اقتصاد۲۴- نزدیک به یک سال است که هزینه خرید فیلترشکن به سبد هزینه‌ای خانوار‌های ایرانی اضافه شده‌است، فیلترشکن‌هایی که روز به روز با خالی‌تر شدن جیب مردم، گران‌تر می‌شوند؛ طبق برآورد‌های صورت گرفته خرید سرویس یک ماهه فیلترشکن از ۸۰ هزار تومان در فروردین ماه، امروز به ۱۳۰ هزار تومان رسیده‌است و هزینه خرید سرویس سه ماهه نیز ۲۰۰ هزار تومان در این مدت افزایش پیدا کرده‌است و به ۴۰۰ هزار تومان رسیده‌است.
هزینه خرید فیلترشکن‌ها تا جایی بالا رفته‌است که خرید و فروش "گیگی" اینترنت آزاد در بازار درحال وقوع است؛ بنابر بررسی‌های صورت گرفته هزینه خرید ۱۰ گیگ اینترنت آزاد در حال حاضر ۳۵ هزار تومان است و هزینه خرید۲۰ گیگ اینترنت آزاد ۷۰ هزار تومان و هزینه خرید ۷۵ گیگ اینترنت آزاد ۱۷۵ هزار تومان؛ در این میان که هزینه خرید فیلترشکن‌ها در بازه زمانی ۵ ماهه رشد چشمگیری داشته‌است، بسیاری از کاربران ایرانی به ساخت فیلترشکن‌ها روی آورده‌اند.
امکان قطع کامل فیلترشکن‌ها وجود دارد؟
در حالی که بازار خرید و فروش فیلترشکن‌ها این روز‌ها داغ‌تر از همیشه است، این پرسش مطرح می‌شود که امکان قطع کامل دسترسی به فیلترشکن‌ها وجود دارد یا خیر؛ میلاد نوری، کارشناس آی‌تی، گفت: «زمانی که فردی می‌خواهد در شرایطی که بیشتر فیلترشکن‌ها را مسدود کرده‌اند، یک فیلترشکن را راه‌اندازی کند، نیاز به یک سرور در داخل ایران و یک سرور در خارج از ایران دارد، سرور‌های داخل ایران تحت کنترل دیتاسنتر‌ها و ارائه دهندگان خدمات در ایران است که تابع دستورات وزارت ارتباطات و سایر نهاد‌های نظارتی و مرتبط هستند و طبق دستوراتی که به آن‌ها داده شده‌است، ترافیک را در داخل کشور رصد می‌کنند و از روی رفتار ترافیک متوجه می‌شوند که از کدام سرور‌ها و یا VPSها استفاده فیلترشکنی می‌شود، چه فردی که از تولید فیلترشکن‌ها کسب درآمد کند و یا فردی که برای خود و خانواده‌اش آن را ساخته باشد و سرور و آی‌پی که استفاده می‌شود، اعلام می‌شود و مسدود می‌شود و یکی از دلایلی که این فیلترشکن‌ها افزایش قیمت داشته‌اند، آن است که فردی که VPS را برای خود و یا برای کسب درآمد راه‌اندازی می‌کرده‌است، برای ۶ ماه تا یک سال از آن استفاده می‌کرده، اما این روز‌ها به خاطر مانیتورینگ‌هایی که به روز به روز سخت‌تر می‌شود، فرایند بالا نگه داشتن خود سرویس و دور زدن فیلترینگ سخت شده‌است.»
این افراد اینترنت بدون فیلتر دارند!
این کارشناس آی‌تی در ادامه با اشاره به اینکه کاربر تنها قسمت اتصال را می‌بیند و تیم فنی که فیلترشکن‌ها را متصل نگه داشته‌اند به صورت دائمی پروتکل‌ها و سرور‌ها و آی‌پی‌های خود را تغییر می‌دهند و کاربر متوجه این تغییرات نمی‌شود؛ گفت: «این اتفاق خود بخشی از اینترنت طبقاتی است، خود مسئولان اکثرا اینترنت بدون فیلتر دارند و دسترسی به برخی از افراد داده شده‌است و برخی از خبرنگاران نیز اینترنت بدون فیلتر دارند و در حال حاضر صحبت از تخصیص اینترنت بدون فیلتر به برخی از اساتید دانشگاه است و افرادی که پول بیشتری داشته باشند نیز سرور‌های اختصاصی دریافت می‌کنند.
بیشتر بخوانید:فصل جدید روابط کاربران اینترنت با قانونگذاران کلید خورد
نظام صنفی نیز در دوره‌ای اعلام کرد که برنامه‌نویسانی که نیاز به فیلترشکن دارند اعلام کنند تا VPSهایی به آن‌ها تخصیص داده شود. تمام آنچه گفته شد اینترنت طبقاتی است اینترنت طبقاتی که به بهانه اینترنت کودکان در سال گذشته راه‌اندازی و عرضه شد.»
از دست دادن منابع اطلاعاتی ما را تهدید می‌کند
عادل طالبی، کارشناس کسب و کار‌های دیجیتال با اشاره به اینکه از دست دادن منابع اطلاعاتی بزرگ‌ترین خطری است که در حال حاضر ما را تهدید می‌کند؛ گفت: «یوتیوب یکی از مهم‌ترین منابع آموزشی است، که در حال حاضر از دسترس خارج شده‌است و یا سایت‌هایی که محتوای آموزشی می‌گذارند که یکی از مهم‌ترین منابع آموزشی هستند و در حال حاضر از دسترس خارج شده‌اند و در کنار تحریم‌ها، فیلترینگ فرایند یادگیری را دشوار و ناممکن کرده‌است و ابزار‌های یادگیری از جمله گوگل و ... به شدت محدود شده‌اند و افرادی که می‌خواهند در اقتصاد دیجیتال فعالیت کنند در حال حاضر محروم شده‌اند.»
نگاه ایدئولوژیک به ابزار‌ها اشتباه است
این کارشناس کسب و کار‌های دیجیتال در ادامه افزود: «نگاه ایدئولوژیک به ابزار‌ها و این دیدگاه که "هر ابزاری باید در راستای اهداف ما قرار گیرد"، یک دیدگاه شکست خورده‌است؛ برای دهه‌ها رادیو و تلویزیون با چنین دیدگاهی اداره شده‌است و نهایتا نتیجه آن هدر رفت سرمایه بوده‌است و مخاطبان آن روز به روز در حال کاهش است.»
اینترنت ماهواره‌ای هرچه رشته کردند را پنبه می‌کند
طالبی در ادامه با بیان اینکه تکنولوژی راه خود را پیدا خواهد کرد؛ گفت: «همان طور که ماهواره آمد و دیگر مردم تلویزیون را تماشا نکردند و نیاز‌های خود را به گونه دیگری برطرف کردند؛ در این میان، اما اثرگذاری بر روی مردم و اصلاح آن‌ها به مسیر درست کاهش پیدا کرد و با بستن و محدودسازی اینترنت نیز اینترنت ماهواره‌ای به زودی در دسترس قرار خواهد گرفت و دیگر کاری از دست کسی ساخته نیست، اما در این میان شاهد "فرصت‌سوزی" خواهیم بود.»
فردی که می‌خواسته اینستاگرام ایرانی بسازد، مهاجرت کرده و در اینستاگرام کار می‌کند!
او در ادامه گفت: «فرصتی که می‌توانستیم از آن برای رشد اقتصادی استفاده کنیم، از دست خواهد رفت و از طرف دیگری ناامیدی که در بین قشر جوان جامعه شکل گرفته‌است و منجر به مهاجرت جوانان شده‌است؛ این جوانان سرمایه کشور هستند و در حال مهاجرت هستند.»
این کارشناس کسب و کار دیجیتال با اشاره به اینکه گفته می‌شود، اینستاگرام در دستور ساخت است؛ گفت: «باید گفت آن فردی که می‌خواست اینستاگرام ایرانی را در کشور بسازد و توسعه دهد، در حال حاضر مهاجرت کرده و در اینستاگرام مشغول به کار است.»
تا وقتی غدد سرطانی برداشته نشوند، وضعیت تغییری نخواهد کرد
عادل طالبی در ادامه گفت: «نه تنها سرمایه‌گذار خارجی به دلیل عدم ثبات اقتصادی وارد کشور نمی‌شود، بلکه سرمایه‌گذار خارجی نیز دیگر قید سرمایه‌گذاری را زده‌است؛ وقتی کسب و کار‌های بزرگی مانند دیجی‌کالا، ازکی و یا طاغچه ناگهان بسته می‌شوند، سرمایه‌گذار هیچ گاه میلیارد‌ها تومان سرمایه را وارد این حوزه نخواهد کرد و وارد بخش دلالی می‌شود و در نهایت سرمایه وارد بخشی می‌شود که در راستای رشد اقتصادی و تقویت تولید نیست و وارد اقتصاد واسطه‌گری می‌شود و در واقع ما به یک سرطان مبتلا هستیم که روز به روز دولتمردان به بدنه کشور مسکن می‌زنند و تا وقتی که این سرطان درمان نشود و غدد سرطانی برداشته نشود، وضعیت همین است و جامعه ما در آینده نزدیک با مشکلات بی‌سابقه‌ای مواجه خواهد شد.»