اقتصاد۲۴-آتش تنش‌های ژئوپلیتیکی در یکی از مهمترین و اقتصادی‌ترین مناطق دنیا، خاورمیانه، روشن است با این حال سازمان تجارت جهانی انتظار دارد که حجم صادرات خاورمیانه در سال ۲۰۲۴ تا ۳/۸ درصد رشد کند. به این ترتیب خاورمیانه تبدیل به سومین بازار با سریع‌ترین رشد پس از آسیا و اقیانوسیه و آفریقا خواهد شد.
انتظار می‌رود رشد واردات منطقه به ۴/۶ درصد در سال ۲۰۲۴ کاهش یابد. براساس همین گزارش بالاترین میزان رشد صادرات و واردات در عربستان سعودی و امارات متحده عربی رخ می‌دهد. هر دو کشور به دنبال تنوع‌بخشی به اقتصاد‌های خود هستند و سعی می‌کنند با کاهش اتکای خود به سوخت‌های فسیلی به سمت بخش‌های متنوع‌تری حرکت کنند. به‌رغم این جاه‌طلبی‌ها چالش‌های بسیار بزرگی پیش روی کشور‌های خلیج‌فارس قرار دارد.
جنگ بین اسرائیل و حماس، اختلالات زنجیره تامین در دریای سرخ را که مسیر اصلی کشتیرانی برای تجارت بسیاری از این کشور‌ها به‌ویژه عربستان و امارات با اروپاست، تشدید می‌کند. تغییر اجباری مسیر‌های دریایی به شدت بر افزایش نرخ کرایه و بیمه کشتیرانی مؤثر بوده است. در این گزارش وضعیت صادرات غیرنفتی در نفتی‌ترین منطقه دنیا را بررسی کرده‌ایم.
ایران: براساس گزارش «شاخص‌های کلان اقتصادی و اجتماعی کشور، تیر ۱۴۰۳» مرکز آمار ایران، در خردادماه ۱۴۰۳ ارزش کل صادرات غیرنفتی ایران از نظر ارزشی برابر با ۵۲۶۹ میلیون دلار و از نظر وزنی برابر با ۱۴۲۵۴ هزار تن بود. همزمان ارزش واردات کالای ایران ۵۲۴۹ میلیون دلار و وزن واردات کالا ۳۵۳۶ هزار تن بوده است. براساس آمار گمرک، میزان صادرات غیرنفتی کشور در سه ماهه اول امسال با افزایش ۷/۶درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، به ۱۳/۵میلیارد دلار رسید و ارزش تجارت خارجی کشور (مجموع واردات و صادرات) در سه‌ماهه نخست سال ۱۴۰۳ برابر با ۴۰ میلیارد دلار بود.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد و دارایی هم در حاشیه آخرین جلسه هیئت دولت سیزدهم در جمع خبرنگاران اعلام کرد که در ۴ ماهه اول سال ۱۴۰۳ شاهد افزایش ۸ درصدی صادرات غیرنفتی نسبت به ۴ ماهه اول سال گذشته هستیم و عدد صادرات غیرنفتی به ۱۷ میلیارد و ۴۶۳ میلیون دلار رسیده است. به گفته وی رشد وزنی صادرات غیرنفتی کشور در مقایسه با مدت مشابه، ۴ درصد بوده است.
خاندوزی با بیان اینکه واردات کشور نسبت به ۴ ماهه اول سال ۱۴۰۲ حدود ۶ درصد افزایش داشته است، گفت: نیم درصد رشد وزنی واردات و هشت درصد رشد وزنی صادرات در مقابل ۶ درصد افزایش ارزش واردات و هشت درصد افزایش ارزش صادرات بوده است. به گفته خاندوزی گرچه با لحاظ درآمد‌های نفتی تراز جاری کشور مثبت است، اما اگر نفت را محاسبه نکنیم تراز جاری گمرکی کشور از منفی ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار در ۴ ماهه اول سال گذشته به منفی یک میلیارد دلار در ۴ ماهه اول امسال رسیده است که نشان‌دهنده کاهش خیلی شدید تراز غیرنفتی کشور است.
چین، عراق و امارات متحده عربی هم مهمترین مقاصد صادراتی ایران بوده‌اند. به همین منوال به گفته رئیس کل گمرک در سه ماهه امسال ۱۵/۶ میلیون تن محصولات پتروشیمی به ارزش ۶/۲ میلیارد دلار صادر شده که افزایش ۷/۲۶ درصدی در وزن و ۸/۸۵ درصدی در ارزش را نشان می‌دهد. همچنین سه قلم عمده کالا‌های صادراتی در سه ماهه نخست سال جاری، به گاز طبیعی مایع شده با ۱/۶ میلیارد دلار، پروپان مایع‌شده با ۸۶۴ میلیون دلار و متانول با حدود ۶۰۴ میلیون دلار اختصاص داشت. رضوانی‌فر گفته است که در بین ده قلم عمده کالا‌های صادراتی، بیشترین رشد ارزشی به گاز‌های نفتی و هیدروکربور‌های گازی شکل مایع شده با ۸۷ درصد، پلی‌اتیلن گرید فیلم با ۶۳ درصد و میله‌های آهنی یا فولادی با ۱۸ درصد افزایش، اختصاص داشت.
بیشتر بخوانید:صادرات نفت ایران در انتظار انتخابات واشنگتن است
امارات متحده عربی: آمار تجارت کشور‌های خلیج‌فارس نشان می‌دهد که امارات متحده عربی بزرگترین واردکننده و صادرکننده در بین کشور‌های خلیج‌فارس است. در سال گذشته این کشور وارد یک دوره ارتقاء روابط تجاری با کشور‌های مختلف شده و توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه بسیاری را با شرکای خود در سراسر جهان امضا کرده است.
به عنوان مثال، امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۳ یک توافقنامه مشارکت اقتصادی جامع با گرجستان امضا کرد که به طور بالقوه تجارت غیرنفتی بین دو کشور را در عرض پنج سال دوبرابر می‌کند. امارات همچنین در حال مذاکره با کره جنوبی، تایلند، شیلی و جمهوری کنگو است. مجموع صادرات امارات متحده عربی در مارس ۲۰۲۴ به ۳۳/۹ میلیارد دلار رسید درحالی‌که این رقم در ماه قبل از آن ۲۹/۲ میلیارد دلار بود. داده‌های کل صادرات امارات متحده عربی از ژانویه ۱۹۸۱ تا مارس ۲۰۲۴ به‌طور کامل ثبت شده است و این داده‌ها نشان می‌دهند میانگین ارزش این صادرات ماهانه برابر با ۳/۸ میلیارد دلار است.
این داده‌ها در اوت ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود یعنی ۳۶/۴ میلیارد دلار و در ماه مه ۱۹۸۶ به پایین‌ترین سطح خود یعنی ۶/۸۵۵ میلیون دلار رسید و در سال بعد از آن یعنی ۲۰۲۳، تجارت غیرنفتی امارات متحده عربی به رکورد ۵/۳ تریلیون درهم (۹۵۲.۹۳ میلیارد دلار) رسید.
این ارقام در حالی ثبت می‌شود که ثانی الزیودی، وزیر تجارت خارجی این کشور گفته بود تجارت کالا‌های غیرنفتی از سال ۲۰۲۲، ۱۲/۶ درصد افزایش یافته و صادرات کالا‌ها و خدمات از ۱ تریلیون درهم فراتر رفته و رکورد جدیدی را به ثبت رسانده است. به گفته مقامات اماراتی بخش غیرنفتی این کشور در شش ماهه اول سال ۲۰۲۳ عملکرد بسیار خوبی در رشد تولید ناخالص داخلی داشته و در مقایسه با رشد کلی ۳/۷ درصدی حدود ۶ درصد افزایش یافته است.
براساس آخرین گزارش‌ها، در مارس ۲۰۲۴ کل صادرات امارات متحده عربی ۳/۵ درصد رشد داشته است. مجموع واردات این کشور در ماه سپتامبر ۲۰۲۳ به ۳۱/۵ میلیارد دلار رسید که نسبت به سال قبل ۳/۳ درصد افزایش داشت و تراز تجاری امارات متحده عربی در سپتامبر ۲۰۲۳ کسری ۲۲/۳ میلیارد دلاری را ثبت کرد.
عربستان: صادرات عربستان سعودی در آوریل ۲۰۲۴ با کاهش ۱ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۷/۱۰۱ میلیارد ریال عربستان رسید که دلیل آن کاهش فروش محصولات نفتی (۴/۲- درصد) است. محصولات نفتی ۷۸ درصد از کل صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد. در مقابل صادرات غیرنفتی این کشور ۱۲/۴ درصد افزایش یافت که عمدتاً ناشی از فروش پلاستیک، لاستیک و محصولات آنها (۲۰/۵- درصد) بود. در میان مقاصد اصلی صادرات عربستان چین با ۱۶/۶ درصد، ژاپن با ۹/۲ درصد و هند با ۸/۱ درصد بیشترین سهم را در صادرات داشتند.
اداره کل آمار عربستان سعودی گزارش تجارت بین‌المللی خود را در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ منتشر کرده است که نشان می‌دهد این کشور در بخش صادرات روند‌های مثبتی را طی می‌کند. این گزارش از افزایش قابل توجه ۱۹ درصدی صادرات محصولات شیمیایی و صنایع وابسته در مارس ۲۰۲۴ نسبت به فوریه ۲۰۲۴ خبر می‌دهد و می‌نویسد که ارزش این صادرات در ماه مارس به ۶/۵ میلیارد ریال سعودی رسید.
به‌طور کلی صادرات غیرنفتی در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۳، شاهد افزایش ۳/۳ درصدی بود که ناشی از افزایش فعالیت صادرات مجدد بود [صادرات مجدد که به آن تجارت entrepot نیز می‌گویند، شکلی از تجارت بین‌المللی است که در آن یک کشور کالا‌هایی را که قبلاً وارد کرده بود بدون تغییر در آنها صادر می‌کند].
با نگاهی به ارقام ماهانه، صادرات کالا و صادرات غیرنفتی در ماه مارس نسبت به فوریه ۲۰۲۴ به ترتیب ۵ و ۶ درصد افزایش یافته است. ارزش صادرات مجدد در ماه مارس ۲۰۲۴ به ۶/۴ میلیارد ریال عربستان رسید که ۱۸ درصد نسبت به ۵/۴ میلیارد ریال عربستان در مارس سال قبل افزایش داشت. صادرات محصولات معدنی در ماه مارس ۲۰۲۴ به ۷۷/۸ میلیارد ریال عربستان رسید که ۶ درصد نسبت به فوریه ۲۰۲۴ افزایش داشت.
این درحالی است که در سال ۲۰۲۲، عربستان سعودی در مجموع ۳۶۲ میلیارد دلار صادرات داشت و این کشور را به رتبه ۲۳ در میان صادرکنندگان در جهان تبدیل کرد. براساس گزارش‌هایی که اداره آمار این کشور منتشر کرده است صادرات عربستان سعودی با افزایش ۱۵۲ میلیارد دلاری، از ۲۰۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷ به ۳۶۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است.
در سال ۲۰۲۲ نفت خام با ۲۳۶ میلیارد دلار، نفت تصفیه‌شده با ۴۵/۳ میلیارد دلار، پلیمر‌های اتیلن با ۱۳/۱ میلیارد دلار، پلیمر‌های پروپیلن با ۶/۴ میلیارد دلار و الکل‌های غیرحلقوی با ۶/۱۹ میلیارد دلار بیشترین اقلام صادراتی این کشور را به خود اختصاص داده بودند. مهمترین مقاصد صادراتی عربستان در سال ۲۰۲۲ چین با ۶۸ میلیارد دلار، هند با ۴۶/۲ میلیارد دلار، ژاپن با ۳۶/۵ میلیارد دلار، کره جنوبی با ۳۶ میلیارد دلار و ایالات متحده با ۲۳/۹ میلیارد دلار بودند.
در آوریل ۲۰۲۴ این کشور ۱۰۱ میلیارد ریال عربستان صادرات و ۵۸/۱ میلیارد‌ریال واردات داشت که در نتیجه تراز تجاری این کشور با ۴۳/۲ میلیارد ریال عربستان مثبت شد. در این مدت عربستان توانست محصولات زیر را صادر کند: ۷۹/۵ میلیارد ریال عربستان محصولات معدنی؛ ۵/۸۶ میلیارد ریال عربستان پلاستیک و لاستیک؛ ۵/۷۵ میلیارد ریال عربستان محصولات شیمیایی؛ ۲/۵۳ میلیارد ریال عربستان ماشین‌آلات. همزمان مقاصد صادراتی این کشور هم ژاپن با ۹/۳۲ میلیارد ریال، هند با ۸/۲۵ میلیارد ریال، کره با ۸/۱۳ میلیارد ریال، و ایالات متحده ۴/۵۲ میلیارد ریال بود.
قطر: صادرات عمده قطر هم همانند دیگر کشور‌های منطقه گاز، نفت خام، پلیمر‌های اتیلن و کود‌های نیتروژنی است. اقتصاد قطر در سال ۲۰۲۴ شروع قدرتمندی داشت؛ قدرتی که مدیون بخش هیدروکربنی است؛ بخشی که خود به دنبال تنوع‌بخشی اقتصاد قطر است. در پایان سال ۲۰۲۳، قطر سومین مازاد مالی متوالی ۴۳/۱ میلیارد ریال قطر را به دست آورد، این رقم بیش از ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی آن را تشکیل می‌دهد یعنی بالاترین میزان در شورای همکاری خلیج‌فارس.
کارشناسان براساس فرض محافظه‌کارانه قیمت ۶۰ دلار در هر بشکه نفت، برای امسال مازاد دیگری را پیش‌بینی می‌کنند. به همین منوال در سه ماهه اول ۲۰۲۴، قطر مازاد تراز تجاری ۵۳/۲ میلیارد ریال قطر را ثبت کرد. عمده‌ترین کالای صادراتی قطر ال‌ان‌جی است. این کشور قرار است تا سال ۲۰۳۰ تولید ال‌ان‌جی خود را تا ۸۵ درصد افزایش دهد و از سویی از بزرگترین صادرکنندگان اوره هم است. اما این کشور به فکر صادرات هیدروژن سبز هم هست.
گسترش انرژی خورشیدی قطر، تولید هیدروژن سبز، متانول سبز و آمونیاک سبز را امکان‌پذیر کرده و به دلیل تقاضای رو به رشد جهانی برای هیدروژن پاک، انتظار می‌رود قطر بتواند به تامین‌کننده پیشرو هیدروژن سبز تبدیل شود و با استفاده از تخصص خود در صادرات ال‌ان‌جی، مسیر راحت‌تری برای صادرات هیدروژن سبز داشته باشد. به‌طور کلی در سه ماهه اول ۲۰۲۴، ارزش کل صادرات قطر (شامل صادرات کالا‌های داخلی و صادرات مجدد) به ۸۷/۶ میلیارد ریال قطر رسید که در مقایسه با سه ماهه اول ۲۰۲۳، ۸/۳ میلیارد ریال قطر برابر با ۸/۶ درصد کاهش داشت. در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ صادرات سوخت‌های معدنی، روان‌کننده‌ها و مواد مرتبط با آن ۱۱ درصد، صادرات مواد خام به جز سوخت ۴۴/۶ درصد و مواد شیمیایی ۲/۱ درصد کاهش داشت.
بیشتر بخوانید:افزایش صادرات نفت ایران به قبل از بازگشت تحریم‌ها
با این حال صادرات ماشین‌آلات و تجهیزات حمل‌ونقل قطر ۳۰/۵ درصد و کالا‌های تولیدی متفرقه ۸۱/۴ درصد افزایش یافتند. در این مدت قطر ۳۴/۴ میلیارد ریالِ قطر واردات داشت، یه این معنی که واردات این کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۵/۴ درصد افزایش یافته بود. در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴، آسیا مقصد اصلی صادرات قطر و اولین مبدأ واردات قطر بود که به ترتیب ۸۱/۰ درصد و ۳۹/۳ درصد صادرات و واردات این کشور را از آن خود کرده، پس از آسیا، کشور‌های شورای همکاری خلیج‌فارس با ۸/۹ درصد صادرات و ۱۲/۹ واردات و اتحادیه اروپا با ۶/۷ صادرات و ۲۶/۸ درصد واردات در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
علاوه بر سوخت‌های فسیلی اقلام زیر به عنوان عمده‌ترین صادرات قطر شناخته می‌شوند: کود: ۳ میلیارد دلار (۲/۸ درصد)، پلاستیک، محصولات پلاستیکی: ۲/۲ میلیارد دلار (۲/۱ درصد)، آلومینیوم: ۲ میلیارد دلار (۱/۸ درصد)، مواد شیمیایی معدنی: ۱/۱ میلیارد دلار (۱ درصد)، مواد شیمیایی آلی: ۸۰۷/۴ میلیون دلار (۰/۷ درصد)، نمک، گوگرد، سنگ، سیمان: ۵۵۰/۵ میلیون دلار (۰/۵ درصد)، جواهرات، فلزات گرانبها: ۴۵۱/۸ میلیون دلار (۰/۴ درصد)، آهن، فولاد: ۲۱۷/۵ میلیون دلار (۰/۲ درصد)، مس: ۱۳۹/۶ میلیون دلار (۰/۱ درصد).
کویت: براساس اطلاعات آماری منتشرشده از سوی اداره روابط بین‌الملل وزارت تجارت و صنعت، ارزش کل صادرات غیرنفتی کویت در چهار ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۳ رشد ۷/۶ درصدی داشته است. این رقم از ۹۵/۲ میلیون دینار کویت در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۳ به ۱۰۲/۵ میلیون دینار کویت در مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت یعنی افزایشی برابر با ۷/۳ میلیون دینار کویت. صادرات کویت به کشور‌های شورای همکاری خلیج‌فارس، کشور‌های عربی، اروپا، آفریقا، آسیا، استرالیا و قاره آمریکا بوده است. براساس داده‌های به‌دست‌آمده از وزارت تجارت و صنعت، صادرات غیرنفتی کویت به کشور‌های شورای همکاری خلیج‌فارس بیشترین درصد از کل صادرات این کشور را به خود اختصاص داده است. حجم صادرات به کشور‌های حوزه خلیج‌فارس در چهار ماهه نخست سال جاری به حدود ۷۰ میلیون دلار رسیده است؛ بنابراین در مقایسه با ۶۵ میلیون دلار در مدت مشابه سال گذشته، افزایش پنج میلیون دینار و نرخ رشد ۷/۶ درصدی را شاهد هستیم. صادرات کویت به کشور‌های خلیج‌فارس ۴۶/۴ درصد از کل صادرات کویتی را تشکیل می‌دهد.
این درحالی است که صادرات کویت به کشور‌های عربی در رتبه دوم مقاصد صادراتی کویت قرار گرفت و در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۴ به ۲۷/۷ میلیون دینار کویت رسید، این رقم در مدت مشابه سال گذشته ۲۷/۲ میلیون دینار کویت بود، به این معنی که افزایشی برابر با ۵۰۰ هزار دینار کویت یا معادل ۱/۸ درصد را ثبت کرده است و از کل صادرات کویت ۲۷/۶ درصد را به خود اختصاص داده است.
اروپا رتبه سوم صادرات اقلام و کالا‌های کویت را دارد. کشور‌های قاره اروپا با ۳/۶ میلیون دینار کویت در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۴، در مقایسه با ۲/۳ میلیون دینار کویت برای مدت مشابه در سال ۲۰۲۳، در میان واردکنندگان کالا‌های با منشأ کویت، رتبه سوم را را از آنِ خود دارند که نشان‌دهنده افزایش ۱/۳ میلیون دینار کویت معادل با افزایش ۵۶/۵ درصدی در نرخ رشد صادرات به این منطقه است.
در بخش صادرات کویت به کشور‌های قاره آفریقا، در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۴ مجموعاً ۲۸۳ هزار دینار کویت صادرات ثبت شده بود. این رقم در مدت مشابه سال ۲۰۲۳ به ۱۵۵ هزار دینار کویت بود؛ به این معنی که با ۱۲۸ هزار دینار کویت، شاهد صعود ۵۳ درصدی صادرات کویت به کشور‌های آفریقایی بوده‌ایم. صادرات کویت به کشور‌های آسیایی و استرالیا در چهار ماهه اول سال ۲۰۲۴ به حدود ۲۰۹ هزار دینار کویت رسید؛ به این معنی که نسبت به ۱۲۱ هزار دینار کویت مدت مشابه سال ۲۰۲۳ افزایشی برابر با ۸۸ هزار دینار کویت یا ۷۲/۷ درصدی را نشان می‌دهد.
در نهایت، صادرات کویت به کشور‌های سراسر قاره آمریکا به ۴۵۴ هزار دینار کویت رسید. به این معنی که شاهد افزایشی برابر با ۲۲۶ هزار دینار کویت معادل ۹۹/۱ درصد از رقم قبلی ۲۲۸ هزار دینار کویت در مدت مشابه سال گذشته هستیم.
بیشتر بخوانید:صادرات نفت ایران رکورد زد
عمان: براساس گزارش مرکز ملی آمار و اطلاعات عمان، تجارت خارجی سلطان‌نشین عمان سال ۲۰۲۴ را به‌صورتی امیدوارکننده آغاز کرد. داده‌های این مرکز حاکی از طی یک مسیر مثبت است، به‌ویژه با افزایش قابل‌توجه صادرات غیرنفتی عمان، نشانه‌های پیشرفت این کشور برای رسیدن به یک اقتصاد متنوع و رهایی از اقتصاد تک‌محصولی را مژده می‌دهد.
صادرات غیرنفتی عمان شاهد افزایش ۳۸/۵ درصدی بود و در ژانویه ۲۰۲۴ به ۷۴۹ میلیون ریال عمان رسید؛ این رقم در مدت مشابه سال قبل برابر با ۵۴۰ میلیون ریال عمان بود. این رقم صادرات غیرنفتی نشان می‌دهد عمان برنامه‌های گسترده‌ای برای متنوع‌سازی اقتصاد خود دارد. براساس این گزارش عربستان سعودی با جذب ۱۰۳ میلیون ریال عمان کالا و افزایش ۸۲ درصدی نسبت به رقم مشابه ۵۷ میلیون ریال عمان در سال ۲۰۲۳، عنوان شریک تجاری کلیدی عمان را حفظ کرده است و پس از آن امارات متحده عربی با واردات ۸۶ میلیون ریال عمان از این کشور در رتبه بعدی قرار دارد. موضوع قابل توجه این است که آفریقای جنوبی به‌عنوان یک بازار جدید برای عمان اهمیت ویژه‌ای یافته و افزایش قابل توجهی در واردات از عمان داشته است. علاوه بر این، ایالات متحده هم واردات از عمان را افزایش داده است، اما کره جنوبی، دیگر شریک تجاری مهم عمان، در بازه زمانی ذکر شده واردات خود از عمان را ثابت نگه داشته است.
عوامل متعددی به این عملکرد مثبت نسبت داده می‌شود. افزایش جهانی قیمت کالا‌ها ارزش صادرات عمان را تقویت کرده و آنها را در بازار بین‌المللی رقابتی‌تر کرده است. علاوه بر این، رشد تقاضای بین‌المللی برای محصولات عمانی در بازار‌های خاص نقش مهمی ایفا کرده است. در نهایت می‌توان گفت که تلاش‌های دولت عمان برای تقویت توسعه صادرات از طریق ابتکارات مختلف با دیگر کشور‌های جهان نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.
پیشتر وزارت بازرگانی، صنعت و تشویق سرمایه‌گذاری عمان از افزایش ۲۵/۵ درصدی صادرات غیرنفتی عمان به عربستان سعودی خبر داده بود. بولتن سپتامبر مرکز ملی آمار و اطلاعات حاکی از رشد ۷۷۴ میلیون ریال صادرات غیرنفتی عمان به عربستان بود؛ این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۲، ۶۱۷ میلیون ریال عمان بود. مقامات عمانی این افزایش صادرات به محصولات معدنی و ساخت آنها، ماشین‌آلات، تجهیزات الکتریکی، قطعات و محصولات غذایی ربط داده‌اند.
در سال‌های اخیر صادرات غیرنفتی عمان روندی صعودی را طی کرد و ارزش این نوع صادرات تنها در سپتامبر ۲۰۲۳ به ۱۴۶/۷ میلیون ریال عمان رسیده است، در سال ۲۰۲۲ این رقم برابر با ۱۰۱/۹ میلیون ریال عمان بوده است؛ یعنی افزایشی برابر با ۴۴ درصد.
بحرین: براساس گزارش اداره اطلاعات و دولت الکترونیک بحرین صادرات غیرنفتی این کشور در ماه مه با ۱۲ درصد کاهش به ۳۱۶ میلیون دینار بحرین رسید این رقم در همان بازه زمانی در سال قبل برابر با ۳۶۰ میلیون دینار بحرین بود. ۱۰ کشور برتر در فهرست مقاصد صادراتی بحرین ۷۳ درصد از این صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. عربستان سعودی با ۶۴ میلیون دینار بحرین برابر با جذب ۲۰ درصد صادرات بحرین، بزرگترین مقصد صادراتی این کشور است؛ پس از آن ایالات متحده با ۳۴ میلیون دینار بحرین و ۱۱ درصد صادرات و امارات با ۳۱ میلیون دینار بحرین و ۱۰ درصد صادرات در رتبه‌های بعدی قرار دارند. آلیاژ‌های آلومینیوم با ۹۳ میلیون دینار بحرین و ۳۰ درصد صادرات غیرنفتی در صدر این فهرست قرار دارند و پس از آن سنگ معدن و کنسانتره آهن آگلومره‌شده با ۵۹ میلیون دینار بحرین یعنی ۱۹ درصد قرار دارند. صادرات مجدد محصولات غیرنفتی با کاهش ۲۸ درصدی به ۵۱ میلیون دینار بحرین در ماه مه ۲۰۲۴ رسیده است، این رقم در سال گذشته ۷۱ میلیون دینار بحرین بود.
امارات با ۱۹ میلیون دینار بحرین یعنی ۳۷ درصد رتبه اول و پس از آن عربستان سعودی با ۱۵ میلیون دینار بحرین یا ۲۹ درصد و آلمان هم با ۲ میلیون دینار بحرین یا ۴ درصد در رتبه بعدی قرار گرفته‌اند. خودرو‌های شخصی بالاترین محصول صادرات مجدد بحرین به ارزش ۳/۳ میلیون دینار بحرین یا ۶/۵ درصد بوده است. واردات غیرنفتی بحرین در ماه می۲۰۲۴ با ۲ درصد کاهش به ۴۶۶ میلیون دینار بحرین رسید؛ این رقم در مدت مشابه سال قبل ۴۷۵ میلیون دینار بود. چین با ۶۳ میلیون دینار بحرین یا ۱۴ درصد، برزیل با ۴۷ میلیون دینار ۱۰/۱ درصد و استرالیا با ۴۶ میلیون دینار یا ۹/۹ درصد برترین شرکای تجاری بحرین هستند.