با کاخ مروارید بیشتر آشنا شوید

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: «کاخ مروارید» یا کاخ شمس، یکی از بنا‌های تاریخی و برجسته واقع در شهر مهرشهر کرج در استان البرز است. این کاخ در دوران پهلوی دوم به دستور محمدرضا شاه پهلوی و برای اقامت شمس پهلوی، خواهر شاه، ساخته شد.

کاخ مروارید در سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ هجری شمسی به طراحی و نظارت معمار آمریکایی، ویلیام پریرا، ساخته شد. این کاخ به عنوان اقامتگاه شخصی شمس پهلوی و محل برگزاری مهمانی‌ها و مراسم‌های خاص استفاده می‌شد.

نقشه کاخ مروارید

کاخ مروارید که حدود ۱۱۱ هکتار وسعت دارد، از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. همچنین این کاخ بسیار لوکس و مجلل، به طوری طراحی شده است که اگر از بالا به آن نگاه کنیم، سفره ماهی بسیار بزرگی را مشاهده می‌کنیم که صدفی را درون دل خود جای داده است و این مروارید، ساختمان‌های کاخ هستند که سقفی سفید رنگ دارند. دریاچه‌ای هم که دور تا دور آن تعبیه شده، توانسته به خوبی زیبایی این بنا را افزایش دهد. این مجموعه چشم گیر، از اتاق‌ها و نشیمن‎های متعددی تشکیل شده است که در تمامی آن‌ها از بهترین دکوراسیون و معمار استفاده شده است. اما جالب است بدانید که تمامی وسایل‌های درون آن ربوده شده و هیچ وسیله‌ای یه جز تخت، میز، صندلی و اجناس بزرگ باقی نمانده است. البته مشخص نیست که چه کسی آن‌ها را ربوده و سازمان میراث فرهنگی احتمال می‌دهد که در زمان انقلاب، زمانی که هرج و مرج شده بود، وسایل این کاخ هم ربوده شده است.

معماری و ویژگی‌های کاخ مروارید

کاخ مروارید به دلیل معماری منحصر به فرد و طراحی مدرن خود شناخته می‌شود. برخی از ویژگی‌های برجسته معماری این کاخ عبارتند از:

طراحی مدرن: کاخ مروارید با طراحی مدرن و نوآورانه خود، نمونه‌ای از سبک‌های معماری دهه ۶۰ میلادی را به نمایش می‌گذارد.

نمای مرواریدی: این کاخ به دلیل نمای بیرونی براق و درخشان خود به «کاخ مروارید» معروف شد. نمای خارجی ساختمان با استفاده از مصالح خاص و طرح‌های براق، ظاهری مرواریدی به آن بخشیده است.

فضا‌های داخلی: کاخ دارای فضا‌های داخلی بزرگ و لوکسی است که با مبلمان و تزئینات فاخر و مدرن دوران پهلوی تزئین شده‌اند.

باغ و محوطه: کاخ مروارید در میان باغی وسیع و زیبا با درختان و گل‌های متنوع قرار دارد که به زیبایی و شکوه آن افزوده است.

سقف‌ها: سقف‌های کاخ مروارید، به گونه‌ای طراحی شده‌اند که همانند یک چراغ بسیار بزرگ هستند و جنس آن‌ها هم از شیشه و فلز مستحکم است. همچنین سقف‌های کاخ، نیم دایره‌ای شکل هستند و اگر از داخل به آن نگاه کنید، متوجه طراحی‌های هندسی درون این سقف می‌شوید. یکی دیگر از نکات ویژه سقف این مجموعه، این است که با وسعت بسیار بزرگ و ارتفاع زیاد، اصلا نیازی به ستون و پایه ندارد و به تنهایی بسیار مستحکم است.

استخرها: کاخ مروارید دارای استخر‌های بسیار بزرگ و سونا هم است که تماما مجلل طراحی شده اند. درون استخر‌ها چراغ‌های بزرگی تعبیه شده است که برای نور پردازی استفاده می‌شوند. همچنین استخر‌ها دارای آبگرم هم هستند که در فصول سرد از آن‌ها استفاده می‌کردند. 

قایق‌سواری در دریاچه کاخ مروارید: امکانات تفریحی جدیدی به این مجموعه اضافه شده‌است که در راستای بهره‌برداری بهینه از دریاچه این مجموعه تاریخی، امکان تفریح آبی با قایق پدالی افزوده‌ شده‌ است.

اتاق خواب: اتاق خواب‌های این کاخ، تماماً یک اتاق کامل و مجهز را دارند به گونه‌ای که می‌توان درون آن‌ها زندگی کرد بدون این که نیازی به بیرون رفتن از اتاق داشته باشید؛ زیرا دستشویی و آشپزخانه کوچک درون اتاق‌ها، این امکان را به افراد می‌دهند که نیاز به چیزی نداشته باشند. توجه داشته باشید که همه اتاق خواب‌های این کاخ مستر هستند و با کمد‌های بزرگ، بوفه‌ها، تخت‌های دو نفره، میز و صندلی‌ها یک اتاق خواب مجلل را درست کرده‌اند.

کاربری کاخ مروارید

در دوران پهلوی، کاخ مروارید به عنوان اقامتگاه شخصی شمس پهلوی و محل برگزاری مراسم‌های مختلف استفاده می‌شد. پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، این کاخ به تملک بنیاد مستضعفان درآمد و مدتی به عنوان یک مرکز فرهنگی و هنری مورد استفاده قرار گرفت. در سال‌های اخیر، کاخ مروارید به دلیل نیاز به مرمت و بازسازی، به طور موقت تعطیل شد.

اهمیت فرهنگی و تاریخی کاخ مروارید

کاخ مروارید به دلیل معماری زیبا و منحصر به فرد خود، و همچنین نقش مهمی که در تاریخ معاصر ایران ایفا کرده، یکی از بنا‌های ارزشمند و مهم فرهنگی و تاریخی کشور محسوب می‌شود. این کاخ نمونه‌ای از ذوق و سلیقه معماری دوران پهلوی است و به عنوان یکی از آثار معماری مدرن آن دوران شناخته می‌شود.

وضعیت کنونی کاخ مروارید

در سال‌های اخیر، کاخ مروارید به دلیل نیاز به مرمت و بازسازی، به طور موقت تعطیل شده است. تلاش‌هایی برای حفظ و بازسازی این بنای تاریخی صورت گرفته است تا بتوان آن را به عنوان یک جاذبه گردشگری و فرهنگی مجدداً به روی عموم باز کرد.

دسترسی و بازدید

کاخ مروارید در مهرشهر کرج در استان البرز واقع شده است و دسترسی به آن از طریق جاده‌های اصلی و وسایل نقلیه عمومی امکان‌پذیر است. کاخ مروارید درون، مهرشهر کرج و خیابان ارم قرار گرفته است که شما با هر گونه وسیله نقلیه می‌توانید بدون محدودیت، به آنجا بروید. با توجه به وضعیت کنونی و نیاز به مرمت، بازدید از این کاخ ممکن است محدود باشد، اما انتظار می‌رود پس از اتمام پروژه‌های بازسازی، این بنای ارزشمند مجدداً به روی بازدیدکنندگان باز شود.