اقتصاد۲۴-اگر تا همین چند سال پیش فعالان سینمای ایران با چالش‌هایی مانند ممیزی، توقیف و ممنوع‌الکاری مواجه بودند، اما متأثر از اتفاقات یکی دو سال اخیر، حالا عنوان تازه‌ای هم به‌صورت غیررسمی به این فهرست اضافه شده است به نام «ممنوع‌التبلیغ»!
بعد از التهابات و اعتراضات سال گذشته و اوج گرفتن برخی مرزبندی‌ها در سینمای ایران که بیشترین نمودش را هم در فرآیند برگزاری چهل ویکمین جشنواره فیلم فجر شاهد بودیم، برخی از بازیگران از سوی وزارت ارشاد از ادامه فعالیت حرفه‌ای منع شدند و البته این ممانعت مانند تمام چهل سال گذشته، هیچ جنبه رسمی‌ای نداشت و ندارد.
نکته، اما اینجا بود که تعدادی از این بازیگران جزو چهره‌های شاخص سینمای ایران محسوب می‌شدند و طبیعتا فیلم‌هایی را در انتظار اکران عمومی داشتند. اکران رسمی این فیلم‌ها به معنای حضور دوباره این افراد در ویترین رسمی سینمای ایران بود و جلوگیری از نمایش آن‌ها هم، صاحبان سرمایه این آثار را به‌شدت متضرر می‌کرد. برای عبور از این چالش بود که مدیران سینمایی به ایده صدور حکم ممنوع‌التبلیغی رسیدند!
برمبنای این حکم فیلم‌های سابق بازیگرانی که از نگاه سازمان سینمایی «مشکل‌دار» تلقی می‌شدند، مشکلی برای دریافت پروانه نمایش ندارند، اما در صورت ورود به چرخه اکران عمومی، نباید از تصویر این بازیگران در مواد تبلیغی خود استفاده کنند.
بیشتر بخوانید:کمدی‌ها همچنان پرفروش‌ترین فیلم‌های سینما
آنچه در این گزارش کوتاه می‌خوانید روایتی از وضعیت فیلم‌هایی است که از ابتدای امسال روی پرده رفته‌اند، اما اجازه استفاده از تصویر بازیگران اصلی خود را در مواد تبلیغی نداشته‌اند.
فاطمه معتمدآریا نه به پشتوانه ۴ سیمرغی که تا به امروز از جشنواره فجر دریافت کرده بلکه به اعتبار حضور درخشانی که در فیلم‌ها و سریال‌های خاطره‌ساز طی ۴ دهه گذشته داشته، یکی از معتبرترین بازیگران سینمای ایران به‌حساب می‌آید.
معتمدآریا این روز‌ها فیلم سینمایی «عامه‌پسند» را در ترکیب اکران سینما‌ها دارد. فیلمی به کارگردانی سهیل بیرقی که محصول سال ۹۸ است و طی ۴ سال گذشته برای ورود به چرخه اکران در هزارتوی ممیزی متوقف مانده بود. فیلم هرچند سرانجام از این هزارتو عبور کرد، اما به‌واسطه کنشگری بازیگران اصلی‌اش در اعتراضات سال گذشته، امکان استفاده از تصویر آن‌ها در مواد تبلیغی را نداشت.
سهیل بیرقی و تیم تبلیغاتی‌اش در اقدامی متفاوت و به نشانه اعتراض به حذف تصویر دو بازیگر اصلی فیلم، تصمیم گرفتند تصویر هوتن شکیبا به‌عنوان بازیگر مرد فیلم را هم از مواد تبلیغی حذف کنند و این روز‌ها پوستر‌های این فیلم بدون تصویر و با پس زمینه‌ای سفید در سینما‌ها نصب است.
فاطمه معتمدآریا که فیلم توقیفی «صد سال به این سال‌ها» را در کارنامه دارد و فیلم «روزی روزگاری آبادان»ش هم هنوز به اکران عمومی نرسیده است، احتمالا دیگر امکان حضور رسمی در فیلم‌های سینمای ایران را ندارد، چه اینکه همین چند ماه پیش، تازه‌ترین فیلمی که او ایفاگر نقش اصلی‌اش بود، در همان مرحله تصویربرداری توقیف شد!
وضعیت باران کوثری در فضای ایران روز‌های سینمای ایران وضعیت عجیب و غریبی است. بازیگری که به‌صورت همزمان دو فیلم در حال اکران در سینما‌ها و یک سریال در حال پخش در پلتفرم خانگی دارد، اما تصویرش در مواد تبلیغی این آثار نباید درج شود.
فیلم «عامه پسند» را که درباره‌اش نوشتیم و در کنار فاطمه معتمدآریا، باران کوثری هم در آن ممنوع‌التبلیغ اعلام شده است. حتی تیزر‌های تبلیغی این فیلم هم با صدای بازیگران، اما با تصاویری سفید تولید شده تا نشانه دیگری از اعتراض عوامل این فیلم به این احکام باشد.
کوثری همزمان ایفاگر نقش اصلی «گیجگاه» به کارگردانی عادل تبریزی هم هست. فیلمی که در آن در کنار حامد بهداد ایفای نقش کرده و اتفاقا عملکرد بدی هم در گیشه نداشته، اما در پوستر‌ها و تیزر‌های این فیلم هم هیچ ردونشانی از باران کوثری نیست.
سریال «شبکه مخفی زنان» به کارگردانی افشین هاشمی هم آخرین سریال باران کوثری در شبکه خانگی است که به تازگی و پس از چند ماه توقیف، باردیگر پخش خود را از سر گرفته است و هنوز سهم کوثری از قسمت‌های در حال پخش این مجموعه مشخص نیست.
عجیب‌تر از همه این‌ها اینکه باران کوثری با وجود تمام این محدودیت‌ها، در حال نقش‌آفرینی در فیلمی به کارگردانی پدرش جهانگیر کوثری است. فیلمی به نام «رگ‌های آبی» که گویا مربوط به زندگی فروغ فرخ‌زاد است و باران در آن نقش اصلی را ایفا کرده است. احتمال رونمایی از این فیلم در جشنواره فجر چهل‌ودوم وجود دارد، اما مشخص نیست آیا در ویترین فجر هم قرار است شاهد پدیده ممنوع‌التبلیغی باشیم یا خیر!
این یکی وضعیت واضح‌تری نسبت به بازیگران دیگر دارد. حمید فرخ‌نژاد سال گذشته و در میانه اعتراضات مردمی، ناگهان دست به تصمیمی عجیب زد و با خروج از کشور، ردای اپوزسیون برتن کرد! ردایی که با هیچ منطقی به قدوقواره این بازیگر هم‌خوان نبود و در کمتر از یک سال هم نتایج این بدقوارگی به‌طور کامل عیان شده است.
فرخ‌نژاد زمانی که دست به این تصمیم زد قراردادی میلیاردی با بنیاد فارابی برای ایفای نقش در فیلم «پالایشگاه» داشت که بعد‌ها با نام «گل‌های باوارده» به سرانجام رسید. از طرف دیگر او به تازگی ایفای نقش در سریال امنیتی «سقوط» را هم در شبکه نمایش خانگی به پایان برده بود و این یعنی در اوج همکاری‌هایش با نهاد‌های رسمی، ناگهان زیر میز زد و تصمیم به خروج از کشور گرفت.
از ابتدای امسال دو محصول با نقش‌آفرینی فرخ‌نژاد به انتشار رسیده است، یکی سریال عجیب و غریب «پدر گواردیولا» در شبکه خانگی که این بازیگر ایفاگر نقش اصلی در آن است و دیگری فیلم «زنبور کارگر» که بعد از چهار سال بالاخره فرصت اکران عمومی به دست آورده است.
بیشتر بخوانید:حرکات انتحاری و بی‌مبالات سحر قریشی
فرخ‌نژاد در فیلم «زنبور کارگر» بازیگر نقش اصلی نیست، اما گویی اصلاحات فیلم در کوتاه شدن حضور او در نسخه در حال اکران فیلم بی‌تأثیر نبوده است.
سریال «پدر گواردیولا» را سعید نعمت‌الله کارگردانی کرده است و وضعیت استقبال از آن در شبکه خانگی به‌وضوح نشان می‌دهد که حتی حضور تیمی از بازیگران چهره هم نمی‌تواند تضمین‌کننده توفیق یک سریال خانگی باشد! در کنار حمید فرخ‌نژاد، هنگامه قاضیانی هم از بازیگران این سریال است که گویی از انتشار تصویرش در مواد تبلیغی ممانعت به عمل آمده است.
قاضیانی که در حین حوادث سال گذشته به‌صورت خودخواسته از دنیای بازیگری خداحافظی کرده بود، همزمان سریال دیگری با عنوان «آمستردام» را هم آماده پخش از شبکه خانگی داشت که این سریال هم بدون امکان بهره‌مندی از تصاویر قاضیانی در مواد تبلیغی توزیع شد.
قاضیانی نزدیک به ۵ سال بود که در هیچ پروژه سینمایی‌ای حضور نداشت و در حال حاضر هم فیلم شاخصی در انتظار اکران عمومی ندارد
غیر از اسامی‌ای که در این گزارش به آن‌ها اشاره شد، در طول اکران فیلم‌ها و سریال‌های دیگری هم عوامل آثار ادعا‌هایی را درباره ممنوعیت تبلیغ بازیگران خود مطرح کردند که البته در عمل چندان چالش عیانی را برای این آثار رقم نزد.
عجیب‌ترین مورد مربوط به فیلم «دسته دختران» محصول سازمان سینمایی سوره بود که در هفته‌های اولیه اکرانش از سوی برخی عواملش این ادعا مطرح شد که پوستر‌های مربوط به فرشته حسینی در این فیلم، امکان توزیع ندارند و این بازیگر ممنوع‌التبلیغ شده است. این ادعا خیلی زود در سایه حواشی مربوط به حضور صدف عسگری، دیگر بازیگر این فیلم در جشنواره فیلم کن، محو شد!
فیلم سینمایی «جنگ جهانی سوم» هم دیگر فیلمی بود که عواملش مدعی شدند اجازه انتشار پوستر‌های آن با تصویر تنها بازیگر اصلی‌اش یعنی محسن تنابننده صادرنشده است! این ادعا البته از آن جایی عجیب بود که دیگر فیلم تنابنده یعنی «سه کام حبس» بدون کوچک‌ترین مشکلی در مواد تبلیغی در حال اکران عمومی بود.