اقتصاد۲۴- فردین یزدانی، کارشناس مسکن درباره ادعاهای جلیلی درباره مسکن گفت: جلیلی یک دیدگاه کاملاً مشخصی دارد که میگوید ما به عنوان دولت ساخت و ساز کنیم، زمین تأمین کنیم و وام بدهیم تا خانه ساخته شود. در این دیدگاه توجه نمیکنند که جدا از اینکه اتکا به اقتصاد بازار یا دولت کنیم، وضعیت اقتصادی به گونهای است که توان این کار وجود ندارد. پزشکیان هم گفت که اگر زمین مجانی هم تأمین کنید، خانوار از پس بازپرداخت وامی که میخواهید بدهید و هزینههای ساخت برنمی آید. جلیلی اصلاً به این مسأله توجهی ندارد. او معتقد است که دو دهم درصد از زمینهای کشور را وارد چرخهی ساخت کنیم، بدون اینکه بگوید این زمین چگونه جذب سرمایه میکند؟ آیا دولت میخواهد زمین بیابانی خام را تبدیل به خانه کند؟ این یعنی طرح جلیلی تا حد زیادی خیالی است. این طرح کاملاً در خیالات سیر میکند و با توجه به وضعیت بودجه، تولید خانه ممکن نیست.
او افزود: بازپرداخت وام بانکی با توجه به فقر مضاعفی که نیمی از جمعیت دچار آن هستند، امکانپذیر نیست. در نتیجه خانوار امکان ورود به این چرخه را ندارند. کلی گوییهای جلیلی درباره مسکن، بیشتر به یک برنامه خیالی شبیه است و بیشتر منجر به بن بست در بازار میشود.
وی درباره عدم توان دولت در ساخت مسکن و تأثیر منفی آن بر بخش خصوصی اظهار داشت: در طرح نهضت ملی و مسکن مهر هم مدیریت دولت بر عرصه ساخت و ساز باعث چالش شده بود. دولت با یک پراکندگی مواجه است و توجهی به مدیریت حرفهای تولید مسکن ندارد. برآیند نگاه جلیلی همین اتفاقی است که در سه سال اخیر افتاده و به اسم ۴ میلیون مسکن، نهایتاً ۴۰۰ هزار واحد را زیر ساخت بردهاند. دولت از دیگر عرصهها غافل شده و تمام تلاشاش را صرف این پروژه میکند و سیاستگذاری دیگری نمیکند. این رفتارها ساخت و ساز بخش خصوصی را هم قفل کرده است. اگر پروانههای نهضت ملی را از بخش خصوصی کسر کنیم، نشان میدهد که با افت تولید مواجه شدهایم. در نتیجه با افزایش قیمت رو به رو هستیم و جامعه با طرحهای دولت بیشتر تحت فشار مسکن قرار گرفتهاند.
یزدانی درباره راهکار ورود دولت به بازار مسکن گفت: به نظر من اتفاق مثبتی در مسکن با طرحهای جلیلی نخواهد افتاد. البته هر دولتی بیاید باید واحدهای نهضت ملی را به یک نتیجهای برساند. در کل سیاست مسکنسازی دولتی در سه سال گذشته نتیجه مشخصی نداشته و گسترش آن نیز امکانپذیر نیست. نکته اساسی اینجاست که بازار مسکن، بازاری است دخالت دولت را نمیپذیرد. دخالت دولت تنها در صورت سیاستگذاری و تأمین مسکن گروههای کم درآمد ضروری است. سیاستگذاری صحیح این است که جامعه را به سه دسته کم درآمد و میان درامد و پردرآمد تقسیم کنیم. دولت نباید در دسته پردرآمدها و بخشی از میان درامدها ورود کند، چون بازار کفاف نیاز را میدهد؛ اما برای کم درآمدها، باید اقداماتی صورت بگیرد و نهادهای رفاه اجتماعی از طریق سیاست اجتماعی مسکن و تولید واحدهای استیجاری، نیاز بازار را مدیریت کنند.