اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- آخرین هفته فروردین در حالی در بازار سرمایه شروع شد که سرانجام، آن خطری که فعالان بازار از آن واهمه داشتند، اتفاق افتاد. شنبه شب سپاه پاسداران در پاسخ به حمله اسرائیل به کنسولگری ایران در دمشق، اقدام به حمله موشکی و پهپادی کرد. طبق معمول بازار‌ها قبل از وقوع حادثه به استقبال از آن رفتند و بر این اساس بورس درروز شنبه با ریزش مواجه شد.
این ریزش در روز یکشنبه نیز تکرار شد، اما آن طور که کارشناسان می‌گویند با اتخاذ تصمیم محدودیت دو درصدی دامنه نوسان از زیان شدید سهامداران جلوگیری به عمل آمد. صبح روز یکشنبه در جلسه اضطراری هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مقرر شد دامنه نوسان کلیه نماد‌های سهام و حق تقدم سهام قابل معامله در بازار‌های بورس و فرابورس برای مدت سه روز متوالی به مثبت و منفی یک درصد و دامنه نوسان صندوق‌های سهامی نیز به مثبت و منفی ۲ درصد محدود شود.
بر این اساس تحت تاثیر تهدید‌های جنگی بازار به سیاق همیشه فروریخت و شاخص کل بورس با ریزش ۱۱ هزار و ۱۹۳ واحدی در سطح ۲ میلیون و ۱۹۶ هزار و ۷۷۶ واحد قرار گرفت. اما آنطور که «احسان خاتونی» کارشناس بازار سرمایه می‌گوید در صورتی که جنگ گسترده نشود، با اقدام اخیر سازمان بورس بازار تا اواسط هفته به روال عادی خود برمی‌گردد.
محدودیت دامنه نوسان به صورت مقطعی اقدام درستی است
احسان خاتونی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: با توجه به شرایط همه انتظار داشتند که بازار تعطیل بشود، ولی تعطیل نشد و تصمیم گرفتند دامنه نوسان را کم کنند. به نظر من با توجه به ریسک‌هایی که وجود دارد به خصوص در کشور‌هایی مثل ایران، کار درستی انجام شده تا پرتفوی سرمایه‌گذاران حفظ شود. به نظرم ماهیت کار درست است. هرچند این مسئله منتقدین خیلی زیادی هم دارد، چون بازار در صف فروش قفل می‌شود و نقدشوندگی بازار پایین می‌آید، اما باید گفت این تصمیم مقطعی در این شرایط لازم بود و می‌شد با حجم مبنا ادامه داد.
به گفته وی در صورت ادامه جنگ ایران و اسرائیل که البته با توجه به اخبار و اظهار نظر‌ها بعید به نظر می‌رسد، بورس مجددا تحت تاثیر قرار می‌گیرد و حجم مبنا ممکن است به شدت افزایش پیدا کند و همزمان همین بحث دامنه نوسان تکرار شود. در این صورت یک سیاست قفل اندر قفل در بازار اعمال می‌شود و آینده را واقعا دیگر در آن شرایط اصلا نمی‌شود پیش‌بینی کرد.
تعطیلی بازار سرمایه چقدر محتمل است؟
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش اقتصاد ۲۴ که تعطیلی بورس چقدر محتمل است؟ توضیح می‌دهد: ما یک قانونی داریم که در ریزش بیش از ۵ درصد رگولاتوری بازار می‌تواند بازار را تعطیل کند. چندین ریزش زیر ۵ درصدی داشتیم که بازار تعطیل نشد و من به یاد ندارم که بازار تعطیل شده باشد؛ بنابراین حتی در آن شرایط جنگی هم بعید می‌دانم بازار را تعطیل کنند چون سیاست‌های دیگری وجود دارد که می‌تواند مانع کاهش قیمت شود مثل همین تغییر دامنه نوسان و حجم مبنا.
به گفته وی این دو سیاست همان کار تعطیلی را انجام می‌دهد، اما ضررش از تعطیلی کمتر است. بالاخره اسم این تعطیلی یک بار روانی منفی دارد و بنده بعید می‌دانم حتی در آن شرایط هم تعطیل کنند مگر این که جنگ خیلی گسترده شود.
بیشتر بخوانید: خروج روزانه ۲۶۷ میلیارد تومان از بورس در دولت رئیسی!
تثبیت دلار نیمایی؛ ریسکی مخرب‌تر از جنگ
در صورت رفع شدن سایه جنگ آن طور که احسان خاتونی می‌گوید یک مساله دیگر همچنان بازار را تهدید می‌کند و آن اختلاف دلار نیمایی و دلار آزاد و قیمتی است که شرکت‌ها محصولاتشون را می‌فروشند. او در ادامه می‌گوید: اگر سیاست اقتصادی دولت تغییر کند و اجازه رشد دلار را بدهد بازار یک پتانسیل رشد بسیار قوی دارد ولی خب متاسفانه فعلا اراده‌ای برای این کار نیست. باید دید که دولت تا چه اندازه می‌تواند فشار را تحمل کند چون اگر ما اجازه رشد دلار نیما را ندهیم و دلار آزاد فاصله خیلی زیادی داشته باشد به تدریج عرضه دلار و عرضه ارز در بازار نیما کاهش پیدا می‌کند، یعنی تمایل شرکت‌ها به عرضه ارز کم می‌شود و به صورت دومینووار باعث می‌شود که دلار آزاد مجددا افزایش بیشتری پیدا کند، چون شرکت‌ها برای تامین ارز نیمایی مجبور می‌شوند که به دلار آزاد روی بیاورند و این سیاست تثبیت نرخ نیما به شدت به ضرر اقتصاد آزاد و دلار آزاد تمام می‌شود.
او همچنین خاطرنشان می‌کند: البته من بعید می‌دانم بانک مرکزی خیلی بتواند در این زمینه مقاومت کند و بالاخره دلار نیما حداقل امسال تا سطوح ۵۰ تا ۵۷ هزار تومان قابلیت رشد دارد و این باعث می‌شود که بورس هم رشد خوبی از این منظر داشته باشد.
پیش بینی شاخص کل بورس تا پایان بهار
طبق پیش بینی این کارشناس بورس در صورتی که شاهد یک درگیری گسترده نباشیم، تا اواسط هفته بازار به روال عادی برمی‌گردد. بر این اساس تا پایان بهار اگر این تنش‌ها بخوابد به نظرم شاخص کل ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار واحد را بتواند بگیرد. همان سقفی که اخیرا رفته بود. همچنین اگر دولت اجازه رشد دلار نیمایی بدهد تا شرکت‌ها با نرخ بیشتری بفروشند، این شاخص تا پایان سال قابلیت رسیدن به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار واحد را نیز خواهد داشت.