اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- شروع تابستان برای بازار سرمایه با ابهام ناشی از انتخابات همراه شده بود و در سایه چشم انداز دوگانه‌ای که پیش روی خود می‌دید، گاهی با ریزش مواجه می‌شد و گاهی هم در جهت مثبتی حرکت می‌کرد. با پیروزی جناح اصلاح طلب، بازار سرمایه برای مدتی جامه سبز به تن کرد. رفته رفته، اما ورق برگشت و همانطور که پیش بینی می‌شد هیجان‌ها فروکش کرد و باز هم بورس ماند و واقعیت‌های تلخی که حل هر یک از آن‌ها نیازمند زمان زیادی است.
نمونه اخیر آن هم نتایج ناامید کننده فصل مجامع عمومی شرکت‌های بورسی بود که به گفته «احمد اشتیاقی» تحلیلگر بازار سرمایه با کاهش سود تقسیم شده میل به نگهداری سهام را در میان فعالان بازار کمرنگ می‌کند.
بر این اساس در پایان معاملات روز یکشنبه، ۳۱ تیرماه شاخص کل بورس پیرو حرکت منفی که در روز شنبه آغاز کرده بود، ۲۰ هزار و ۲۲۱ واحد کاهش یافت و به ۲ میلیون و ۱۷۲ هزار واحد رسید. شاخص هم‌وزن نیز با افت ۱.۱۱ درصدی در سطح ۶۹۳ هزار واحد ایستاد.
واکنش معکوس بورس با وجود پالس‌های مثبت فعال
احمد اشتیاقی، تحلیلگر بازار سرمایه در تشریح رفتار بازار در شروع هفته جاری به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: در این مدت که فصل مجامع شرکت‌ها بود، به نظرم نسبت به سال گذشته کمتر تقسیم سود کردند. ذائقه بازار ما نیز به این شکل است که با تقسیم سود‌های پایین‌تر بازار میل به خرید و نگهداری سهامش کم می‌شود و ترجیح می‌دهد به سمت اوراق بدهی برود. با توجه به اینکه اوراق بدهی و صندوق‌های با درآمد ثابت روی محور ۳۰ درصد هستند به نظر من جذابیت آن‌ها باعث می‌شود که رویکرد به سهام ضعیف بشود.
به گفته او بنابراین تا زمانی که نرخ اوراق بدهی و صندوق‌ها در این سطح هستند، تقسیم سود‌های پایینی که امسال اتفاق افتاده و همچنین وضعیت گزارش‌های سه ماهه‌ای که نشان می‌دهد اکثر شرکت‌های بزرگ و بنیادی ما سودهایشان کمتر از سه ماه فصل گذشته است و روند افزایشی ندارد، پالس‌های مثبت برای بازار اثر چندانی ندارد، یعنی ملاک عمل بازار سه ماهه چهارم سال ۱۴۰۲ است که تکرار نشده و نسبت به رشد سودآوری شرکت‌ها برای امسال هم امیدوار نیست.
شرط نیما برای رشد بازار
این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: دلار نیمایی هم اگرچه می‌بینیم که به صورت آهسته دارد بالا می‌رود، ولی آن اثر محسوسی که باید را امسال نخواهد گذاشت. حداقل تا زمانی که دولت جدید مستقر شود و روند افزایشی به خود بگیرد. هر چند نمی‌توان قطعی گفت و حسابی باز کرد که با دولت جدید بازار واکنش مثبت خواهد داشت، یعنی بازار در آن صورت هم هنوز نمی‌تواند به طور قطعی حساب کند که چه رفتاری را دولت جدید در پیش بگیرد. تنها عامل موثر بر رشد بازار، همین افزایش دلار نیمایی است که به نظرم باید به یک باره تا سطوح ۵۰ هزار تومان بالا بیاید تا بتواند اثر محسوسی روی رشد بازار بگذارد؛ و همچنین به سرعت بتواند افزایش سود شرکت‌ها را با قیمت‌های جدید در سال ۱۴۰۳ تطبیق دهد.
بیشتر بخوانید: افت ارزش دلاری بورس جاذبه‌ای برای سرمایه‌های خارجی است/ شاخص کل به این شرط ۳ میلیون واحد را لمس می‌کند
به گفته اشتیاقی در حال حاضر پول خود اهالی بازار فقط در گردش است و پول از خارج بازار نمی‌آید، چون وقتی که انتظارات تورمی در جامعه مثل مقطع کنونی که دلار هم روند کاهشی دارد فروکش می‌کند، این خودش موثر است که پول‌های بیرون از بازار در همان سپرده بانکی بماند و به بازار سرمایه سوق پیدا نکند. این‌ها مجموع عواملی هستند، که این روز‌ها ما شاهد هستیم که بازار را با منفی مواجه می‌کند و پتانسیل رشد را از آن گرفته است.
روی کار آمدن ترامپ اثر پزشکیان را خنثی می‌کند؟
او همچنین درباره چشم انداز خود از بازار سرمایه در زمان دولت پزشکیان توضیح می‌دهد: در مورد آینده باید دید دولت چهاردهم چه اختیاراتی دارد و چه اتفاقاتی می‌افتد. ما الان موضوع انتخابات آمریکا و احتمال پیروزی ترامپ را داریم. اگر ترامپ موفق شود دوباره یک مقداری از انتظار تورمی برمی‌گردد. از همین رو دولت چهاردهم نمی‌تواند نرخ سود بانکی را کاهش بدهد. این یکی از عوامل محدود کننده رشد بازار است. دولت چهاردهم بنا به این فضایی که در آینده برایش ایجاد می‌شود و اینکه با ترامپ به چه شکلی می‌توانند برخورد کنند، و اینکه آیا مذاکراتی در پیش هست یا خیر عمل می‌کند. به نظر می‌رسد که بازار سرمایه هم دارد همه این‌ها را رصد می‌کند که با وجود این محدودیت‌هایی که دولت چهاردهم دارد و مشکلاتی که هست چگونه می‌تواند اقتصاد ایران را سر و سامان بدهد؟ با لحاظ اینکه قرار است که به اقشار آسیب پذیر هم فشار نیاید، ظاهرا دولت ناچار است که خیلی دست به عصا حرکت کند.
به باور وی قاعدتا تصمیماتی که فعلا در این مرحله بازار درباره آن به قطعیت رسیده فقط یک عامل است و آن هم افزایش دلار نیمایی است. من بعید می‌دانم تهدیدی مثل نرخ سود را بتوانند مثلا به سطوح زیر ۲۵ درصد کاهش بدهند؛ بنابراین تا زمانی که این نرخ به زیر این رقم نرسد بازار هم آنچنان تحرک و رشد شارپی نمی‌تواند داشته باشد. نهایتا به صورت آهسته با فضایی که در اقتصاد ایران هست بازار هم حرکت می‌کند. مگر این که در انتخابات آمریکا بایدن باز هم پیروز شود. در این صورت بازار دچار یک خوشبینی خواهد شد و می‌تواند P/E اضافه کند. حتی امیدوار به کاهش نرخ سود می‌شود، چون دولت دستش باز است. می‌تواند سیاست‌های مالی را به درستی پیاده کند. به نظر من باید صبر کنیم در آینده ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.
پیش بینی شاخص کل بورس
احمد اشتیاقی در پیش بینی شاخص کل بورس نیز به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: شاخص کل تا پایان مرداد ماه در همین محدوده ۲ میلیون و ۲۰۰ یا ۳۰۰ هزار حرکت می‌کند تا متعاقب آن دولت مستقر بشود و ببینیم چه اتفاقاتی می‌خواهد بیفتد. من بعید می‌دانم از همین سطوح بخواهد حرکت خاصی کند، یعنی نه روند کاهشی برایش پیش بینی می‌کنم و نه افزایشی. به نظرم شاخص در نقاط تعادلی قرار خواهد گرفت.