اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- بازار سرمایه با گذران ۵ روز متوالی منفی، در روز یکشنبه توانست کمی از ریزش‌های خود را جبران کرده و به این ترتیب شاخص کل در فاز افزایشی قرار بگیرد. در این روز روند معاملات بورس سبب شد شاخص کل با افزایش هزار و ۱۰۵ واحدی، معادل ۰.۰۵ درصد رشد کند و به سطح ۲ میلیون و ۱۵۴ هزار واحدی برسد.
در سوی دیگر معاملات سهم‌های کوچک بورس نشان داد که همگام با شاخص کل در روندی افزایشی قرار گرفته و بر این اساس میانگین هم‌وزن بازار در پایان بورس روز یکشنبه ۲ هزار و ۹۳۱ واحد، معادل ۰.۳۹ درصد افزایش ارتفاع داد و به سطح ۷۶۰ هزار و ۲۹ واحدی رسید.
بورس زیر سایه رکود اقتصاد
برخلاف روند مثبت شاخص کل بورس در روز گذشته «برزو حق‌شناس» کارشناس بورس معتقد است بازار همچنان تحت تاثیر رکود اقتصادی قرار دارد. او در این باره به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: بازار در حدود یک ماه گذشته یک روند صعودی داشته، اما وقتی کلیت اقتصاد ما در رکود به سر می‌برد بورس نیز در سایه آن قرار می‌گیرد. همچنین یک مقدار فشار عرضه‌ها بالا رفته و سمت تقاضا ضعیف شده و به طور کلی بازار در انتظار یک محرک است.
محرکی که به گفته وی می‌تواند نرخ دلار باشد، می‌تواند جدی‌تر شدن بحث تجدید ارزیابی دارایی‌ها باشد. اما نمای کلی بازار، رکودی است به آن معنا که نه مثبت قوی می‌خورد نه منفی قوی. از همین رو به نظرم بازار سرمایه در پایان هفته متعادل رو به مثبت خواهد بود.
بورس ایران در ردیف باارزش‌ترین بورس‌های جهان
جدیدترین آمار فدراسیون جهانی بورس‌ها نشان می‌دهد در ۱۰ ماه سال ۲۰۲۳، بورس و فرابورس ایران با رشد ارزش بازار در میان پربازده‌ترین بورس‌های دنیا جای گرفتند. به طوری که در ماه اکتبر ارزش بورس و فرابورس در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۴۷.۹ و ۴۵ درصد افزایش داشت؛ اما آیا این به معنای مطلوبیت عملکرد بازار نیز هست؟
حق شناس در پاسخ به این پرسش می‌گوید: بورس ما در حال حاضر از لحاظ ارزش جایگزینی بله مثبت است. ارزش دلاری بازار ما چیزی در حدود ۱۸۸ تا ۱۹۰ میلیارد دلار است. اما اگر دخالت‌های دولت و قیمت گذاری دستوری که آن‌ها تحمیل می‌کنند را بخواهیم در نظر بگیریم، همه این‌ها ریسک‌هایی است که در حال حاضر متوجه بازار سرمایه است که به دست اندازی به سود شرکت‌ها منجر شده است. برای نمونه جنجال‌های خودرویی.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه از روز گذشته چندین چند مورد اظهارنظر مختلف در مورد قیمت گذاری خودرو منتشر شده، تاییدیه و تکذیبیه منتشر می‌شود و بعد وزیر اقتصاد می‌گوید ما اقتصاد را پیش بینی پذیر کرده‌ایم. بله بورس ارزشمند است، اما چه می‌شود وقتی توانایی ساماندهی قیمت‌گذاری صنعتی مثل خودرو وجود ندارد. سال‌هاست این دو شرکت زیانده هستند و دولت‌ها فقط حرف زده‌اند.
او در این باره می‌افزاید: صرف داشتن حباب مثبت و حباب منفی دلیل بر رشد یک بازار نیست. مولفه‌های دیگری نیز نیاز است. ازآزادی اقتصاد تا پیش بینی پذیر بودن آن. چنین شرایطی باعث شده شرکت آرامکوی سعودی تنها با سود خود کل ارزش دلاری بورس ما را بخرد. چرا باید اینطور باشد؟ برای پاسخ باید به خودمان برگردیم. در این بازار چقدر برای سهامدار ارزش قائلیم؟ این یک واقعیت است که سرمایه گذار سرمایه خود را جایی می‌برد که سود بیشتی عایدش شود.
بیشتر بخوانید: موتور بورس چه زمانی روشن می‌شود؟
نگاهی به روند خروج سرمایه از بورس
به گزارش اقتصاد ۲۴ به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد، بررسی آمار و ارقام ورود و خروج پول حقیقی در ۶ هفته معاملاتی اخیر بیانگر این نکته است که در پنج هفته از ۶ هفته معاملاتی اخیر بازار سرمایه با خروج پول حقیقی مواجه شده است. فقط در هفته منتهی به ۱۵ آذر، حقیقی‌ها ۹۹۰ میلیارد تومان وارد گردونه معاملات سهام کردند و در چهار هفته بعدی بازار به ترتیب با خروج ۱۰۵۰، ۵۵۰، ۱۳۳۰ و ۶۴۰ میلیارد تومانی پول همراه شده است.
گفتنی است در بازار روز یکشنبه نیز شاخص ورود و خروج پول حقیقی منفی بوده و حدود ۸۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده است. همچنین گفته می‌شود ۱۳۸ میلیارد تومان پول حقیقی نیز از صندوق‌های درآمد ثابت خارج شده است.
جنجال دوباره عرضه خودرو در بورس کالا
در روز‌های گذشته با بحث‌هایی که پیرامون آزادسازی قیمت خودرو مطرح می‌شود، حرف‌هایی نیز پیرامون عرضه خودرو در بورس کالا مطرح شده است؛ و به این ترتیب دوگانه فواید و معایب این اقدام باز هم بر سر زبان‌ها افتاده است. برزو حق شناس درباره این اقدام به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: هیچ جای دنیا خودرو در بورس کالا عرضه نمی‌شود. ولی هیچ جای دنیا هم این بلا را سر خودرو نیاورده‌اند. سیاست دولت‌ها در طی سالیان گذشته سبب شده صنعتی که سودده بوده، شرکت‌های خارجی در آن سرمایه گذاری کرده بودند و... به روزی بیفتند که میلیارد‌ها دلار زیان انباشته داشته باشند.
دولت، وزارت صمت و شورای رقابت باید بگویند برنامه شان برای پایان این زیان دهی چیست. نمی‌شود که فقط قیمت تعیین کنند و دیگر مسئولیتی در قبال کار‌هایی که انجام می‌دهند نداشته باشند. این یک واقعیت اقتصادی است که وقتی هر صنعتی دولت در آن دخالت می‌کند باید زیان تولید کننده را پرداخت کند. در حالی که نه فروش آن آزاد می‌شود نه اجازه واردات می‌دهند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه در این مدت یک برنامه داشت جواب می‌داد؛ عرضه خودرو در بورس کالا. در آن مدت هم قیمت‌های بازار کاهشی می‌شد هم شرکت‌ها صورت‌های مالی شان متحول می‌شد و هم ما به تفاوت قیمت بازار و کارخانه داشت متعادل می‌شد.
او در پایان تصریح می‌کند: در حال حاضر تفکراتی در کشور رایج شده که بورس موجب افزایش قیمت می‌شود. در سوی دیگر عده‌ای هم می‌گویند قیمت آن کاهش خواهد یافت. جواب من به دو گروه این است که بورس در هیچ جای دنیا نه باعث افزایش قیمت است نه سبب کاهش آن. بورس مکانیزم کشف قیمت است؛ یعنی عرضه و تقاضا به طور شفاف قیمت را تعیین می‌کند و دلال را از میان برمی‌دارد.