اقتصاد۲۴- تعداد نماد‌های مثبت و منفی، با اختلاف کمی از یکدیگر قرار داشتند، اما به‌طور کلی، قدرت نماد‌های سبز در جهت‌دهی به شاخص‌ها بیشتر بود. در هفته گذشته، بازار سهام، متاثر از تحولات بین‌المللی با فشار فروش کار خود را آغاز کرد و روند نزولی که در پیش گرفته بود را ادامه داد.
هومن عمیدی کارشناس بورس در این باره با بیان اینکه بازار سرمایه با شرایط پارادوکسیکالی مواجه است، تصریح کرد: براساس گزارش‌هایی که روی کدال منتشر می‌شود و همچنین با توجه به شرایط بنیادی و وضعیت عمومی شرکت‌ها از نظر آمار تولید، فروش و سودآوری و مقایسه آن با سال قبل یا دوره سه‌ماهه اول سال، شرایط آن‌ها شرایط خوبی است. بازار بعد از این همه منفی خوردن و تاخیر در رشد، در حال آماده شدن برای شرایط بهتری بود. وی ادامه داد: براساس تحلیل بنیادی، بازار از اردیبهشت تاکنون منفی بوده و جمع‌بندی این بود که شاخص در مرز ۲ میلیون واحد به بازگشت برسد. از منظر تکنیکال شاخص کل در مرز ۱ و ۹۵۰تا تا ۲ میلیون مناسب ارزیابی می‌شد، همه این مسائل این نوید را می‌داد که بازار رشد کند، اما متاسفانه با تحولات منطقه و شیطنت شرکت‌های حقوقی و ضعف نظارتی سازمان بورس، عدد‌های معاملاتی به سمت منفی سوق داده شد.
الگوریتم‌ها در بورس ایران باید متوقف شود
عمیدی با بیان اینکه بازارگردان‌ها در شش‌ماه گذشته بسیار بد و ضعیف مدیریت شدند، به جماران توضیح داد: هرچند در چند روز گذشته، به خاطر وضعیت بد بازار، مبنی بر اینکه بازارگردان‌ها الزام به تعهد سمت فروش ندارند، مقداری بازار بهتر شد، اما معاملات الگوریتمی جزو مشکلات بازار ما است. به نظر می‌آید در حالت عادی، الگوریتم به عنوان یک ابزار، نیاز و اتفاق مثبت باشد، اما باید به شرایط فعال شدن الگوریتم‌ها هم توجه کرد. الگوریتم‌ها در بازار‌های کارا که داده‌های کلان، عمق مناسب و ارزش معاملات بسیار بالایی دارند تعریف می‌شوند، نمی‌توان چنین ابزاری را در بازاری که ۳ هزار میلیارد تومان بیشتر ارزش معاملاتش نیست، فعال کنید. وی در گفتگو با جماران اظهار داشت: متاسفانه ما منطق و فلسفه وجودی الگوریتم‌ها را هنوز درک نکرده و به اسم توسعه بازار و استفاده از ابزار‌های نوین مالی، بازار را از درون نابود می‌کنیم.
بیشتر بخوانید: بررسی عملکرد نماگر‌های بورس در هفته‌ای که گذشت
چرا الگوریتم‌ها باعث رنج منفی در بورس ایران می‌شوند؟!
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: وقتی با داده‌های کم، در بازاری کم‌عمق از الگوریتم و هوش مصنوعی استفاده می‌شود، در واقع، در حال جهت دادن به بازار هستیم؛ چراکه سیستم هوش مصنوعی به این الگوریتم دستور می‌دهد که وقتی ارزش معاملات پایین است و تک تقاضا‌های محدودی وجود دارد، آن‌ها را سریع اعمال کن و بفروش. وقتی اعمال می‌کند و می‌فروشد، فشار فروش ایجاد می‌کند. قطعا در الگوریتم بازار کم‌عمق، برنامه‌ریزی اینگونه است که قیمت‌های بالا را بفروشی و قیمت‌های پایین بخری و، چون تقاضا ضعیف است، با کوچک‌ترین فشاری، سهم‌ها به سمت منفی رنج زده می‌شوند.
بورس ایران کم‌عمق است و الگوریتم‌ها بازار را منفی می‌کنند
وی گفت: وقتی این الگوریتم در بازار کم‌عمق فعال می‌شود، خود به خود جهت بازار را به سمت منفی سوق می‌دهد. این فرصت برای کسی است که روی صفر قیمتی یا یک یا دو مثبت قیمتی، فروخته که روی منفی همان روز یا منفی فردا شروع به خرید کند. این جریان، می‌شود نوسان گرفتن از بازار. سهامداری که روی منطق و تحلیل خود، ارزندگی می‌بیند و خرید می‌کند، وقتی ببیند امروز سهمی را خریده که هر روز منفی است، به جرگه فروشنده‌ها می‌پیوندد؛ چون می‌بیند اگر امروز آن را بفروشد، می‌تواند بعد آن را پایین‌تر بخرد.
تعریف اشتباه از بازارگردانی در ایران
عمیدی اضافه کرد: همه می‌خواهد بفروشند که پایین‌تر بخرند! اما اینکه این پایین‌تر کجاست و چه کف قیمتی دارد، روشن نیست. این روند اشتباه است. وقتی بازارگردان‌ها را به بازارگردانی روی منفی تشویق می‌کنیم، همه در ضرر هستند. این مساله به خاطر تعریف اشتباه از بازارگردانی انجام می‌شود. باید منفی بخری، مثبت بفروشی! بازارگردان با پول شرکت نوسان‌گیری می‌کند و بعد زیان می‌سازد چراکه هرروز بازار منفی است. باید بازارگردان‌ها جایی را به عنوان سطح ارزندگی قیمت‌ها تعیین کنند و اجازه ندهند سهم‌ها از آن پایین‌تر برود. در واقع از ارزش سبد خود و دیگر سهامداران دفاع کنند.
آمار صندو‌های حمایتی از بورس شفاف نیست!
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: متاسفانه صندق‌های حمایتی، مانند صندوق توسعه و صندوق تثبیت بازار نیز آمار‌های شفافی را منتشر نمی‌کنند که با بررسی عملکردشان، روشن شود در جهت حمایت از بازار چه اقداماتی می‌کنند؟! بازاری که می‌تواند به سرعت مثبت شود و رشد کند با توجه به همین مسائل، مرتبا کنترل و به سمت منفی سوق داده می‌شود! این اتفاق زمانی می‌افتد که تمام پارامتر‌های بنیادی مثبت هستند! اما بدسلیقگی در نظارت بر بازار سرمایه یا خدای نکرده سوءنیت نسبت به آن و تعمدی پایین نگه داشتن بازار سرمایه، به اقتصادمان و اعتماد سرمایه‌گذاری در کشور لطمه می‌زند.
در سال حمایت از تولید، بورس را عمدی منفی نگه داشته‌اند؟!
عمیدی با تاکید بر اینکه متاسفانه در سالی که انتظار حمایت از تولید بود، در حال سرکوب تولید هستیم، اظهارداشت: بازار سرمایه به عنوان یکی از سردمداران تولید، باید نسبت به این قضیه سهم‌خواهی و حق‌خواهی کند و مسیر را درست کند، اما کاملا مسیر را برعکس می‌رود. امیدوارم تعمدی در این پایین نگه داشتن بازار نباشد تا یکسری افراد خاص و رانت‌دار در مقطع مناسب، وارد شوند و بازار را به سمتی که می‌خواهند، ببرند. معمولا چند سال یک بار در بورس شاهد این اتفاق تلخ هستیم که همه‌چیز مثبت است، اما شرایط عمدا به سمت منفی سوق داده می‌شود و سهامدارانی که خسته شدند، می‌فروشند و عده‌ای در کف قیمتی می‌خرند و بعد با رشد بازار عده‌ای جا می‌مانند.
الگوریتم‌ها اول خودرویی را منفی می‌کنند و سپس کل بازار!
وی گفت: وقتی با نماد‌های موثر و تاثیرگذار، مانند خودرویی‌ها، الگوریتم‌های منفی فعال می‌شوند و سعی می‌کنند بازار را به سمت این خط دهند که منفی شود، ابتدا خودوریی‌ها منفی می‌شوند و بعد کل بازار منفی می‌شود. سازمان باید این مسائل را شناسایی و با عاملان آن برخورد کند.
تا اعتماد سرمایه‌گذاران به بورس برنگردد، مشکل حل نمی‌شود
عمیدی اضافه کرد: آقایان، بیشتر به حرف درمانی و برگزاری سمینار‌ها و همایش‌های بی‌فایده برای بازار سرمایه می‌پردازند. رییس سازمان بورس و تیم مدیریت‌شان که بسیار ضعیف عمل کرده‌اند، تا زمانی که اعتماد سرمایه‌گذاران در بازار بورس را برنگردانند، مشکلات حل نمی‌شود. آمار بنیادی بازار، چه در حوزه عملکرد فعالیت شرکت‌ها و چه در مقایسه با دوره سه ماهه قبل و سال قبل، بسیار خوب است، اما بی‌اعتمادی که در بازار وجود دارد، اجازه نمی‌دهد قیمت سهام به ارزش خود برسد و اکنون این بازار به‌شدت زیر قیمت خود قرار دارد.