اقتصاد۲۴-پی بردن به معناهایی که در دل سنتهای یک جامعه نهفته است، چندان آسان نیست، اما از رویکردها و باورهای آن حکایت دارد و مراسم سوگواری و عزاداری محرم در فرهنگ ایران نیز از این دست سنتهاست.
همه میدانیم که رکن اصلی ایام سوگواری حسینی (ع) هیأتها هستند؛ هیأتهایی که وجه تمایز آنها در طول قرنها عزاداری، رخدادها، بیان و مدیحهسراییِ مبتنی بر شور و شعور حسینی (ع) بوده است. مداحان نیز برای ایجاد یا همراه شدن با این شعور به دستگاههای موسیقی ایرانی وارد بودند تا بتوانند مفهوم مدنظر خود را بهتر به مخاطب منتقل کنند؛ حالا، اما خیلی وقت است که مداحیهایی استودیویی نیز در کنار مداحیهای سنتی قرار گرفتند و البته مخاطب خاص خودشان را دارند.
مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران (ایسپا) در جدیدترین نظرسنجی خود از ۱۵۱۳ نفر در این باره نظرسنجی کرده است. ۵۱/۱ درصد جمعیت نمونه را مردان و ۴۸/۹ درصد را زنان تشکیل دادهاند. میانگین سنی افراد نمونه ۳۹/۸ سال است. همچنین، بر اساس یافتهها ۲۵/۱ درصد در گروه سنی ۱۸ تا ۲۹ سال، ۴۸/۹ درصد در گروه سنی ۳۹ تا۴۰ سال و ۲۵/۹ درصد در گروه سنی ۵۰ سال و بالاتر قرار داشتند.
نگرش مردم درباره سبکهای مداحی
در ارتباط با سبکهای مختلف مداحی از پاسخگویان پرسیده شد که «شما از بین سبکهای مداحی کدام را بیشتر میپسندید؟» طبق نتایج ۶۶/۷ درصد از پاسخگویان مداحیهای سنتی و ۴/۱ درصد نیز سبکهای جدید مداحی همراه با ریتم و آهنگ را میپسندند. ۵/۶ درصد نیز هیچکدام از سبکهای مداحی را نمیپسندند.
ترجیح پاسخگویان در خصوص سبکهای عزاداری در بین زنان و مردان، گروههای مختلف سنی و تحصیلی متفاوت است. به طوری که مردان (۷۰/۶ درصد) بیشتر از زنان (۶۳/۱ درصد) و افراد با تحصیلات کمتر از دیپلم بیشتر از دیگر گروههای تحصیلی سبکهای سنتی را میپسندند. در بین گروههای افراد ۱۸ تا ۲۹ سال کمتر از دیگران سبکهای سنتی را میپسندند.
ترجیح پاسخگویان در خصوص سبکهای عزاداری بر حسب محل سکونت و سرانه هزینه فرد در خانوار متفاوت است. ساکنین روستاها بیش از سایرین و همچنین افرادی که سرانه هزینه آنها در خانوار کمتر از دو میلیون تومان در ماه است به نسبت دیگران، سبکهای سنتی را در عزاداری میپسندند.
در ادامه از پاسخگویان پرسیده شده است: «اخیرا برخی مداحان در استودیو، مداحی را همراه با موسیقی اجرا میکنند؛ شما با این سبک مداحی موافق هستید؟» طبق یافتههای به دست آمده ۶۷/۲ درصد از پاسخگویان با اجرای مداحی همراه با موسیقی توسط برخی مداحان در استودیو مخالف و ۲۲/۶ درصد موافق هستند. ۹/۸ درصد از پاسخگویان در این خصوص نظر خاصی نداشتهاند.
دیدگاه پاسخگویان در خصوص اجرای مداحی همراه با موسیقی توسط برخی مداحان در استودیو در بین زنان و مردان و گروههای مختلف سنی متفاوت است. به طوری که زنان بیشتر از مردان و افراد ۱۸ تا ۲۹ سال بیشتر از دیگران با اجرای مداحی همراه با موسیقی توسط برخی مداحان در استودیو موافق هستند. دیدگاه پاسخگویان در خصوص اجرای مداحی همراه با موسیقی توسط برخی مداحان در استودیو بین سایر متغیرهای زمینهای تفاوت معناداری ندارد.