اقتصاد ۲۴- قرارگیری نرخ بهره و اخزا بالاتر از سطوح ۳۰ درصدی، P/E بازار را در محدوده ۲.۵ تا ۳ واحدی قرار داده است. این بدان معنی است که قیمت‌ها در بازار سرمایه همچنان باید ارزان‌تر شود تا خریداران ترغیب شوند به جای سود بدون ریسک، در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند
سه فاکتور اثرگذار بر بازار سهام
پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه ضمن بررسی شرایط فعلی بورس در گفتگو با تجارت‌نیوز بیان کرد: «اگر سه فاکتور را به‌عنوان عوامل تاثیرگذار بر بازار سرمایه در نظر بگیریم، از این سه فاکتور، یکی از آن‌ها قاعدتا نرخ ارز است؛ فاکتور دیگر، نرخ بهره و در نهایت فاکتور تصمیمات دولت است؛ با توجه به دولتی بودن و عوامل دیگری که روی بازار تاثیرگذار است، از جمله تنش‌های خارجی، نرخ‌های مختلف مصوب دولت و مالیات‌ها و ... این فاکتورها، سه عاملی هستند که روی بازار سرمایه اثر می‌گذارند.»
وی با اشاره به روند نرخ بهره در سال ۱۴۰۲ اظهار کرد: «در سال گذشته، هرچقدر به انتهای سال ۱۴۰۲ نزدیک شدیم، نرخ بهره آرام آرام بالا رفت. در حال حاضر بازدهی اخزا به ۳۴ درصد رسیده است. از سوی دیگر هنگامی که به بانک‌ها نگاه می‌کنیم، بانک مرکزی، اوراق گواهی سپرده خاص را با نرخ ۳۰ درصدی منتشر کرد و مشخصا این سیگنال را به بازار سرمایه داد که قرار نیست این بازار رشد کند.»
چه عواملی روی بازار سهام تکل زدند؟
این کارشناس بازار سهام ادامه داد: «با این نرخ‌ها وقتی P بر E را حساب می‌کنیم، عددی در محدوده ۲.۵ تا ۳ بدست می‌آید. در حال حاضر به طور متوسط، P بر E که در بازار وجود دارد در محدوده ۵.۵ الی ۶ قرار گرفته است؛ بنابراین متاسفانه، قیمت‌ها در بازار سرمایه همچنان باید ارزان‌تر شود تا خریداران ترغیب شوند به جای سود بدون ریسک، در بازار سهام سرمایه‌گذاری کنند.»
الیاس کردی در ادامه افزود: «راس دیگر مثلث، دولت است. اتفاقی که ۱۷ اردیبهشت‌ماه افتاد، تنها به سهامداران پتروشیمی آسیب نزد. این اتفاق مثل یک دومینو به تمام سهامداران و سرمایه‌گذاران این هشدار را داد که دولت نه تنها می‌تواند نرخ خوراک پتروشیمی‌ها را عوض کند بلکه در تمام صنایع دیگر نیز می‌تواند دخالت کند و اتفاقاتی را رقم زند. همین اتفاق نیز افتاد و سرمایه‌گذارانی که در ابتدای سال ۱۴۰۲ در بورس حضور داشتند، ترسیدند و حاضر به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه نشدند.»
بیشتر بخوانید: زخم کاری اردیبهشت ماه همچنان بر پیکره بورس/ بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳ به سیاهی ۱۴۰۲ خواهد بود؟
وی افزود: «اتفاقات چنینی، یک بار با آسیب به صنعت و بار دیگر با ایجاد ترس در بازار، باعث کاهش جذابیت شرکت‌های بورسی می‌شوند. این دو عامل، فاکتور‌هایی بود که در سال ۱۴۰۲ به بازار سهام از پشت تکل زدند. در این میان، تنها پیشران بازار سهام، دلار است.»
الیاس‌کردی ادامه داد: «در رابطه با دلار هم باید گفت مادامی که اسکناس آمریکایی در سطح ۶۰ هزار تومانی قرار گرفته باشد، بازار در مقطع بی‌وزنی و خنثی قرار می‌گیرد. به طوری که بین دو محدوده دو میلیون و ۵۰ هزار تا دو میلیون و ۲۰۰ هزار واحد در رفت‌وآمد و هر زمان که دلار به کران بالای خود برسد، شاخص کل نیز به سقف این محدوده نزدیک می‌شود و برعکس.»
دشمنی بازار پول با بازار سرمایه
الیاس کردی با اشاره به تقابل بازار پول با بازار سرمایه گفت: «امروز مشخص شد که گویا بازار پول با بازار سرمایه دشمنی دارد. قرار بود که کارگزاری‌ها ۱۶۰ هزار میلیارد تومان، اعتبار بگیرند و این اعتبار را در جهت ترغیب به خرید در اختیار مشتریان خود بگذارند. حال اعتباری که کارگزاری‌ها موفق شدند از بانک‌ها بگیرند نه تنها از ۱۶۰ هزار میلیارد به ۴۰ هزار میلیارد تومان کاهش یافته بلکه بر سر همین ۴۰ هزار میلیارد تومان نیز دعواست و بسیاری از بانک‌ها اعلام توقف یا درخواست کاهش اعتبار کارگزاری‌ها را داشتند. این موضوع نیز موجب ایجاد فشار فروش عجیب در بازار شده است. ما یک بار از این اتفاق آسیب می‌بینیم و یک بار هم مشتریان نگران هستند وسط قرارداد مشکلی ایجاد شود.»
سرنوشت بورس در فروردین‌ماه ۱۴۰۳
الیاس کردی گفت: «کلیت عوامل این بوده و در اسفند‌ماه، مجددا فشاری از سمت شرکت‌های حقوقی به دلیل دادن پاداش، عیدی، کارانه و اتفاقات دیگر را داشتیم.»
وی افزود: «همواره فروردین‌های خوبی در بازار سهام وجود داشته است. درست است که خیلی از عوامل بررسی شده از جمله دلار، در سال ۱۴۰۳ در سطوح فعلی باقی نخواهد ماند و در فروردین‌ماه فشاری به بازار وارد نخواهند کرد؛ با این وجود، اما متاسفانه فاکتور‌های دیگر به قوت خود باقی است و گویا یک تکل از پشت خیلی خطرناک و به قصد مصدوم کردن بازار سهام اتفاق افتاده است.»