اقتصاد۲۴-لایحه «حجاب و عفاف» تا جایی شکاف عمیق بین جامعه و حاکمیت به وجود آورد، که تهیه و تدوین آن هم بین مسئولان تنش‌هایی به وجود آورده و مسئولیت این لایحه را به گردن دیگری می‌اندازند تا خود را مبرا کنند از این لایحه ۷۲ ماده‌ای پر از ایراد که دوباره به مجلس فرستاده شده است.
بهادری جهرمی، سخنگوی دولت اعلام کرده که «قوه‌قضاییه این لایحه را تدوین کرده است.» دستگاه قضا بلافاصله طی بیانیه‌ای اعلام کرد که «با دستور ابراهیم رییسی به عنوان رییس شورای‌عالی فرهنگی لایحه‌ای ۹ واحدی را تدوین کرده است و از سخنگو خواسته شد اظهارنظر دقیقی داشته باشد تا همدلی سه قوه حفظ شود.»
آنطور که در این بیانیه آمده اژه‌ای، رییس قوه‌قضائیه به تدوین قوانین جدید رغبتی نداشته و بار‌ها عدم تمایل خود را ابراز کرده است. دستگاه عالیه در بیانیه خود به روند تصویب این قانون در مجلس، اصل ۸۵ و ۷۲ ماده‌ای شدنش نیز اشاره کرده است.
پس از اصل ۸۵ شدن لایحه حجاب و عفاف برخی کارشناسان حوزه سیاست و حقوقدانان بر این عقیده بودند که هیات رییسه مجلس به ویژه قالیباف در آخرین سال فعالیت مجلس با این تصمیم آن‌هایی که پای صندوق‌های رای می‌روند را مجاب و اغنا و از سوی دیگر از بررسی علنی که احتمال ایجاد تنش یا تشدید اختلاف نظر خودداری کردند. جالب آن که هیات اجرایی نمایندگانی که با این تصمیم اصل ۸۵ شدن این لایحه مخالف کرده بودند را (به گفته این نمایندگان) رد صلاحیت کرده است.
بیشتر بخوانید:در موضوع حجاب، خودرو آلت جرم نیست
اما آتش بحث حجاب اختیاری و اجباری که بعد از جنگ غزه و اسرائیل و جانباختن آرمیتا گراوند کمی فروکش کرده بود با تونلی که حجاب‌بان‌ها در ورودی مترو درست کردند، دوباره شعله‌ور شد و احمد وحیدی، وزیر کشور را در مقام پاسخگویی جلوی دوربین‌ها کشید. او گفت که هیچ مجوزی برای فعالیت حجاب‌بان‌ها صادر نشده است. علیرضا زاکانی، شهردار تهران با وجود آنکه مردادماه امسال اعلام کرده بود برای نیرو‌های یگان حفاظت مترو ۱۷ وظیفه در نظر گرفته‌اند اعلام کرد حجاب‌بان‌ها به صورت خودجوش به دادن تذکر لسانی می‌پردازند.
در حقیقت شهردار تهران تصمیم داد برای فرار از پاسخگویی درباره فعالیت این زنان متحدالشکل پوش، با اعلام اینکه چیزی به نام حجاب‌بان نداریم به توضیح اسم آن‌ها بپردازد تا موضوع فعالیت این زنان در هاله‌ای از ابهام باقی بماند.
دشمن کشور را به بهانه حجاب بهم‌ریخت
علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران، اما در مقام پاسخگویی بر آمده و نقاط ضعف و قوت فعالیت در حوزه حجاب را بررسی و تاکید کرد: «معتقدیم بعد از اغتشاشات سال گذشته جامعه دچار بهم‌ریختگی اجتماعی شد چرا که دشمن سال‌ها برای این موضوع برنامه‌ریزی کرده و از آن سوی آب‌ها هدف خود را دنبال می‌کرد.»
این عضو شورای شهر تهران افزود: «بدیهی است ما هم باید با حواس جمع تولید بیشتر فرهنگی را در دستور کار قرار می‌دادیم. بار‌ها و بار‌ها رهبر معظم انقلاب درباره «تهاجم فرهنگی» و «شبیخون فرهنگی» هشدار و زنهار دادند، اما اقدامات در زمینه فرهنگ‌سازی در تمام دستگاه حاکمیتی کافی نبود و درباره بخش فرهنگی و ایجابی حوزه حجاب و عفاف تولیدات کافی و لازم نداشتیم. اما بخشی که وظیفه برخورد سلبی را برعهده داشت کار خود را انجام می‌داد. به همین دلیل عدم تناسبی به وجود آمد که دشمن از آن استفاده کرده و کشور را به بهانه ماجرای حجاب بهم ریخت. وگرنه قبل از آن مسئله حجاب اینقدر برجسته نبود که بگوییم مسئله اول نظام است و حتی بعد از آن هم اینطور نبود.»
سخنگوی شورای شهر تهران با بیان این که تا ماه‌ها بعد از اعتراض‌های مردم همه دنبال آرام شدن فضای ملتهب کشور بودند، گفت: «در این زمان برخی بانوان چادری و بسیاری دیگر غیرچادری بودند و کسی به آن‌ها نگفت حجابتان را برندارید، اما همه آن‌ها حجاب خود را حفظ کردند.»
مترو مکان عمومی است و بی حجاب‌ها نباید در آن تردد کنند
عضو شورای شهر در پاسخ به این سوال که چرا باید حجاب بان‌ها فقط در مترو و آن هم در برخی ایستگاه‌ها حضور داشته باشندگفت: «مترو از جمله مکان‌های عمومی و گلخانه‌ای از جامعه است درست مثل دانشگاه یا پاساژها. اتفاقی که به صورت کلی در جامعه رخ می‌دهد در جای بسته‌ای مانند مترو بیشتر و متراکم‌تر دیده می‌شود. بعد از گذشت زمان فعالان حوزه عفاف و حجاب مطالباتی در این مورد داشتند که به حق بود، چرا که براساس فقه اسلامی و دستورات قرآن؛ با تشکیل حاکمیت اسلامی باید احکام الهی برقرار شود یکی از این احکام نیز حجاب است.»
نادعلی با اشاره به این که طرح‌های مختلفی برای رعایت احکام الهی در مترو و سایر مکان‌های عمومی مطرح شد، تاکید کرد: «یکی از ایرادات به این طرح‌ها عدم درک شرایط خاص داخل مترو است. مترو مکان عمومی است و حضور بی حجاب‌ها موجب تذکر مردم شده بود و از سوی دیگر بعضی از موضوعات فراتر از بحث حجاب بود. به‌عنوان مثال واگن مخصوص خانم‌ها تقریبا در متروی بسیاری از کشور‌های جهان وجود دارد. در آن زمان، اما این موضوع از دست رها شد. وظیفه مدیریت شهری البته خدمت‌رسانی به همه بانوان با هر گرایشی است که تصمیم دارد از واگن خانم‌ها استفاده کند. اما در آن زمان به دلایل خاص و التهاب فضا، برخی از این وظایف انجام نشد در حالی که مورد مطالبه بود و در جلسات مردمی این موضوع را به ما گوشزد می‌کردند و می‌خواستند که سریع‌تر این وظایف انجام شود. با این وجود صبوری کردیم تا برای همه جا بیفتد که برای انجام یک کار خوب اجتماعی نباید عجله کرد.»
حجاب بان‌ها ذیل نظارت «مجموعه فرهنگی مترو» فعالیت می‌کنند
سخنگوی شورای شهر تهران با بیان اینکه کماکان آنچه در این مورد انجام شده حداقل‌هاست، افزود: «بیش از ۱۵۰ ایستگاه مترو در تهران وجود دارد که در برخی از این ایستگاه‌ها یگان حفاظت مترو یا طرح‌های دیگر اجتماعی توسط نیرو‌های فعال مردمی ذیل نظارت مجموعه فرهنگی مترو فعال شده است. حجاب بان‌ها ذیل نظارت «مجموعه فرهنگی مترو» فعالیت می‌کنند. اما نمی‌شود فعالیت‌های مردمی با هر سلیقه‌ای در مکان‌های عمومی اتفاق بیفتد و باید تمام بازخورد‌های اجتماعی و شکل‌های قانونی و حقوقی این فعالیت‌ها بررسی شده باشد. آنچه مسلم است این که اجرای هر یک از احکام باید به بهترین شکل ممکن انجام شود و در زیرساخت‌ها بگنجد. ضمن آنکه قابلیت تبیین برای تمام اقشار جامعه را داشته باشد. وقتی همه صبح که بیدار شده و با اتفاقی غافلگیر و شوکه می‌شوند یعنی ما تبیین لازم را اجرا نکرد‌ه‌ایم.»
بیشتر بخوانید:تحلیل یک جامعه شناس در مورد حجاب‌بان‌های مترو
او افزود: «رهبر فرزانه بر تبیین تاکید فراوانی کرده‌اند و این تبیین یعنی مسئولان با مردم گفتگو و مسایل را بیان کنند. آن زمان است که مردم هم به کمک می‌آیند.»
با برخورد در خیابان مسئله حجاب حل نمی‌شود
این نماینده مردم در پارلمان شهری در پاسخ به این سوال که شما به کم‌کاری مسئولان در کنار موضوعات مردمی پرداختید به نظر شما چرا در لایحه حجاب و عفاف فقط مردم جریمه می‌شوند نه مسئولان؟ گفت: «مسئول یعنی مورد سوال. یعنی او باید در مقابل خداوند پاسخگو باشد و علاوه بر آن در مقابل مردم به دلیل اشغال موقعیتش مورد سوال قرار می‌گیرد؛ بنابراین یا به این سوالات پاسخ داده و ادای مسئولیت می‌کند یا مدیون مردم می‌شود. امروز در جلسات مسئولان و قانونگذاری حساسیت بیشتری نسبت به ناکرده‌های مسئولان یا دستگاه‌ها متولی وجود دارد. با توجه به فعالیت اجتماعی که دارم می‌گویم که حدود ۱۲-۱۳ سال است که شبکه‌های خارجی مثل «منو تو» «VOA» و... روی مسئله حجاب کار کردند و ذهن کسانی که آن برنامه‌ها را نگاه می‌کنند به تدریج گرایش پیدا کرده است.
حجاب و پوشش و موضوعاتی که عوارض اجتماعی ظاهری انسان‌هاست به تفکر آن‌ها برمی‌گردد. اگر تفکر آن‌ها اصلاح شود، پوشش هم اصلاح می‌شود البته این بدان معنا نیست که مراعات احکام خدا را نکنند تا تفکرشان درست شود. اما اگر می‌خواهیم موضوع پوشش قوام و پایداری پیدا کند و خود مردم آن را بپسندند تبیین و استدلال آن باید به معنای درستش در آموزش و پرورش، کلاس‌های درس و همه جا با زبان مستدل و به نحو خوب بیان شود. ضمن آنکه باید برنامه‌های رادیو، تلویزیون و فضای مجازی مناسبی هم تولید شود. نمی‌توانیم این مسئله اجتماعی را با وجود بارش تولیدات غرب در فضای مجازی، صرفا با یک جلوگیری عادی در خیابان حل کنیم. اتفاقا باید در کنار کار سلبی، کار ایجابی بیشتری صورت گیرد، اما همیشه راه آسان انتخاب می‌شود و ناکرده‌های بقیه دستگاه‌ها و مسئولان سر بخش سلبی مانند نیروی انتظامی خراب می‌شود.»
نادعلی تاکید کرد: «متاسفانه در تمام حوزه‌ها مباحث ایجابی کمتر اجرا شده است. قرآن در کنار نباید‌های سلبی، باید‌های بسیار زیاد تربیتی را مطرح کرده است که باید روی این باید‌ها متمرکز شویم.»