اقتصاد ۲۴- بازار سرمایه در حالی آخرین روز کاری این هفته را به پایان رساند که شروعش با سقوط سنگینی همراه بود و تابلوی بورس را برای دو روز متوالی به رنگ قرمز درآورد، اما طولی نکشید که به مرور این قرمزی رنگ باخت و بازار به روند عادی خود بازگشت.
«مهدی بیات‌منش» کارشناس بازار سرمایه معتقد است که اگر بازار روال طبیعی را طی بکند جای رشد دارد، اما برخی سیاست‌های دولت جلوی آن را گرفته و در واقع یک تعادل مصنوعی در بازار برقرار است.
شاخص کل بورس در پایان معاملات روز چهارشنبه با رشد ۰.۲۹ درصدی همراه شد و به سطح ۲ میلیون و ۱۹ هزار واحدی رسید. نماد‌های پارسان و شپنا بیشترین تاثیر مثبت را بر روی شاخص کل و فولاد بیشترین تاثیر منفی را بر روی شاخص کل گذاشتند و شاخص کل هم وزن نیز در پایان معاملات رشد ۰.۶۵درصدی را تجربه کرد.
تاثیر گزارش شش ماهه شرکت‌ها بر رشد بورس
در هفته‌های گذشته کارشناسان بر این باور بودند که انتشار گزارش‌های شش ماهه شرکت‌ها احتمالا تاثیراتی را بر روند بورس بگذارد، اما حالا با انتشار این صورت‌های مالی شرایط آنطور که انتظار می‌رفت پیش نرفته است، موضوعی که به نظر می‌رسد به آن دلیل باشد که بازار هنوز به طور کامل از شوک اخبار جنگ اسرائیل و حماس خارج نشده است. اما مهدی بیات منش با بیان اینکه بازار سرمایه و شاخص کل در وضعیت فعلی به کف خود رسیده، از دلیل مهم دیگری صحبت می‌کند که منجر به عدم تاثیرگذاری این گزارش‌ها شده است.
او در این باره به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «انتشار صورت‌های مالی شرکت‌ها در سامانه کدال بر سودآور بودن خیلی از شرکت‌ها دلالت داشته است. ما با مستند‌ها و فکت‌های زیادی می‌توانیم اثبات کنیم که شرکت‌ها نسبت به دوره‌های قبل خود سودآور بوده‌اند، اما به دلیل سیاست‌های دولت هنوز خود را در قیمت سهام نشان نداده‌اند، سیاست‌هایی که تلاش دارد بازار را متعادل نگه دارد. این در حالی است که بازار پتانسیل رشد بالایی دارد.»
این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: «بحث جنگ حماس و اسرائیل که اتفاق افتاده نیز تاثیر کوچکی روی ارز گذاشت و آن را افزایشی کرد، یعنی از ۴۸ هزار تومان بازار آزاد به ۵۳ تومان رسید و برگشت. در ابتدای کار تاثیری که گذاشته می‌شود، شاید یک اثر منفی بر بازار سرمایه باشد چون پول به سمت بازار ارز می‌رود، ولی باز اثر مثبتش به بازار سرمایه برمی‌گردد، چون تاثیر تورمی می‌گیرد؛ بنابراین ما اگر بخواهیم بازار روال طبیعی را طی کند جای رشد دارد».
بیات منش در ادامه از سهام عدالت مثال می‌زند که شامل چندین نماد مختلف مثل بانک ملت است. به گفته او یک مدتی بازگردانی خوبی از آن نشد و نمادش بسته شد، اما الان شنیده‌ها حاکی از این است که قیمت این سهم نزدیک ۲۰ برابر افزایش یافته، اما هنوز خود را نشان نداده است. در نتیجه اگر این بازار را با سیاست‌های مصنوعی نگه داریم، بالاخره این رشد در یک جایی خود را نشان خواهد داد و در بلند مدت و میان مدت فعالان بازار نباید نگران باشند چرا که تبلور مثبت سرمایه گذاری‌هایشان را قطعا یک جایی خواهند دید.
چرا تاثیر برخی وقایع در اقتصاد و ارزش پول ملی در بورس دیده نمی‌شود؟
روند بازار دلار و بورس در روز‌های گذشته بار دیگر نشان از واگرایی این دو بازار از یکدیگر داشت، به آن معنا که به دنبال اخبار جنگ در منطقه قیمت دلار رشد کرد؛ این در حالی بود که بورس رو به نزول گذاشت، اما آیا همیشه اوضاع بر همین منوال است و بازار سهام قرار است با هر بار رشد دلار سقوط کند؟ چرا تاثیر برخی وقایع در اقتصاد و در ارزش پول ملی در بورس دیده نمی‌شود؟
بیات منش این وضعیت را کشش پذیری می‌نامد. به گفته وی حساسیت بازار سرمایه نسبت به یکسری از اخبار مثبت و منفی الان تقریبا مقداری کاهش پیدا کرده است. مثلا سال ۹۷ اگر یک جنگی در یک جایی اتفاق می‌افتاد تاثیر منفی آن خیلی سریع در بازار نشان می‌داد. اگرچه این یک اثر خوب است که آن بازار خیلی حساس نباشد، اما از یکسو بد است. وقتی که شرکت‌ها تاثیرپذیریشان به یک خبر مثبت کم می‌شود یعنی از سودآوری آن شرکت در بازار سرمایه کم خواهد شد.
این کارشناس بورس در ادامه با صحبت از دلایل این وضعیت می‌گوید: «دلایل زیادی وجود دارد؛ می‌تواند ناشی از این باشد که بازار ما به صورت مصنوعی اداره می‌شود؛ یعنی مقداری از آن دستوری است و از طرف نها‌های ناظر بازارگردان‌هایی اداره می‌شود که مقداری هماهنگ دارند عمل می‌کنند. اما دلیل دیگر می‌تواند این باشد که بازیگران بازار بیشتر حقوقی هستند تا حقیقی‌ها. قبلا بازارگردانان حقیقی نقش‌آفرینی خیلی بیشتری داشتند. با هیجان وارد می‌شدند. الان یک مقداری فضا متفاوت شده یعنی هم بازگردانان بازار هم مربیانش با تکنیک‌های متفاوتی از سال ۹۷ تا ۹۹ دارند بازی می‌کنند».
بیشتر بخوانید: آتش جنگ حماس و اسرائیل به جان بازار سرمایه افتاد/ بورس تا پایان جنگ روند منفی در پیش خواهد داشت؟
خبر روز بورس کالا: پیشنهاد تخصیص اتاقی برای مسکن در بورس کالا
وزیر اقتصاد به تازگی گفته است: «بورس کالا آمادگی دارد ابزار‌هایی را برای مدیریت عرضه و تقاضا در اختیار سیاست‌گذار حوزه مسکن قرار دهد. وزارت راه نیز پیشنهاد داده یک اتاق در بورس کالا به منظور خرید مصالح با قیمت پایه در اختیار این وزارتخانه گذاشته شود».
مهدی بیات منش در پاسخ به تاثیر چنین تصمیماتی در بورس به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «بازار‌هایی در اقتصاد موثرند که عمق بازار آنها متناسب و متناظر با موضوع آن باشد. مثلا تصور کنید معاملات کل بورس ما اندازه ارزش ساختمان‌های یکی از کوچه‌های تهران است. این عدد ناچیزی است. شما اگر در بورس کالا یک کالای خیلی کوچک با عمق نقدینگی کم ایجاد کنید خیلی تاثیرگذار نیست. اما اگر اسکیل و عوامل بازارمان را بزرگ و متناسب تعریف کنیم حتما تاثیر خواهد گذاشت».