اقتصاد۲۴-علی‌اکبر محرابیان، وزیر نیرو، در جلسه مشترک با اعضای انجمن فولاد ایران در روز یک‌شنبه هفته جاری که با هدف هماهنگی برای تامین مصرف برق صنایع فولادی برگزار شد، گفت که صنعت فولاد ایران از جمله صنایع پیشران صنعت کشور است که برای استمرار روند تولید به انرژی برق کافی نیاز دارد و وزارت نیرو تلاش می‌کند در قالب برنامه‌های تعاملی با انجمن فولاد، بالاترین میزان برق ممکن برای این صنعت را در فصل گرم فراهم کند.
او با بیان اینکه یک‌سوم برق تولیدی کشور توسط صنایع انرژی‌بر مصرف می‌شود و این روند سال به سال روند افزایشی دارد، بیان کرد: در تابستان ۱۴۰۲، در مقایسه با تابستان ۱۴۰۰ میزان برق تحویلی به کل صنایع انرژی‌بر به واسطه مدیریت باری که انجام شد، ۲۵ درصد افزایش یافت. صنایع فولادی نیمی از کل انرژی برق صنایع را به خود اختصاص داده‌اند و تلاش وزارت نیرو این است که با تأمین برق کافی، امکان افزایش تولید این صنعت را در فصل گرم سال جاری نیز فراهم کند.
محرابیان با بیان اینکه به طور کل صنعت ایران به واسطه ظرفیت‌های ذاتی کشور انرژی‌محور هستند، عنوان کرد که در طول سال‌های اخیر بسیاری از صنایع تلاش کردند میزان شدت انرژی مصرفی را کاهش دهند و انتظار می‌رود صنایع بزرگ دیگر نیز با اجرای برنامه‌هایی مانند استانداردسازی تولید، شدت مصرف انرژی خود را کاهش دهند.
صنایع انرژی‌محور؛ نشان توسعه‌نیافتگی
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که انرژی‌محور بودن صنایع نشانی از توسعه‌نیافتگی صنایع کشور است. وقتی راه رشد و توسعه غیرنفتی در کشور همواره ضعیف‌تر از دیروز طی می‌شود، ادعای انرژی‌بر بودن صنایع و مصرف بالای آن‌ها غیرمنطقی به نظر نمی‌رسد.
انرژی‌بر بودن صنایع به معنای آن است که به سرمایه‌گذاری عمده در این صنایع نیاز است. با توجه به تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات زیرساختی داخلی، بسیاری از سرمایه‌گذاران انگیزه سرمایه‌گذاری نداشته و هموار کردن راه سرمایه‌گذاری از وظایف وزارت نیرو و دیگر وزارت‌های حوزه انرژی است. می‌توان گفت انرژی‌بر بودن صنایع که خود نشان از عدم توسعه دیگر بخش‌های اقتصادی است، نیازمند سرمایه‌گذاری‌های گسترده در این بخش است که نه تنها تلاشی برای هموار کردن این مسیر صورت نمی‌گیرد، بلکه در راستای توسعه دیگر صنایع نیز اقدامی انجام نمی‌گیرد.
بیشتر بخوانید:تعرفه برق مصرفی ماینر‌ها اعلام شد
عمده صنایع به دلیل توسعه‌نیافتگی، انرژی‌بر بوده و همین انرژی مورد نیاز آن‌ها نیز تامین نمی‌شود. این در حالی است که در اهداف و وظایف وزارت نیرو، تامین نیاز برق مصرفی کشور، از وظایف وزارت نیرو بوده و باید راه‌کاری عملیاتی در این زمینه داشته باشند.
در بخشی از وظایف و مأموریت‌های وزارت نیرو ذکر شده است که توسعه طرح‌های تولید، انتقال وتوزیع انرژی برق در شهر‌ها و روستا‌های سراسر کشور و جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی و ایجاد زمینه‌های لازم برای مشارکت بخش خصوصی در اجرای طرح‌های تولید و انتقال برق در سراسر کشور وظایف مهم این وزارتخانه است.
با این وجود پس از ذکر مشکلات حوزه تامین برق صنایع، اولین راهکار مورد اشاره محرابیان، ترغیب مشترکان بخش خانگی برای کاهش مصرف برق است. سیاستی که ناکارایی آن از مدت‌ها پیش مشخص بوده و نوعی از سر باز کردن مسئولیت می‌تواند باشد. در حالی که در شرح وظایف وزارت نیرو، جذب سرمایه‌گذاری عنوان شده است، اما اولین راهکار مدنظر مسئولان همواره مدیریت مصرف است.
تقسیم صنایع انرژی‌بر!
وزیر نیرو در بخش دیگری از سخنان خود به تشریح برنامه‌های وزارت نیرو برای تامین برق کل صنایع کشور در فصل گرم سال پرداخت و گفت که در برنامه‌های مدیریت مصرف برق سال جاری صنایع به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که شامل صنایع کوچک و کارگاهی، صنایع متوسط و صنایع بزرگ و انرژی‌بر می‌شوند.
از سوی دیگر محرابیان عنوان کرده است که برق مورد نیاز صنایع کوچک و کارگاهی که ۹۲ درصد کل صنایع را شامل می‌شوند و میزان اشتغال‌زایی آن‌ها بسیار بالاست، بدون محدودیت در فصل گرم سال جاری تامین خواهد شد.
این در حالی است که بسیاری از کارگاه‌ها و صنایع کوچک، بیش از همه در معرض خاموشی‌ها بوده؛ چراکه بسیاری از صنایع و کارگاه‌های کوچک، مشمول قانون کار نیستند. این صنایع عمدتا به چشم مصارف خانگی دیده شده و هدف مدیریت مصرف در آن‌ها پی گرفته شده است.
به گفته محرابیان دسته دوم صنایع متوسط و شهرک‌های صنعتی هستند که ۵۶ هزار واحد صنعتی را شامل می‌شوند. برق مورد نیاز این صنایع به مدت ۶ روز در هفته و به صورت شبانه روزی تامین خواهد شد و این صنایع تنها یک روز در هفته آنهم مطابق قانون کار تعطیل خواهند بود.
او همچنین در مورد صنایع گروه سوم توضیح داد که ۷۰۰ واحد صنعتی بزرگ و انرژی‌بر مانند صنعت فولاد، مس، آلومینیوم، سیمان و… نیز هیچ‌گونه تعطیلی به واسطه انرژی برق نخواهند داشت و تنها اقدامی که این صنایع برای حفظ پایداری شبکه سراسری انجام می‌دهند، این است که ساعت پرباری خود را به نیمه شب منتقل خواهند کرد و در ساعات گرم روز که مصرف برق شبکه اوج می‌گیرد، برق کمتری دریافت می‌کنند.
تقسیم‌بندی‌های عنوان‌شده نشان می‌دهد با وجود اینکه ۹۲ درصد صنایع را کارگاه‌ها و صنایع کوچک تشکیل داده، اما برنامه دقیقی برای تامین برق مصرفی آن‌ها وجود ندارد و عمدتا با مدیریت مصرف این بخش سعی بر تامین نیاز مصرفی صنایع بزرگ انرژی‌بر شده است.
از سوی دیگر گفته شده که یک‌سوم برق تولیدی کشور توسط صنایع انرژی‌بر مصرف شده و صنایع فولادی نیز نیمی از کل انرژی برق صنایع را به خود اختصاص داده‌اند. با این وجود می‌توان گفت مسئولان در تلاشند نیاز مصرفی صنایع انرژی‌بر را از طریق بخش خانگی و صنایع کوچک تامین کنند و چنین راه‌کاری بحران را هرساله افزایش داده است.
این سیاست نه‌تن‌ها روند زندگی روزمره مردم را مختل کرده، بلکه صنایع بزرگ انرژی‌بر نیز به دلیل ناکارایی این سیاست، با تعطیلی‌های گسترده روبه‌رو شده و تولیدشان تحت‌تاثیر این اقدامات قرار گرفته است.