اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: گیاه بابونه یکی از گیاهان دارویی پرکاربرد است که به دلیل خواص درمانی فراوان خود در طب سنتی و مدرن استفاده می‌شود و می‌تواند به بهبود سلامت عمومی کمک کند. بابونه به صورت دمنوش، عصاره، روغن و کرم‌های موضعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که از خواص آرام‌بخش و ضد التهابی گرفته تا تقویت سیستم ایمنی و بهبود هضم غذا، بابونه می‌تواند به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم و یا به عنوان یک درمان طبیعی مورد استفاده قرار گیرد. مصرف منظم بابونه به بهبود وضعیت سلامت و پیشگیری از بسیاری از بیماری‌ها کمک می‌کند. با این حال، در صورت داشتن هرگونه مشکل خاص پزشکی، مشورت با پزشک قبل از شروع مصرف مکمل‌های بابونه توصیه می‌شود. در زیر به برخی از مهمترین خواص بابونه اشاره می‌کنیم:
۱. خواص آرام‌بخش و کاهش اضطراب
بابونه به دلیل خاصیت آرام‌بخش و ضداضطراب خود مشهور است. مصرف چای بابونه می‌تواند به کاهش استرس، اضطراب و بهبود کیفیت خواب کمک کند. این گیاه می‌تواند به عنوان یک آرام‌بخش طبیعی برای تسکین اعصاب مورد استفاده قرار گیرد. بابونه می‌تواند به گیرنده‌های القا کننده خواب وصل شده و باعث بهبود بی‌خوابی شوند. این اثر گیاه بابونه شبیه دارو‌های بنزودیازپینی (مانند دیازپام و آلپرازولام) است.
۲. فواید بابونه برای لاغری
فواید دمنوش بابونه برای لاغری ثابت شده است. چای بابونه به طور مؤثری در رژیم لاغری و کاهش اشتها مؤثر است. چای بابونه به تنهایی باعث کاهش وزن نخواهد شد، اما اگر با یک غذای رژیمی مناسب و منطقی و ورزش منظم همراه شود، سبب چربی سوزی می‌شود و به لاغریرو کاهش وزن کمک می‌کند. چای گل حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان است. چای بابونه سوخت و ساز بدن را افرایش می‌دهد و هضم غذا را بهبود می‌بخشد. هضم بهتر و سریع‌تر غذا باعث افزایش کارایی دستگاه ادراری و در نتیجه افزایش حجم ادرار می‌شود. بهبود دستگاه گوارش به دفع چربی‌ها کمک می‌کند.
۳. فواید بابونه برای پوست و مو
گفته می‌شود که اسانس این گیاه مخلوط با روغن بادام برای رفع ناراحتی‌های پوستی مانند اگزما، کهیر و خارش مفید است. شستشوی مو‌ها با چای بابونه می‌تواند در روشن‌تر و شفاف‌تر شدن آن‌ها موثر باشد. بخور گل بابونه جهت بهبود آکنه و جوش‌های صورت توصیه شده است. همچنین استفاده از بخور دم‌کرده بابونه روی صورت، باعث شادابی و تجدید حیات سلول‌های پوست می‌شود.
۴. خواص بابونه برای قاعدگی
چای بابونه دارای خواص ضداسپاسمی است که می‌تواند انقباضات و کرامپ‌های دردناک دوره پریودی را برطرف کند. براساس نتایج مطالعات خواص بابونه برای قاعدگی، این گیاه درمان موثری برای دیسمنوره اولیه و کاهش خونریزی پریودی به‌شمار می‌آید.
۵. خواص بابونه برای سیستم عصبی
در طب سنتی، درباره بابونه این طور گفته شده است که بابونه مقوی سیستم مغز و اعصاب است. این گیاه در درمان سردرد و میگرن موثر است. برای رفع بی‌خوابی و داشتن یک خواب آرام و راحت استفاده از فرآورده‌های این گیاه توصیه شده است. باعث تقویت میل جنسی نیز می‌شود. بعنوان درمان کننده کاهش ترشحات عادت ماهیانه و تسکین دهنده درد‌های دوران عادت ماهیانه است. استفاده از این گیاه در کاهش اختلالات یائسگی نیز موثر است.
۶. خواص بابونه برای عفونت
بابونه دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است که می‌تواند به مبارزه با عفونت‌های باکتریایی و قارچی کمک کند. این خاصیت می‌تواند به بهبود عفونت‌های پوستی و سایر عفونت‌های بدن کمک کند. خواص بابونه برای عفونت عبارتند از:
• کاهش رشد و پخش عفونت‌ها به‌خاطر خواص ضدمیکروبی
• تسریع فرآیند التیام زخم‌ها و زخم‌های عفونی
• کاهش التهاب‌های عفونی مثل التهاب‌های پوستی، التهاب لثه و التهاب دستگاه تنفسی
• کاهش رشد و پخش عفونت‌های قارچی مانند عفونت‌های پوستی و عفونت‌های قارچی دستگاه تناسلی مردانه و زنانه
• تسکین علائم ناشی از عفونت‌ها مانند درد، التهاب و تورم
۷. بخور بابونه برای لک صورت
استفاده از بخور بابونه به عنوان درمان مستقیم برای لکه‌های صورت تایید علمی ندارد. با این حال، خواص ضد التهابی و آرامش بخشی آن ممکن است باعث بهبود علائم و ظاهر لکه‌های صورت شود. در هر صورت، برای لکه‌های صورت بهتر است با پزشک یا متخصص پوست مشورت کنید تا تشخیص صحیحی درباره مشکل پوستی خود بگیرید و راهنمایی‌های مناسب برای درمان آن دریافت کنید.
۸. خواص روغن بابونه برای دور چشم
خواص ضدالتهابی روغن بابونه می‌تواند التهاب و تورم دور چشم را کم کند و علائم التهابی را کاهش دهد. خواص ترمیم کنندگی این روغن گیاهی هم می‌تواند خشکی و خارش دور چشم را برطرف نماید. روغن بابونه به عنوان یک مرطوب کننده طبیعی به حفظ رطوبت پوست دور چشم کمک می‌کند و خشکی و چین و چروک‌های ناحیه دور چشم را کاهش می‌دهد.
۹. فواید بابونه برای معده
تسکین درد‌های معده و گوارشی، کاهش علائم التهابی معده مانند درد شکم، سوزش معده و ترشح اسید معده، بهبود و تسهیل هضم غذا، کاهش نفخ و تجمع گاز در معده و التیام زخم معده، اصلی‌ترین خواص بابونه از دوران گذشته تا به امروز هستند. خواص ضدالتهابی و آرامش بخشی این گیاه، میزان اسید معده و علائم مرتبط با اسیدیته معده را کاهش می‌دهد و نقش موثری در کاهش سوزش معده، درد شکم و تهوع مرتبط با افزایش اسید معده ایفا می‌کند. دمنوش بابونه به عنوان ضد اسید طبیعی عمل می‌کند، سطح pH معده را تنظیم کرده و از ترشح اسید معده جلوگیری می‌کند.
۱۰. سلامت لثه و دندان
در مبارزه با انواع عفونت‌های باکتریایی حفره دهان، دندان‌ها و لثه‌ها استفاده از بابونه بسیار مؤثر است. بابونه به کاهش درد ناشی از زخم‌های سرطانی، زخم‌ها و دندان‌درد کمک می‌کند. می‌توان برای این کار‌ها از دهان‌شویه‌هایی که حاوی بابونه با درصد کم هستند استفاده کرد.
نحوه مصرف بابونه
چای بابونه: برای تهیه چای بابونه، یک قاشق غذاخوری از گل‌های خشک بابونه را در یک فنجان آب جوش بریزید و بعد از ۵-۱۰ دقیقه صاف کرده و مصرف کنید. نوشیدن روزانه ۱ تا ۲ فنجان چای بابونه، ضرری برای بدن ندارد. حتی شواهد علمی نشان می‌دهند که نوشیدن تا روزی ۵ فنجان از این چای گیاهی هم خطرناک نیست.
روغن بابونه: از روغن بابونه می‌توان به صورت موضعی برای ماساژ و تسکین درد‌های عضلانی و پوستی استفاده کرد. استفاده از روغن بابونه روی پوست، باعث کاهش تورم شده و از رشد باکتری و میکروب‌های پوستی جلوگیری می‌کند. برای ایجاد آرامش در رایحه درمانی (آروماتراپی) یا تسکین و برطرف کردن درد‌های عضلانی در ماساژ از روغن بابونه استفاده می‌شود.
دمنوش و عصاره بابونه: عصاره بابونه می‌تواند به عنوان مکمل غذایی مورد استفاده قرار گیرد و به بهبود مشکلات گوارشی و تقویت سیستم ایمنی کمک کند. چند قاشق چایخوری بابونه خشک را داخل قوری بیندازید و چند دانه هل هم به آن اضافه کنید. آب جوش را ریخته و اجازه بدهید که ۱۰ دقیقه بماند تا دم بکشد. حالا دمنوش بابونه و هل شما آماده است و می‌توانید بعد صاف کردن میل کنید. این دمنوش می‌تواند به عنوان یک نوشیدنی آرامش بخش صبحانه یا عصرانه مصرف شود.
چه افرادی نباید از گیاه بابونه استفاده کنند؟
گروه‌های زیر باید از مصرف بابونه خودداری کنند، مگر اینکه پزشک به آن‌ها توصیه کرده باشد:
• افراد با سابقه حساسیتی شدید، مخصوصاً حساسیت به گرده گل ها: بابونه ممکن است به گرده سایر گیاهان آلوده باشد، بنابراین می‌تواند ایجاد واکنش آلرژیک نماید.
• افرادی که نسبت به محصولات حاوی بابونه حساسیت داشته اند: این افراد باید از مصرف بابونه اجتناب کنند. زیرا واکنش‌های حساسیتی می‌تواند به مرور زمان بدتر شود.
• نوزادان و کودکان بسیار کم سن: چای بابونه هم مانند عسل و برخی محصولات طبیعی دیگر، ممکن است آلوده به اسپور‌های بوتولیسم (نوعی باکتری خطرناک) باشد. بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند نوزادان و خردسالان از مصرف محصولات حاوی بابونه نیز پرهیز کنند.
• مصرف دارو‌های خاص: افرادی که دارو‌های ضد انعقاد مانند آسپرین، وارفارین و ... مصرف می‌کنند، می‌بایستی از مصرف فراورده‌های بابونه خودداری نمایند.
• افراد با مشکلات خاص: افرادی که سرطان‌های سینه، تخمدان، رحم، اندومتریوز یا فیبروم رحم دارند یا سابقه این بیماری‌ها را داشتند، نباید از فراورده‌های خوراکی بابونه استفاده نمایند.