اقتصاد ۲۴- عباس علی‌آبادی، وزیر صمت، در مصاحبه اخیر خود با روزنامه شرق مصرف سه برابری خودرو‌های داخلی را رد کرد و استاندارد خودروسازی ایران را همگام با دنیا دانست.
در کتار این اظهارات، احمد وحیدی، وزیر کشور، در مراسم تحویل ۴۷۰ دستگاه اتوبوس درون‌شهری و ۶۲۶ دستگاه ون وانا ایران خودرو دیزل به وزارت کشور گفت: چرا باید چشم مردم ایران به فلان خودروی لوکس کشور‌های دیگر باشد؟ مگر خودمان ظرفیت چنین تولیدی نداریم؟ البته که داریم.
استاندارد خودروسازی ایران جهانی است؟
اگر خودرو‌های ایرانی را به عنوان ترازویی برای مقایسه استاندارد‌های صنعت خودروی ایران و دیگر کشور‌های جهان در نظر بگیریم، تنها با مقایسه چند شاخصه به سادگی می‌توان پی برد که خودرو‌های ایرانی با استاندراد‌های جهانی سال‌ها فاصله دارد. برای مثال آپشن کنترل پایداری (ESP) که امسال برای خودرو‌های داخلی الزامی شده، از سال ۲۰۱۴ در کشور‌های قاره آمریکا نظیر کانادا اجباری بود.
بهترین نمونه‌ها برای اثبات عقب‌ماندگی صنعت خودروی ایران، پژو پارس و نیسان جونیور ملقب به نیسان آبی هستند. پلتفرم پژو پارس که متعلق به گروه PSA فرانسه است، برای ۴۶ سال پیش است و این پلتفرم تا سال ۲۰۰۶ در معرض ارتقا مداوم بوده است.
اولین سال تولید نیسان آبی در ایران نیز به سال ۱۳۴۶ یعنی ۵۴ سال پیش بازمی‌گردد. امروز نوادگان این خودرو‌ها در قالب پلتفرم‌ها، طراحیها و پیشرانه‌های جدید در جهان تولید می‌شوند، اما صنعت خودروسازی ایران نه‌تن‌ها به تولید محصولات پنج دهه پیش خود ادامه می‌دهد، بلکه با افتخار آن‌ها را به کشور‌های محروم نیز صادر می‌کند.
برخی از مدیران ارشد خودروسازان دولتی معتقدند که خودرو‌هایی نظیر پارس که با مدل ۱۴۰۲ تولید می‌شوند، دیگر مشابه محصولات ۲۰ سال گذشته نیستند، اما واقعیت این است که تنها تغییرات اندکی آن هم در آپشن‌ها رخ داده و اتفاقاً اکثر موارد نظیر کیفیت ورق خودرو، آلیاژ‌های به کار رفته در بلوک موتور و متریال کابین و داشبورد به شدت افت کرده است. این افت کیفیت به حدی آشکار است که تعداد زیادی از مردم تمایل ندارند خودرو‌های خود را مشابه سال‌های جدیدتر تعویض کنند.
بیشتر بخوانید: عکس/ خودرو جدید ایران خودرو در آستانه ورود به بازار
ساخت خودروی لوکس در ایران به‌صرفه است؟
برای پاسخ به این سوال که آیا خودروسازان ایرانی توان تولید خودروی لوکس دارند یا خیر؟ باید به بررسی پیشینه و شرایط فعلی این صنعت و فعالان آن نگاه کرد.
در حال حاضر دو خودروساز دولتی که اصلی‌ترین منبع تأمین زنجیره حمل و نقل خودرو‌های سواری کشور برای جامعه هستند، در زیان و بدهی کامل قرار دارند.
در چنین شرایطی در اقتصاد آزاد، مطابق با عرف رایج علم اقتصاد این شرکت‌ها به فروش گذاشته می‌شوند و سرمایه‌گذار یا سرمایه‌گذارانی آن‌ها را خریداری می‌کنند و با سیاست‌های جدید به تولید محصولات جدید می‌پردازند یا شرکت با فروش اموالش بدهی‌های خود را تسویه می‌کند و سپس در صورت امکان با سیاست‌گذاری جدید تولید را از سر می‌گیرد.
در ایران، اما همه چیز متفاوت است، برای مثال خودروسازان دولتی سالیان طولانی است که زیان‌ده هستند، اما هر سال به بهانه حمایت از تولید ملی، حمایت‌های مالی و غیرمالی گوناگونی را از دولت دریافت می‌کنند. این حمایت‌های دولتی باعث شده است که این شرکت‌ها هیچ‌گونه انگیزه‌ای برای پیشرفت و تولید محصولات خلاقانه نداشته باشند.
الزامات ساخت یک خودروی لوکس
ساخت یک خودروی لوکس نیازمند در اختیار داشتن موارد متعددی نظیر یک پلتفرم کاملاً به‌روز و پیشرفته، یک پیشرانه قدرتمند و بی‌صدا و همچنین یک گیربکس اتوماتیک هوشمند است. این موارد تنها مربوط به قسمت فنی خودرو است، در حالی که یک خودروی لوکس ارکان دیگری نیز دارد. برای مثال یکی از نکاتی که حس لوکس بودن و راحتی و را به مالک خودرو القا می‌کند طراحی زیبا و متریال کابین درجه یک و نرم است.
از امکاناتی که در بالا ذکر شد، تقریباً هیچ‌یک در اختیار خودروسازان ایرانی نیست که البته امری بدیهی است، چراکه خودروسازان ایرانی، همیشه محصولات اقتصادی تولید کرده‌اند. برای ساخت یک خودرو یکی از مهم‌ترین موارد، برخورداری از ارتباطات بین‌المللی قوی است، چراکه امروزه تمام تکنولوژی‌های خودروسازی در اختیار یک شرکت نیست و حتی اگر شرکتی تمام این امکانات را هم در اختیار داشته باشد، به دلیل بالا بردن بهره‌وری و کاهش هزینه‌های خود بسیاری از تولیدات خود را برون سپاری می‌کند.
نکته قابل توجه در مورد تولید خودرو‌های لوکس در ایران بیش از آن که به مهندسی و توانایی تولید ارتباط داشته باشد به صرفه اقتصادی و هزینه گزاف و بیهوده‌ای که بر دست کشور و مردم می‌گذارد مربوط است و برای تردد خودرو‌های لوکس در خیابان‌های ایران و تهران، واردات خودرو به مراتب کاری معقول و آگاهانه‌تر است.