اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- بازار سرمایه به رغم شروع نگران کننده ابتدای هفته، آخرین روز کاری را به آرامی سپری کرد، خلسه‌ای که با فعال شدن ابزار محدودیت دامنه نوسان برای جلوگیری از ریزش شدید بازار ایجاد شد. بر این اساس با پایان یافتن معاملات روز چهارشنبه، شاخص کل بورس ۶ هزار و ۲۳۲ واحد رشد کرد و به ۲ میلیون و ۲۰۸ هزار و ۲۱۴ واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز ۳۷۸ واحد بالا رفت و به سطح ۷۲۳ هزار و ۵۶۶ واحد رسید. در بازار روز چهارشنبه ۴۲ میلیارد تومان پول حقیقی نیز از بازار خارج شد.
عملکرد ریسک گریز سهامداران در یک هفته گذشته
حسن حسین‌نیا، کارشناس بازار سرمایه درباره روند معاملات بورس طی هفته گذشته به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: بازار سرمایه در هفته اخیر تحت تاثیر تنش‌های منطقه‌ای قرار داشت. عملا سهام داران سعی کردند که ریسک گریز عمل کنند. ابتدای هفته با خروج سنگین نقدینگی اشخاص حقیقی از بازار مواجه بودیم. در کنار آن افت سنگینی را در روز شنبه شاهدش بودیم. بعد از آن با تدبیری که سازمان بورس اندیشید دامنه نوسان به جای تعطیلی بورس کاهش یافت؛ که به نظر می‌رسد گزینه بهتری بوده و این مسئله توانسته تا حدودی سنگینی افت قیمتی را در نماد‌ها کنترل کند. ولی تا زمانی که همچنان تنش‌ها در حد بالایی باشد قطعا ریسک‌ها هم زیاد است و فعالان بازار سعی می‌کنند سرمایه خودشان را از ریسک دور کنند.
بیشتر بخوانید: محدودیت دامنه نوسان به داد بازار سرمایه رسید
به گفته وی با توجه به محدودیت دامنه این نوسان امکان اینکه شاهد افت سنگین باشیم بعید به نظر می‌رسد. در عین حال درست است که تنش‌های منطقه‌ای طوری است که نمی‌شود چهار گوشه آن را خط زد و پیش بینی کرد که قرار است چه اتفاقی بیفتد، ولی تجربیات گذشته نشان داده که بعد از برطرف شدن این تنش‌ها ما شاهد برگشت بازار بودیم. برای همین به نظر می‌رسد که دوری از هیجان قطعا می‌تواند نتیجه بهتری داشته باشد.
یک ریسک اقتصادی دیگر در بورس فعال شد
فرقی نمی‌کند بازار سرمایه چه برهه حساسی را سپری می‌کند، تهدید‌های اقتصادی این بازار همچنان فعال است. گاهی با یک بخشنامه ابلاغ می‌شود گاهی هم از یک نشست خبری. روز سه شنبه وزیر اقتصاد بر یک بند جنجالی در بودجه تاکید کرده که برآیند آن زیان‌های زیادی به دنبال دارد. به موجب بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ برای معافیت مالیاتی شرکت‌ها سقف ۵۰۰ میلیارد تومانی در نظر گرفته است، بندی که به گفته کارشناسان در دقیقه نود به بودجه اضافه شده و آسیب‌های شدید اقتصادی را در پی دارد.
«بهنام صمدی» فعال بازار سرمایه در کانال تلگرامی خود نوشته است: «این بند به خصوص برای هلدینگ‌ها اثرات خیلی بدی دارد. مثلا شستا که ۴ هلدینگ زیرمجموعه دارد، در وهله اول خود شرکت زیرمجموعه مثلا ستاره خلیج فارس باید مالیات بدهد، چون معافیت مالیاتی ۵۰۰ میلیاردی دارد. بعد تاپیکو به خاطر سودی که می‌گیرد باید مالیات بدهد و مجددا باید شستا مالیات بدهد؛ یعنی به صورت زنجیره‌ای دولت یک مالیات مضاعفی از دل شرکت‌ها بیرون می‌کشد. این مصوبه باعث تشدید ناترازی خواهد شد و تمام تلاش‌های سازمان بورس برای تقویت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم هدر خواهد رفت».
رئیس سازمان بورس در نامه‌ای به رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به این بند واکنش نشان داد و آن را موجب تشدید بی اعتمادی‌ها در بازار سرمایه دانست.
تغییر رویکرد مجید عشقی امیدوارکننده است؟
صحبت‌های اخیر مجید عشقی، رئیس سازمان بورس در برنامه «صف اول» شبکه خبر با واکنش‌های مثبت فعالان بازار همراه بود. به زعم آن‌ها این صحبت‌ها بی سابقه بوده و شاید نشان از تغییر رویکرد این سازمان دارد.
بیشتر بخوانید: فیلم/ انتقاد تند رئیس سازمان بورس از بانک مرکزی
حسن حسین نیا در این باره به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: هرچند که سخنان آقای عشقی امیدوارکننده است و در حقیقت بازتابی از واقعیت موجود است، ولی قطعا روند بازار سرمایه از واقعیت‌های روی تابلو و عملکرد نشات می‌گیرد؛ یعنی ما بیشتر از صحبت‌ها باید دنبال عملکرد باشیم. اینکه آیا در جهت رسیدن و برطرف کردن مشکلات یاد شده اقدام عملی که منتج به نتیجه مطلوب باشد هم صورت می‌گیرد یا نه. اگر چنانچه عملکرد هم در این راستا باشد قطعا به تدریج ما می‌توانیم شاهد رشد بازار سرمایه و در عین حال برگشت اعتماد باشیم، ولی اگر چنانچه صرفا سخنانی بر مبنای واقعیت بوده باشد، ولی عملکردی پشتش نباشد قطعا تاثیر خاصی نخواهد داشت.
پیش بینی بورس در هفته آینده
به گفته این فعال بازار سرمایه، هفته آینده هم بورس قطعا متاثر از ریسک‌های سیستماتیک و تنش‌های نظامی خواهد بود. اگر چنانچه ما شاهد کاهش این مساله باشیم قطعا هفته بعد می‌توانیم یک رشد شارپ داشته باشیم، اما اگر شرایط فعلی تداوم پیدا کند، اگرچه به خاطر محدودیت دامنه نوسان و تدابیری که الان سازمان بورس و شورای عالی بورس در نظر دارند شاخص کل حداقل در کوتاه مدت نمی‌تواند افت سنگینی داشته باشد، ولی قطعا در روند ارزش معاملات تداوم این شرایط می‌تواند اثر معکوس و منفی داشته باشد.
او در پایان می‌افزاید: آن طور که از صحبت‌های تصمیم‌گیران یعنی سازمان بورس به گوش می‌رسد، محدودیت دامنه نوسان تا زمانی که ریسک‌ها وجود دارد و بازار در شرایط هیجانی است ادامه پیدا خواهد کرد. پس بنابراین احتمالا ما شاهد برداشتن و برگشت به حالت قبلی در زمانی خواهیم بود که آن تنش‌ها در حداقل خودشان قرار گرفتند یا تقریبا می‌شود گفت سایه این تنش‌ها برداشته شده است. در آن شرایط دیگر نمی‌تواند آسیب خاصی به بازار برساند.