اقتصاد۲۴-امروزه نیز مردم ایران سفره هفت سین را چند ساعت مانده به زمان تحویل سال نو آماده می‌کنند و مواد خوراکی که ابتدای آن‌ها با سین آغاز می‌شود از قبیل سنجد، سبزه، سمنو، سکه، سیب، سماق و سیر را بر سر سفره می‌گذارند. از دیرباز تاکنون روز‌های پایانی اسفند ماه به آماده شدن برای آغاز سال نو تعلق داشته و مردم با خرید لباس نو، اثاثیه جدید، نظافت خانه، تهیه اقلام سفره هفت‌سین و ... به استقبال سال جدید می‌روند.
در ایام نوروز حضور در طبیعت و گردشگری در مناطق طبیعی نیز افزایش می‌یابد که این مورد ممکن است مخاطراتی را برای منابع طبیعی کشور در پی داشته باشد و لذا با توجه به اینکه عید نوروز همواره با شروع فصل بهار و شکوفایی طبیعت همراه است، بنابراین خوب است که ما نیز با رعایت نکاتی هر چند ساده به روند شکوفایی طبیعت کمک کنیم.
در همین حال فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران ضمن توصیه به خودداری از خرید این گونه‌های ممنوعه و ارزشمند خاطرنشان کرد: با متخلفان قاچاق و فروش حیات وحش در استان تهران برخورد جدی می‌شود.
فرهاد زندی با اشاره به اینکه با توجه به فرا رسیدن روز‌های پایانی سال، گشت و کنترل و فعالیت یگان حفاظت محیط زیست استان تهران برای جمع‌آوری گونه‌هایی مانند سمندر لرستانی، انواع لاک‌پشت و مار آبی - که از استان‌های دیگر به استان تهران به منظور تزیین سفره هفت سین، قاچاق می‌شود و به فروش می‌رسد، افزایش پیدا می‌کند - افزود: اگر موردی در این زمینه مشاهده یا گزارش شود با متخلفان برخورد جدی و قانونی خواهد شد.
وی با بیان اینکه طرح برخورد با متخلفان قاچاق و فروش حیات وحش در دستور کار یگان حفاظت محیط زیست استان تهران قرار دارد و از ۱۵ اسفند ماه آغاز شده است، تصریح کرد: کلیه ادارات شهرستانی و پاسگاه‌های محیط بانی در سطح استان تهران نیز پیش از ایام نوروز تا ۱۵ فروردین فعال و با گشت‌های خودرویی، موتوری و پیاده در سطح شهر و میادین میوه و تره بار شهر تهران مشغول انجام وظیفه هستند و با هرگونه تخلف احتمالی برخورد قانونی خواهند کرد.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست استان تهران با اشاره به اینکه مبارزه با قاچاق سمندر لرستانی مورد توجه جدی سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد، اظهارکرد: در صورت مشاهده یا گزارش قاچاق سمندر لرستانی به منظور فروش آن برای تزیین سفره هفت سین، با متخلفان به‌صورت جدی برخورد خواهد شد و این گونه ارزشمند به زیستگاه خود بازگردانده می‌شود.
بیشتر بخوانید: ساعت لحظه تحویل سال ۱۴۰۳
زندی ضمن انتقاد از تزیین سفره هفت سین با گونه‌های ارزشمند و در خطر انقراض حیات وحش، افزود: مردم به هیچ عنوان از گونه‌های وحشی برای تزیین سفره‌های هفت سین شب عید خود استفاده نکنند چرا که بسیاری از این گونه‌ها در معرض خطر انقراض هستند و زمان زیادی خارج از زیستگاه طبیعی خود زنده نمی‌مانند بنابراین خرید، فروش و نگهداری از این گونه‌ها ممنوع و جرم است.
سمندر لرستانی و سنبل آبی سر سفره‌ها
پیش از این نیز در پی خرید و فروش برخی گونه‌های ممنوعه مانند سمندر لرستانی و سنبل آبی در آستانه عید نوروز در سال‌های اخیر، یک فعال محیط زیست با تاکید بر ضرورت قرار ندادن حیوانات ممنوعه مانند سمندر لرستانی داخل سفره هفت سین گفت: این کار نوعی حیوان آزاری محسوب می‌شود.
میترا البرزی‌منش در گفتگو با ایسنا ادامه داد: برخی افراد بعضی گونه‌ها مانند سمندر لرستانی و ... که حرف اول نام آن‌ها با «س» شروع می‌شود را به عنوان یکی از «س»های سفره هفت سین قرار می‌دهند و به نظر من هیچ ضرورتی ندارد که با حیوان آزاری سفره هفت سین را تزیین کرد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به ماهی قرمز گفت: چیدن سفره هفت سین سنت مشخصی دارد و داخل آن موادی مانند سماق، سنجد، سیر، سرکه، سبزه و ... قرار می‌دهیم، اما ماهی قرمز جزو سنت ما نیست و وارد سفره هفت سین شده است
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه ماهی‌های قرمزی که برای سفره هفت سین خریداری می‌شود معمولا یا صدمه دیده‌اند یا زود می‌میرند، اظهار کرد: نباید با آزار و اذیت و صدمه زدن به حیوانات ارزش نماد‌های خوب برای سال آینده را از بین برد همچنین مشاهده مرگ یک حیوان در خانه باعث رنج فرزندانمان می‌شود؛ بنابراین بهتر است ماهی قرمز که حتی حرف اول آن “س” نیست را برای سفره هفت سین خود تهیه نکنیم.
البرزی منش با بیان اینکه از زمان‌های قدیم یاد گرفته‌ایم چه چیز‌هایی را داخل سفره هفت سین قرار دهیم، گفت: هر کدام از سین‌ها را به عنوان نماد یک چیز خوب مانند برکت، سلامت، تمتع، دارایی و ... برای سال نو سر سفره هفت سین خود قرار می‌دهیم.
آب مناسب برای رها کردن سبزه باید روان باشد
این فعال حوزه محیط زیست در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: سبز کردن «سبزه» و سپردن آن به آب روان از گذشته بر اساس سنت ما مرسوم بوده است، چون زمانی‌که گندم یا دانه دیگری را پس از سبز کردن در رودخانه‌ها رها می‌کنیم آن سبزه همراه آب می‌رود و در کنار بستر رودخانه سبز می‌شود و می‌تواند مورد تغذیه پرندگان و حیوانات نیز قرارگیرد بنابراین بهتر است که این کار را انجام دهیم و سبزه‌های خود را به آب روانی که جاری و پرتوان است بسپاریم تا آن را همراه خود ببرد و در نهایت در خاک سبز شود.
وی تاکید کرد: آبی که سبزه را در آن رها می‌کنیم باید واقعا روان باشد تا سبزه را همراه خود ببرد و در کنار بستر رودخانه یا نهر سبز شود. نهر‌ها و جوی‌های آب شهر تهران و سایر شهر‌ها معمولا بتونی هستند بنابراین سبزه با خاک تماس پیدا نمی‌کند و در کنار بستر آن سبز نمی‌شود. در این شرایط نباید سبزه را به نهر‌ها و رودخانه‌های بتونی بسپاریم بلکه باید آن را در رودخانه‌ها یا جوی‌های آبی که بتونی نیستند رها کنیم تا سبز شوند و مورد استفاده حیوانات قرار گیرند.
این فعال حوزه محیط زیست ادامه داد: برخی افراد نیز دانه‌هایی مانند شاهی و ... را سبز می‌کنند که بعد از «سیزده بدر» (۱۳ فروردین) نیز قابلیت خوراکی دارد. برخی نیز گلدان‌های گیاه «سینره» را برای سفره هفت سین تهیه می‌کنند که می‌تواند موجب زیبایی و ایجاد حس خوب برای خانواده در آغاز سال باشد و هم اتلافی ندارد و می‌توان در تمام طول سال از آن نگهداری کرد.
البرزی‌منش در پایان گفت: تمام ما ایرانی‌ها دوست داریم در سفره‌های هفت سین خود نمادی از نعمت‌ها و سلامتی برای سال آینده را قرار دهیم و این کار را نیز انجام می‌دهیم، اما توجه داشته باشیم که این کار موجب تلف شدن و آزار و اذیت حیوانات نشود.
سفره هفت سین از گذشته تا به امروز
اما سنت ایرانیان برای سفره هفت سین همواره چه بوده است؟ ایرانیان با فراهم کردن هفت سین به شماره هفت امشاسپند یا دوازده شماره مقدس برج ها، برای روز نخست بهار وسایلی مانند آب و سبزه نماد (روشنایی و افزونی) آتشدان نماد (پایداری نوروگرما)، شیر نماد (نوزایی و رستاخیز و تولد دوباره)، تخم مرغ نماد (نژاد و نطفه)، آیینه نماد (شفافیت و صفا)، سنجد نماد (دلدادگی و زایش و باروری)، سیب نماد (رازوارگی عشق) انار نماد (تقدس) سکه تازه ضرب نماد (برکت و دارندگی) ماهی نماد (ماه سپری شده اسفند) نارنج نماد (گوی زمین) گل بید مشک گل ویژه‌ی اسفند نماد (امشاسپند سپندارمز) در سفره خود می‌گذاشتند.
گلاب، نان پخته شده از هفت حبوب، خرما، پنیر، شکر، شاخه‌هایی از درخت مقدس انار، بید، زیتون، انجیر در دسته‌های سه، هفت یا دوازده تایی) و کتاب مقدس از وسایل دیگر مورد استفاده درسفره هفت سین بود.
برخی از منابع آورده اند ایرانیان قبل از اسلام سفره «هفت چین» داشته اند و هخامنشیان در نوروز در هفت ظرف چینی غذا می‌گذاشتند که به آن هفت چین یا هفت چیدنی می‌گفتند.
در برخی از منابع تاریخی آورده شده ایرانیان در قدیم سفره هفت شین داشته اند که به تدریج تغییر نام داده است. اجزای تشکیل دهنده سفره هفت شین شمع، شراب، شیرینی، شهد (عسل)، شمشاد، شربت و شقایق یا شاخه نبات، بودند.
در زمان ساسانیان هفت شین رسم متداول مردم ایران شد و شمشاد در کنار بقیه شین‌های نوروزی، به نشانه سبزی و جاودانگی بر سر سفره قرار گرفت. در برخی از روستا‌ها رسم هفت سینی برپا بوده است آن‌ها درون هفت سینی خوراکی‌های مختلف می‌گذارند. هفت سینی، بعد‌ها با حذف (یای) به صورت هفت سین درآمده است.
منبع:ابتکار