اقتصاد۲۴-صادرات برق یکی از بخش‌های حیاتی تجارت بین المللی محسوب می‌شود که این بخش برای هر کشوری از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند منابع قابل توجهی را برای کشور‌ها فراهم کند. درآمد حاصل از صادرات برق می‌تواند به نحوه‌ی عملکرد اقتصاد، توسعه صنایع و بهبود شرایط زندگی به مردم و دولت‌ها کمک کند. ایران هم از‌این قاعده مستثنی نیست. طوری‌که سالانه از صادرات برق سالانه حدود ۴۰ میلیون دلار درآمد کسب می‌کند.
ترکیه یکی از کشور‌هایی است که بیشترین مصرف برق را در منطقه دارد. حال صادرات برق از ایران به ترکیه می‌تواند بستر انتقال برق ایران به اروپا را فراهم سازد. البته این امر مشروط به مهیاکردن بستر‌ها و زیرساخت‌های لازم است.
ایران واردکننده و صادرکننده برق
در حال حاضر ایران یکی از کشور‌های بزرگ تولید کننده برق در خاور‌میانه محسوب می‌شود. طوری که طبق آنچه در ایسنا منتشر شده از سه کشور شمالی نظیر آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان برق وارد می‌کند و به کشور‌هایی همچون عراق، پاکستان و افغانستان صادرات برق انجام می‌دهد و با ترکیه تبادل دوطرفه برق دارد.
صادرات برق به اروپا، با اینکه می‌تواند سود قابل توجهی برای کشور داشته باشد، موانع و چالش‌هایی هم برای کشور دارد. به‌ویژه آنکه ایران در داخل با چالش تأمین برق مواجه است و علاوه بر صنایع و تولیدکنندگان، در ایام تابستان مصرف‌کنندگان شبکه خانگی هم با بحران خاموشی مواجه می‌شوند. اما آیا صادرات برق به ترکیه یا اروپا این بحران را عمیق‌تر می‌کند؟
حمید‌رضا صالحی، دبیر سندیکای صنعت برق ایران، در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره میزان سود کشور از صادرات برق و نحوه ورود ارز به کشور با توجه به شرایط تحریم کشور گفت: تا این لحظه صادرات انرژی در دست دولت قرار دارد و برای صادرات، دولت همان سیاستی که در زمینه صادرات برق و گاز به عراق دارد، در این حوزه هم انجام می‌دهد. اگر دولت، امکان فعالیت بخش خصوصی در این حوزه را فراهم می‌کرد، از طریق مراودات و همکاری‌هایی که بخش خصوصی با شرکت‌های خارجی دارد، فرصتی فراهم می‌شد تا ارز کشور به بهترین نحو، در جهت منافع کشور و رفع مشکلات تولید و توسعه صادرات استفاده شود.
بیشتر بخوانید:روایت ناتمام یک بدهی؛ عراق چقدر به ایران بدهکار است؟/ طلب گازی و برقی ایران از عراق چه زمانی وصول می‌شود؟
او دربارۀ تأثیر صادرات برق به اروپا در چالش خاموشی تابستان نیز توضیح داد: با توجه به اینکه کشور در فصل گرما دچار مشکل تأمین برق است، اول از همه تأمین نیاز داخل در اولویت قرار دارد و حتی طی قرارداد‌های منعقده برای انرژی، به صراحت اشاره شده که تأمین نیازداخل در اولویت قرار دارد و از این بابت نگرانی وجود ندارد.
وی با اشاره به تبادل انرژی با کشور‌های شمالی، جنوبی، شرقی و غربی، تشریح کرد:ایران می‌تواند مرکزصادرات انرژی شود. بدین ترتیب هم نیاز داخل بر‌طرف می‌شود و هم کشور نقش ویژه‌ای در منطقه به عنوان یک بازیگر اصلی قیمت‌گذاری انرژی پیدا می‌کند و با در‌آمد‌های حاصل از این راه می‌توان، در داخل کشور سرمایه‌گداری انجامداد و برای دیگر بازار‌ها هدف‌گذاری کرد.
چالش‌های صادرات برق
صالحی در رابطه با چالش‌های صادرات برق، تأکید کرد: یکی از چالش‌ها مربوط به برخی از شبکه‌هایی است که باید حتما احداث شود و کشور‌هایی نظیر عراق، پاکستان و افغانستان نیاز است به شبکه برق‌رسانی متصل شود و همین‌طور نیاز به سرمایه‌گداری دراین حوزه وجود دارد که اگر بخش خصوصی وارد شود، می‌توان هم برای آینده و هم برای توسعه زیرساخت‌های فعلی اقدام کرد.
او صحبت‌های خود را با اشاره به استراتژی‌های ایران برای صادرات برق این‌گونه ادامه داد: در حال حاضر ایران در تلاش است برق را از کشور آذربایجان به ترکیه صادر کند و همین‌طور استراتژی ایران این است که هم واردکننده انرژی و هم صادرکننده باشد و این بیش از پیش، بر نقش ایران در منطقه تأثیر می‌گذارد. اگر این روند به خوبی پیش برود، می‌توان صادرات برق را تا اروپا ادامه داد که اولین کشور‌های اروپایی همچون بلغارستان، رومانی و ... هستند و می‌توان تا اروپای غربی پیش رفت.
وی با اشاره به پروژه‌های ایران در صنعت برق عنوان کرد: پروژه‌هایی در افغانستان، پاکستان و عراق و همین‌طور پروژه برق‌رسانی به عمان و پروژه کابل‌های زیر‌دریایی با امارات و عمان وجود دارد که به دلیل عدم سرمایه‌گداری منتفی یا تعطیل شده است و برای شروع چنین پروژه‌هایی بخش خصوصی می‌تواند سرمایه‌گدار جذب کند. همین‌طور فعلا قراردادی با بخش خصوصی بسته نشده که بخش خصوصی هم در این حوزه درگیر شود.
صالحی در پاسخ به این سؤال که آیا دولت در این حوزه اقدامات قانونی انجام داده است؟ گفت: خیر، درحال حاضراقدام قانونی دراین حوزه صورت نگرفته است.
بر اساس این گزارش، ایران برای صادرات برق به ترکیه و نهایتاً اروپا، راه طولانی پیش رو دارد و عواملی همچون عدم سرمایه‌گذاری، ندادن فرصت فعالیت به بخش خصوصی در این حوزه، تعطیلی بعضی از پروژه‌های ابن حوزه و بهینه نبودن مصرف در داخل، باعث شده راه طولانی برای رسیدن به ابن هدف پیش رو باشد.