سفر در زمان به هزارتوی ۲۰ ساله اقتصاد و بازار؛ چگونه از طلای هشت هزارتومانی به خانه هشت میلیاردی رسیدیم؟

اقتصاد۲۴ - درآمد یک ماه خانوار ایرانی در سال ۱۳۸۳، پس از گذشت ۲۰ سال حالا تنها کفاف خرید دو عدد مرغ را می‌دهد.
به گزارش فرارو؛ قیمت مرغ کشتار روز در آخرین گزارش رسمی مرکز آمار کیلویی ۸۳ هزار و ۷۷۰ تومان ذکر شده است، اما در همان گزارش متواضعانه اشاره کرده‌اند سقف قیمت مرغ به ۹۱ هزار و ۴۳۰ تومان هم می‌رسد. اگر وضعیت فعلی بازار را مدنظر بگیریم، باید بگوییم این اواخر متوسط قیمت مرغ در کل کشور تا کیلویی ۸۰ هزار تومان کاهش پیدا کرده و با توجه به اینکه هر مرغ تقریبا دو کیلوگرم وزن دارد، الان خرید مرغ برای خانوار ایرانی ۱۶۰ هزار تومان آب می‌خورد. حالا بیایید در زمان سفر کنیم و به ۲۰ سال پیش بر‌گردیم. به روز‌هایی که قیمت دلار ۸۸۰ تومان بود و سکه تمام بهار آزادی ۸۸ هزار تومان ارزش داشت. همچنین با پرداخت هشت هزار و ۸۰۰ تومان می‌توانستید یک گرم طلای ۱۸ عیار بدون اجرات بخرید. باور کنید عدد‌های بالا را به تومان نوشته‌ایم و درباره‌شان کلی دقت و وسواس به خرج داده‌ایم تا خدای نکرده اشتباهی صورت نگیرد. اگر حوصله دارید، توصیه می‌کنیم ادامه گزارش را به چشم سفر در زمان بخوانید.

خرج و مخارج خانواده ایرانی در ۲۰ سال پیش

سفر در زمان به بهانه‌های مختلف انجام می‌شود؛ این یکی هدفی جز مرور خاطرات ندارد. مقصد اوایل دهه ۸۰ است. درآمد خانوار بر اساس گزارش رسمی مرکز آمار در آن سال‌ها به طور میانگین ماهی ۱۷۶ هزار تومان بود و هر خانواده به‌طور میانگین ۴.۵ نفر جمعیت داشت. درآمد خانوار ایرانی سه سال بعد، با رشد ۱۲۴ درصدی تا ماهی ۳۹۴ هزار تومان افزایش پیدا کرد. داریم درباره ۲۰ سال پیش حرف می‌زنیم.

دولت محمود احمدی‌نژاد هنوز سرکار نیامده، پاپ ژان پل دوم زنده است و تقریباً کسی نمی‌داند به زودی الهام علی‌اف در جمهوری آذربایجان و حامد کرزای در افغانستان به قدرت می‌رسند. آمار‌ها می‌گویند ایرانی‌ها از نظر اقتصادی سال نسبتاً سختی را پشت سر گذاشته‌اند، چون خرج و مخارج ماهیانه‌شان بین ۴۳۰ تا ۴۷۰ هزار تومان تخمین زده می‌شود. پس متوسط هزینه از متوسط درآمد پیشی گرفته است.

بیشتر بخوانید: آژیر خطر افزایش تورم به صدا درآمد؟

مسکن بیشترین فشار را به خانواده وارد می‌کند، اما میانگین هزینه خوراکی و آشامیدنی ماهی ۱۲۵ هزار تومان است. خرید پوشاک و کفش در کل سال ۳۳۰ هزار تومان و به طور متوسط ماهی ۳۳ هزار تومان خرج روی دست خانواده می‌گذارد.
سهم درمان و بهداشت ماهی ۲۱ هزار تومان است و خانواده ایرانی در کل سال برای رفتن به رستوران و هتل ۱۳۵ هزار تومان خرج می‌کند. سیگار و به طور کلی دخانیات سالی ۲۷ هزار و ۱۰۰ تومان هزینه دارد و میانگین پول پرداخت شده هر خانوار بابت تحصیلات، زیر ۹ هزار و ۳۰۰ تومان است.

قطعاً همین من و شما که الان به نشانه افسوس آه کشیدیم، آن موقع به‌کرات ناشکری کرده‌ایم. قبل اینکه همان اشتباه را در مورد وضعیت الان انجام دهید، حواستان باشد که درآمد‌ها هم نسبت به دوره سال ۱۳۸۳ افزایش پیدا کرده است. گزارش مرکز آمار می‌گوید ۲۰ سال پیش، سهم گوشت از هزینه‌های خوراکی خانوار ایرانی به ۲۷ درصد می‌رسید و ۱۷ درصد هزینه خوراکی‌ها متعلق به میوه تازه بود.

قیمت طلا، سکه و دلار در ۲۰ سال پیش

قیمت سکه امامی روز سه‌شنبه ۲ مرداد ۱۴۰۳ هنوز با سماجت موفق شد دوباره مرز ۴۱ میلیون را پشت سر بگذارد. حباب قیمت سکه در این روز هفت میلیون و ۷۷۰ هزار تومان ارزیابی می‌شود. خرید ربع سکه حداقل ۱۴ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان و حداکثر ۱۴ میلیون و ۶۴۰ هزار تومان آب می‌خورد.

نیم‌سکه را باید حدود ۲۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان بخرید و قیمت سکه گرمی روز سه‌شنبه تقریبا به هفت میلیون رسید. قیمت طلا ۱۸ عیار گرمی سه میلیون و ۳۷۱ هزار تومان است.

سفر در زمان به تاریخ ۲۰ سال پیش، از نظر قیمت طلا و سکه ممکن است کمی عجیب به نظر برسد. طلا ۱۸ عیار در سال ۱۳۸۳ تنها گرمی هشت هزار و ۸۰۰ تومان ارزش داشت و الان موفق شده تا سه میلیون و ۳۷۷ هزار تومان پیش رفته.

قیمت سکه امامی از آن سال تا الان ۴۶۶ برابر شده است و سودی معادل ۴۶ هزار و ۵۰۰ درصد را رقم زده. سکه نیم بهار آزادی از ۴۴ هزار و ۸۰۰ تومان آن زمان، تا حدود ۲۲ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان قد کشیده و ربع سکه بهار آزادی بازدهی ۵۰ هزار و ۳۸۲ درصدی را پیش رو می‌بیند.

قیمت دلار ۲۰ سال قبل ۸۸۰ تومان بود. به عبارتی اگر کسی قصد داشت در سال ۱۳۸۲ دلار را به ریال تبدیل کند احتمالا ناچار بود برای سادگی کار عدد را رو به بالا گرد کند و به هزار تومان برساند. قیمت دلار در هفته‌های پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳، تا ۵۷ هزار و ۵۰۰ تومان عقب نشست، اما فعلا تحرکات خود را حوالی ۵۸ هزار و ۳۰۰ تومان دنبال می‌گیرد.

قیمت دلار در ۲۰ سال گذشته یعنی از ۱۳۸۳ تا ۱۴۰۳، دست‌کم ۵۷ هزار و ۴۰۰ تومان بالا رفته و رشدی معادل شش هزار و ۵۲۵ درصد را تجربه کرده است.

قیمت خانه و خوراکی در ۲۰ سال پیش

خرید خانه در تهران امسال محتاج بودجه ۱۰ رقمی است. بانک مرکزی متوسط قیمت مسکن را در پایان خرداد ۱۴۰۳، متری ۸۵ میلیون و ۹۱۰ هزار تومان عنوان کرده که نشان می‌دهد متوسط قیمت خانه ۱۰۰ متری را باید هشت میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان در نظر گرفت.

متوسط قیمت مسکن حداقل در پنج منطقه تهران، شامل منطقه یک، دو، سه، پنج و شش از ۱۰۰ میلیون تومان گذشته و در منطقه یک به ۱۶۰ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان می‌رسد.

خرید خانه در تهران، ۲۰ سال حتی با در نظر گرفتن وضعیت درآمد خانوار کار ساده‌تری بود. سال ۱۳۸۳ متوسط قیمت مسکن تهران معادل متری ۶۱۰ هزار تومان ثبت شده است. متوسط درآمد خانوار، آن سال ماهی ۳۹۴ هزار تومان بود و درآمد یک‌سال خانوار معادل هفت، هشت متر واحد مسکونی ارزش داشت.

قدرت خرید مسکن خانوار ایرانی تنها در صورتی نسبت به آن دوران تضعیف نشده که آنها ماهی ۵۰ تا ۵۷ میلیون تومان درآمد داشته باشند.

خرید خانه در تهران طبق محاسبات با وضعیت اقتصادی سال ۱۳۸۳ و میزان درآمد آن دوران به زیر ۱۳ سال صبوری نیاز داشت، اما در شرایط فعلی همان شاخص، دوره انتظار بالای ۱۴ سال را نشان می‌دهد.

قیمت گوشت در تیرماه امسال تورم ۳۵ درصدی را تجربه کرده است. مرکز آمار هنوز جزییات جدید قیمت را اعلام نکرده، اما گزارش خرداد متوسط قیمت گوشت گوساله را ۵۵۹ هزار و ۸۰۰ تومان و متوسط قیمت گوشت گوسفندی را ۶۵۳ هزار تومان در هر کیلوگرم نشان می‌دهد.

میزان مصرف گوشت قرمز خانوار ایرانی سال ۱۳۸۳، به طور متوسط سالی ۶۰ کیلوگرم ثبت شده است. خرید گوشت قرمز گوسفندی به همان اندازه امسال ۳۹ میلیون هزینه دارد و ماهی سه میلیون و ۲۶۵ هزار تومان خرج روی دست خانواده‌ها می‌گذارد.

مصرف گوشت مرغ ۲۰ سال پیش خانواده ایرانی، میانگین ۸۷ کیلوگرم بوده و اگر کسی بخواهد با همان دست‌فرمان پیش برود باید حدود هفت میلیون و ۳۰۰ هزار تومان در سال و ۶۰۷ هزار تومان در ماه مرغ بخرد.