اقتصاد۲۴- سطح تنش در منطقه پر التهاب خاورمیانه حالا از همیشه بالاتر است. پس از عملیات طوفان الاقصی در ۷ اکتبر و آغاز یک جنگ تمام عیار در منطقه باریک نوار غزه و حملات وحشیانه اسرائیل به این منطقه بود که بحران به سرعت در تمام خاورمیانه ابعاد تازه ای به خود گرفت و از همیشه فراگیرتر شد؛
از یک سو حوثی‌ها در یمن وارد جدال شدند و از سوی دیگر پای سوریه و لبنان و ایران نیز با واسطه این دو کشور به جنگ‌های مستقیم و نیابتی باز شد.
این شرایط البته که تاثیر مستقیم خود را بر اقتصاد ایران و منطقه به جا می‌گذارد و همین حالا نیز شاید با نوسان پرشتاب قیمت سکه و دلار در ایران اکنون به راحتی بتوان تاثیرش را به خوبی دید و ارزیابی کرد.
در همین حال بنا بر گزارش اکونومی میدل‌ایست، پرایس واترهاوس کوپرز در آخرین نسخه خود از دیده‌بان اقتصاد خاورمیانه خبر داده است که اقتصاد این منطقه با وجود چالش‌های ناشی از کاهش تولید نفت و آشفتگی‌های ژئوپلیتیکی همچنان به انعطاف ادامه می‌دهد.
در این میان، اما بحران اقتصادی شاید بیش از سایر کشور‌ها حالا به نوعی دامن گیر ایران باشد. فشار افزون تحریم‌های اقتصادی، در کنار عدم امنیت اقتصادی حالا تنش‌ها را در ایران بسیار افزون‌تر از پیش به رخ بخش‌های مختلف اقتصاد کشور می‌کشد. از سوی دیگر اختلال در تجارت دریای سرخ بحث‌ها را در مورد کریدور‌های تجاری جایگزین دوباره شعله‌ور کرده است و پیشنهاد‌هایی مانند کریدور اقتصادی هند-خاورمیانه-اروپا (IMEC) و جاده توسعه عراق روی میز است.
این البته در حالی است که همزمان با ترس بازارهای اقتصادی رژیم صهیونیستی از مقابله به مثل ایران، افزایش کسری بودجه این رژیم و نیز افزایش جهانی ارزش دلار، باعث شده تا ارزش پول رژیم صهیونیستی طی ۵ روز گذشته به طور مداوم کاهش پیدا کند
در این حال، اما محمد یوسفی آرامش، تحلیلگر اقتصادی و عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ و با توجه به بالا گرفتن سطح تنش میان ایران و اسرائیل به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «اسرائیل به جنگ نیاز دارد و جنگ برای ایران، تنها چیزی است که اکنون به آن نیاز ندارد؛ چرا ما یک بار مظلوم اجماع جهان نباشیم؟! هرکس بگوید اقتدار ما زیر سوال رفت، با مردم ایران نیست، سفره مردم و امنیت خاک کشور والاتر از هر چیزی است. در شرایط اقتصادی نیستیم که بخواهیم ریسک و شوک جنگ به اقتصاد خود بدهیم، انتظارات تورمی در بالاترین حد خود ایستاده، مردم به توانمندی تیم اقتصادی دولت در جهت کنترل اقتصاد خوشبین نیستند، در این میان، تنها یک جنگ را به عنوان کاتالیزور این انتظار تورمی کم داریم.»
یوسفی آرامش همچنین گفت: «عدم حمله و ایجاد تنش نظامی، هوشمندانه‌ترین تصمیم برای ایران است! تهران نباید وارد دام نتانیاهو شود.»
وی اما در ادامه و پیرو حمله اسراییل به کنسولگری ایران، ضمن محکوم کردن این تجاوز به خاک ایران در سوریه، مباحثی را در رابطه با ماهیت سیاسی، اقتصادی و روابط بین الملل این رویداد و نتایج سیاسی و اقتصادی آن برای کشور مطرح کرد و به اقتصاد ۲۴ گفت: «باید اعتراف کنم که من خود گمان می‌بردم که جمهوری اسلامی پاسخ نظامی به اسرائیل خواهد داد و از طرفداران این نظریه بودم، اما ترجیح به سکوت دادم تا تحولات منطقه به درستی رصد شوند؛ باید تصمیمی گرفته می‌شد که سفره مردم، شرایط اقتصادی و سیاسی کشور نیز به خوبی رصد شود، اسرائیل با حمله به کنسولگری ایران اعلان جنگ علنی کرد؛ جمهوری اسلامی در برابر این رویداد، چند رویکرد داشت که جز سکوت، مابقی دیگر تبعات جدی برای اقتصاد و سیاست ما دارد، اول آن که شبیه به شهادت سردار سلیمانی، می‌توانستند با پرتاب موشک پاسخ بدهند، اما چند موشک برای مقابله با گنبد آهنین باید پرتاب می‌شد که هم پاسخی صریح باشد و هم شروع جنگ نباشد؟!»
برای هر پاسخی باید وضعیت اقتصادی را در نظر گرفت
این تحلیلگر اقتصادی و سیاسی و عضو اتاق بازرگانی ایران در ادامه نیز افزود: «قضیه یک مقدار پیچیده است و امیدوارم بتوانم آن را به درستی شرح دهم و البته کمی پیش نیاز از شناخت سیستم نظامی دو کشور داریم. ما باید تصمیم می‌گرفتیم که هم پاسخی محکم بدهیم، هم وضعیت اقتصادی را در نظر بگیریم و هم وارد جنگ نشویم. یعنی هر تصمیم احساسی امنیت کشور را با بحران رو به رو می‌کرد، حرف‌های احساسی زدن راحت است، اما باید تفکر عقلانی پیش گرفته می‌شد، من مخالف پاسخ صریح نیستم، اما هر حمله نظامی باید با این پیش شرط باشد که خاک تهران (منظورم هر نقطه مهم این مملکت است) درگیر آتش نشود و معیشت مردم به مشکل بیشتری نیافتد، سوال اساسی این است که آیا می‌توانستیم چنین تصمیمی بگیریم؟!»
بیشتر بخوانید: آدم‌های به‌شدت ضعیف و کوتوله در مدیریت‌های اقتصادی دولت قرار گرفته‌اند/ یکی از کارکردهای سازمان مالیاتی تشدید نارضایتی عمومی است
یوسفی آرامش تصریح کرد: «حتی در صورت حمله به خاک اسرائیل از جانب کشور سوم، عملا دیپلماسی منطقه‌ای خود را تضعیف کرده و تنش مضاعف ایجاد می‌کنیم، بهترین تصمیم، اقتدار و قدرت الان سکوت است، نباید اجازه دهیم تنش اضافه گردد، بازی نتانیاهو جنگ‌های موضعی و بلند مدت است، هر دو برای ما سم است. چه کوتاه نقاط مهم هم را بزنیم و چه مستقیم وارد جنگ شویم، ما به هیچ کدام نیاز نداریم، بهترین استراتژی سکوت است، هر حرکت دومی از طرف اسرائیل بدون تحریک ایران، به شدت مواضع سیاسی این کشور را تضعیف می‌کند.»
این عضو اتاق بازرگانی مازندران همچنین با اشاره به ابعاد اقتصادی این حمله به اقتصاد ۲۴ گفت: «فراموش نکنیم جنگ ما تنها نظامی نیست و بلکه سیاسی و اقتصادی هم است. برای من تنها و تنها مردم ایران مهم هستند. در شرایطی که دلار به مرز ۶۵ هزار تومان رسیده و حداقل ۲۵ درصد دیگر از ارزش پول ملی کاسته شده است، صحبت از جنگ، لطف به نتانیاهو و پشت کردن به اقتصاد ایران است. دولت رئیسی در شرایط اقتصادی منظم و با ثباتی نیست که بخواهد ریسک این تنش‌ها را هم به خود بخرد، حال آنکه ۶ ماه دیگر بحران ترامپ را هم پیش رو داریم، این اقتصاد مگر چند شوک دیگر باید در سال به خود ببیند تا سر پا بماند؟!»
قیمت طلا و سکه تنیده با اخبار جنگ است
وی در ادامه نیز با اشاره به مساله سفره‌های مردم نیز گفت: «کشور نیاز به جنگ ندارد، اقتدار با تصمیمات عقلانی حفظ می‌شود، مملکت باید نگران سفره و اقتصاد خود باشد، کما آن که همین چند روز اخبار جنگ همزمان با قیمت نوسان دلار و طلا و احتمال رشد بالای جهانی آن در آینده در هم تنیده، سال آینده بی شک تورم ۵۰ درصدی را تجربه خواهیم کرد و شروع هرگونه جنگی، آشفتگی اجتماعی شدید پیش رو خواهد داشت. متاسفانه شاید برای عده‌ای این گفته خوشایند نباشد، اما در تورم امسال رکورد خواهیم زد، من نمی‌خواهم مردم را نگران کنم، اعداد و تحولات مرا به این نتیجه می‌رسانند.»
این کارشناس اقتصادی هم چنین افزود: «عدم حمله به اسرائیل، هوشمندانه‌ترین تصمیم جمهوری اسلامی در ۴۵ سال گذشته است، باید پای این تصمیم ماند. این در حالی است که بایدن صراحتا به نتانیاهو درخواست آتش بس فوری در غزه را داده است و کمک به اسرائیل را مشروط به اقدامات حفاظتی از جان انسان‌های غیرنظامی در غزه کرده، در غزه شاهد یک نسل کشی هستیم و نباید به ادامه جنگ دامن زد. نتانیاهو بابت جنایت هایش تنهاست و تنها چیزی که الان نیاز دارد یک بهانه است.»
محمد یوسفی آرامش یادآور شد: «می بینم که عده‌ای از مقامات از صبر استراتژیک یا راهبردی صحبت می‌کنند، تمامی فعالین سیاسی، اقتصادی و رسانه‌ای باید روی این واژه مانور بدهند، باور کنید بزرگترین نگرانی ما باید آن باشد که کسی تصمیمی احساسی برای مملکت، آینده مردم ایران و خاک آن نگیرد.»
وی با بیان اینکه هرگونه ورود به جنگ لطف دو دستی ما برای قدرتمند شدن نتانیاهو است، به لزوم حفظ روابط با همسایگان اشاره کرد و گفت: «آذربایجان و ارمنستان برادران ما هستند، ایران باید برای صلح این دو تلاش کند و روابط مستحکم قوی بسازد. امروز روابط خارجه ما پیشرانه مهم حفظ اقتصاد است، شاید تعجب کنید، اما آسیبی که اردوغان به ایران می‌زند، به مراتب بیشتر از آسیب هر کشور دیگری است، حال آن که ترکیه تورم ۷۰ درصدی را نیز لمس کرده، قدرت ترکیه یا ایران، دیگر کشور رقیب را ضعیف‌تر می‌کند.»
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: «هر انسان عاقل یا دلسوز این مملکتی باید صریحا مقابل حمله احساسی بایستد، اسرائیل به هر تصمیم ما پاسخ خواهد داد، من از ضعیف بودن صحبت نمی‌کنم، من با صراحت می‌گویم که ما هیچ نیازی به جنگ نداریم، این دام آشکار نتانیاهو برای تهران است. خیلی موارد است که نمی‌توان در مصاحبه به راحتی مطرح کرد، چون سوء برداشت به وجود می‌آورد، اما آن چه که در حال حاضر با صراحت می‌توان گفت، همین است.»
کشور نیاز به اقتصاددان با تجربه دارد
رئیس کمیسیون اقتصاد و اشتغال مجمع ملی جوانان مازندران همچنین به اقتصاد ۲۴ گفت: «برای ایران از نظر اقتصادی، سال سختی در پیش است، دولت باید دیپلماسی و اجماع بین المللی به نفع ایران را قوی کند، نباید منفور جهان باشیم، آزاد شدن واردات خودرو قبل از انتخابات آمریکا باید در دستور کار دولت رئیسی قرار گیرد، ما که زبانمان مو در آورد، اما این لطفی است که رئیسی برای کنترل نقدینگی و کاهش انتظارات تورمی و کاهش کسری بودجه می‌تواند به دولت خود بکند، نیاز داریم یک تیم اقتصادی با سواد روی کار بیاید به خصوص از اقتصاد دان‌هایی که دلسوز این مملکت هستند و کنار گذاشته شده اند.»