اقتصاد۲۴- لاتاری ثبت‌نام در ایران‌خودرو باعث انباشت سرمایه‌ای نزدیک به ۶۰۰ همت (هزار میلیارد تومان) از سوی جمعیتی نزدیک به ۳میلیون نفر شد. از تمامی این افراد تنها نزدیک ۱۲۰هزار نفر موفق به دریافت خودرو شدند. جمعیت باقیمانده که سرمایه‌ای کمتر از سیصد میلیون در دست دارند، حالا به هر بازاری هجوم ببرند، آن بازار دچار چالش می‌شود. در این بین بانکداران برنده اصلی ثبت نام ایران خودرو بودند و پول‌هایی که در حساب‌های وکالتی انتقال دادند، هزینه سوددهی و عملیات بانکی‌شان را کاهش داد.
سهراب دل‌انگیزان، اقتصاددان، معتقد است که سرمایه جمع‌شده در لاتاری ثبت‌نام در ایران خودرو، در صورت هجوم به بازار ارز، می‌تواند منجر به افزایش نرخ آن شود. او می‌گوید: «ما قبلاً هشدار داده بودیم که ثبت‌نام ایران‌خودرو اختلال جدی در اقتصاد ایجاد می‌کند. این کار سپرده‌ها را از سکه و ارز و بانک‌ها بیرون کشید. وقتی این ثبت‌نام تمام می‌شود، یک ماه پول مردم دست ایران خودرو است و این پول‌ها مجدد وارد بازار‌هایی می‌شود که از آن برداشته شده است. دویست و پنجاه میلیون تومان پولی نیست که بتوان با آن کاری کرد و تبدیل به سپرده می‌شود. احتمالاً بخش زیادی از این پول‌ها به بانک می‌رود. ارز قبل از این اتفاق ۶۱ هزار تومان بود الان ۵۹ هزار تومان است و ممکن است با ورود این پول به بازار ارز، دوباره قیمت‌ها به بالا ۶۱ هزار تومان برگردد. البته این افزایش قیمت، موقت است و قیمت منطقی ارز ۵۸ هزار تومان است. دامنه نوسان ارز با تحولات پیش روی بازار بین ۵۸ تا۶۳ هزار تومان است.»
بانک‌ها، برنده ثبت‌نام‌ها
او معتقد است که بانک‌ها برنده واقعی ثبت نام چند میلیون نفر در خرید خودرو از ایران خودرو هستند. او می‌گوید: «این پول دست ایران خودرو نرسیده که با آن کاری بکند. این پول در بانک است و حساب‌ها جا به جا می‌شوند. از حساب سودبخش به حساب قرض الحسنه تبدیل می‌شوند. این در حالی‌ست که بانک برای نگهداری این پول قبلاً ۱.۷درصد در هر ماه پول پرداخت می‌کرد.
بیشتر بخوانید: قیمت خودرو‌های مدیران خودرو امروز
وقتی این پول از سپرده بلندمدت به سپرده وکالتی می‌رود دیگر سودی به آن تعلق نمی‌گیرد و هزینه بانک کم می‌شود. ماهانه ۱۰ همت هزینه بانک با این کار کاهش یافت و به سود عملیاتی بانک‌ها اضافه شد. ثبت‌نام ایران‌خودرو باعث بُرد بانک‌ها شد. سازمان بازرسی و سازمان‌های نظارتی باید ورود کنند و قیمت‌گذاری دولتی را حذف کنند. اگر قیمت‌گذاری دولتی حذف شود، خودرو ساز پول بازار را دریافت کند و جامعه درگیر رانت نمی‌شود.»
۶۰۰ همت سرمایه تهاجمی
دل‌انگیزان معتقد است که سرمایه جمع‌شده در ایران خودرو، به حدی است که می‌توان با آن یک کارخانه خودروسازی جدید ساخت. او می‌گوید: «۶۰۰ همت خیلی عدد بزرگی است و با حدود ۱۰ میلیارد دلار خیلی کار‌ها می‌توان کرد و می‌توان به روز‌ترین خودروسازی‌های جهان را با آن ساخت. مسأله اصلی این است که چه چیزی باعث می‌شود ۶۰۰ همت پول هیجان پیدا کند و به صف خودرو‌هایی برود که شانس پیروزی در آن خیلی پایین است؟ رانت سنگینی که پشت قیمت کمپانی با بازار اتوموبیل خوابیده باعث این هیجان شده است. از ۲۰۶ تا دنا و ... متوسط ۳۰۰ میلیون تومان با بازار اختلاف وجود دارد. وقتی این پول در میان است، یعنی هر ماشینی که می‌خرید، ۲ برابر می‌فروشید. این عدد آنقدر بزرگ است که مصرف‌کننده آن را می‌پردازد و رانت‌جو‌ها سود می‌برند.»
سرمایه عظیمی که در دست بازندگان ایران خودرو قرار دارد، در صورت رفتن به سوی بازار ارز، افزایش قیمت چند هزار تومانی را به دنبال خواهد داشت. این در حالی‌ست که به صورت فردی با این سرمایه‌ها کار خاصی نمی‌تواند پیش برد، اما به صورت جمعی، رقم قابل توجهی در این میان وجود دارد که قابلیت برهم زدن هر بازاری را دارد. عطش ثبت نام خودرو با امید فروش در بازار آزاد، اما به اینجا ختم نمی‌شود و خودروساز‌ها هرچه تولید کنند و ثبت‌نام بگذارند، کماکان با استقبال وسیع همراه خواهد شد.