اقتصاد۲۴- روزگار روی خوش خود را نشان نداد. به قول خودشان چشم که باز کردیم گرفتار مشکلات ریز و درشت زندگی شدیم. از فقر و زندگی در کوچه‌پس‌کوچه‌های پایین شهر بگیر تا اعتیاد پدر و بعضا شوهران‌شان و بی‌پولی و نداری برای داشتن یک لقمه نان. حالا هم که زندگی حسابی به آنان پشت کرده و گرفتارند در پشت میله‌های زندان. گرفتاری بزرگ است، اما شاید برای برخی علتش جزئی. پرونده‌های‌شان را که بخوانید با رقم‌های ریزی از بدهکاری به این و آن مواجه می‌شوید که برای بسیاری پول خرد هم محسوب نمی‌شود، اما بهانه شده تا این زنان از فرزندان‌شان دور بیفتند و رنگ آزادی را حالاحالا‌ها نبینند. زندان زنان خیلی عجیب و غریب است.
یکی به‌خاطر چک بی‌محلی که از سر ناشی‌گری کشیده، گرفتار شده دیگری هم به‌خاطر ضمانت بیجا. این زنان مجبور بودند که برای پول درآوردن و سرپرستی خانواده خود پا در فضایی بگذارند که نه آن را بلدند و نه سر رشته‌ای دارند. چوب این بی‌اطلاعی‌شان هم شده حضور در اوین و یا قرچک ورامین.
هرچه هست حالا در پشت میله‌های سرد زندان دور افتاده‌اند از خانواده و فرزندشان، آنقدر دور که می‌گویند مادری کردن دارد از یادمان می‌رود. براساس آمار، میانگین سنی زنان زندانی بین ۱۷تا۳۶سال است و به‌گفته کارشناسان حضور مادر خانواده در زندان، علاوه بر ضربه جبران‌ناپذیر به پیکره زنانه او، خانواده و اطرافیان را درگیر و موجبات توسعه جرم در جامعه را فراهم می‌کند. پس این مهم را نمی‌توان کتمان کرد که زندانی شدن زنان، جرم‌زا خواهد بود، چراکه دیگر از نقش مادر در خانواده و تثبیت‌کننده نظم و آرامش خبری نیست و زندانی شدن او، تبعات منفی فرهنگی و اجتماعی زیادی به بار می‌آورد. نبود مادر، باعث افزایش جرم و بزه فرزندان و ازهم‌پاشیدگی کانون خانواده می‌شود.
آزادی زنان زندانی با کمک مدیریت شهری
از حق نگذریم برای آزادی زنان بی‌گناه که گاهی با مظلومیت و یا با ندانم‌کاری گرفتار بند شده‌اند همه دست به‌دست هم داده‌اند، از خیران و سازمان‌های مردم‌نهاد گرفته تا سازمان‌های مختلف دیگر. شهرداری تهران نیز از این قافله عقب نمانده و پای کار آمده تا مسئولیت اجتماعی خود را در این حوزه نیز ایفا کند. برهمین اساس دوفوریت طرح کمک به آزادسازی مادران زندانی در دویست‌وسومین جلسه شورا مورد بررسی قرار گرفت و تصویب شد.
بیشتر بخوانید:کاهش ۸۹ درصدی ایدز در زندان‌ها از سال ۸۴ تا ۱۴۰۰
براساس این طرح، ۵میلیارد تومان از بودجه مدیریت شهری برای آزادی زنان زندانی اختصاص یافت و این اقدام که در آستانه روز مادر انجام شده، مادران زیادی را به آغوش خانواده بازمی‌گرداند. البته این طرح در سال گذشته هم اجرا شد که کمک کرد تا زندانیانی که محکومیت‌های مالی و نظایر آن را دارند، اکثریت آن‌ها نیز مظلوم واقع شده و در شرایط سختی به‌سرمی‌برند بتوانند آزاد شوند. به‌گفته رئیس شورای شهر تهران، قطعا کمک‌های مردمی جمع‌آوری شده در کنار رقمی که شهرداری درنظر گرفته، کمک خوبی به این افراد است. امیدواریم شهرداری نیز بتواند این رقم را تأمین کرده و بپردازد.
دست یاری به زنان زندانی رای باز
کمک‌های مالی شهرداری تهران برای آزادی زنان زندانی با جرایم مالی ریز و درشت تنها اقدامی نیست که برای بازگرداندن نقش از بین رفته زن در وجود این زندانیان، انجام می‌شود بلکه به‌گفته مدیرکل امور بانوان شهرداری تهران، ایجاد اشتغال برای زنان زندانی «رأی باز» از سوی مدیریت شهری دنبال می‌شود که این امر سبب شده تا یک چهارم فضای زندان زنان خالی شود.
مریم اردبیلی در این‌باره می‌گوید: این گروه از زنان زندانی رأی باز، به مراکز توانمندسازی کوثر ملحق می‌شوند. او با مروری بر رویکرد مدیریت شهری در حوزه زنان گفت: نمایشگاه زنان و تولید ملی، ویترین دستاورد‌های زنانی بود که یا سرپرست خانواده هستند و یا در دسته زنان کم‌برخوردار قرار دارند. از طریق سامانه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار حدود ۲۰هزار زن تهرانی ثبت‌نام شده‌اند.
در فضای نمایشگاهی هم شاغلان در مراکز توانمندسازی کوثر حضور دارند که به انضمام سایر افرادی که در مشاغل خانگی و کمپین «کار تو خونمونه» در مجموع، ۲۸۲کسب‌وکار در نوزدهمین نمایشگاه زنان و تولید ملی محصولات خود را ارائه کردند. مجموع این اقدامات هم در حوزه کمک‌های مالی برای پرداخت جرایم و احکام قضایی زنان زندانی و هم در بستر ایجاد اشتغال و حرفه‌آموزی به زنانی که به نوعی آسیب‌دیده هستند، شاید بتواند در خالی شدن زندان زنان نقش پررنگی را ایفا کند. حضور زن در زندان، زیبنده جامعه‌ای که همواره بر اهمیت نقش زن و مادرانگی تأکید ویژه داشته، نیست؛ بنابراین هر راهکاری که در کاهش جرائم و پایان دادن به این دور باطل می‌توان انجام داد باید صورت گیرد. به امید روزی که زندان از حضور زنان خالی شود.
نرگس معدنی‌پور، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران: پویش «آزادی زنان زندانی» چندسالی است که برای آزادی زنان زندانی که جرائم غیرعمد و مالی دارند انجام شده است. اکثرا زنان، مادر و دارای فرزند هستند که با مشارکت خیران، ستاد دیه، اداره کل زندان‌ها و شهرداری برای آزادی آنان اقدام می‌شود. براساس این پویش، تاکنون حدود ۲۰۰نفر آزاد شده‌اند.
امسال تصمیم گرفتیم این را هدفمند کنیم و شهرداری این اختیار را داشته باشد که بودجه‌ای در این زمینه اختصاص دهد. برهمین اساس در جلسه گذشته شورای شهر، ۲ فوریت طرح کمک به آزادسازی مادران زندانی را مصوب کردیم که طبق آن ۵میلیارد تومان از سوی شهرداری تهران برای آزادی زنان زندانی تخصیص خواهد یافت. البته این تنها مبلغی نیست که قرار است در این راه صرف شود. به ازای هر کمکی که شهرداری تهران انجام دهد سایر دستگاه‌ها و گروه‌های مردمی نیز ۳تا۴ برابر آن را تخصیص خواهند داد؛ بنابراین با مشارکت خیران، ستاد دیه و اداره کل زندان‌ها این رقم به ۱۵تا۲۰میلیارد تومان خواهد رسید.
شهرداری پیش از این بیشتر در این حوزه خدمات ارائه می‌داد، اما امسال شورای شهر به‌دلیل اهمیت این موضوع که اکثر بانوان زندانی، مادر هستند این اختیار را به شهرداری داد تا از نظر مالی نقشی ایفا کند. این اقدام به‌دلیل ارزش‌گذاری بر موضوع حفظ بنیان خانواده و پیشگیری از بروز سایر آسیبهای اجتماعی توسط شورای شهر انجام شده است. برای آزادی زنان، بنا به تشخیص قاضی و مبالغی که جمع شده است پرونده‌ها انتخاب می‌شود و آزادی‌ها صورت می‌گیرد. شاخص‌گذاری کردیم که پرونده‌های مالی و جرائم غیرعمد را لحاظ کنیم و اولویت‌هایی که قائل شدیم زنان سرپرست خانوار، زنان دارای فرزند، زنان متاهل و دختران مجرد است. همچنین برای توانمندسازی زنان زندانی رای باز نیز اقدامات لازم در مراکز کوثر شهرداری انجام شده است.