اقتصاد ۲۴- نازنین خودی- رصد بازار ارز در طول یک هفته گذشته همچنان از روند با ثابت آن حکایت دارد. دلار دراین مدت حتی روند کاهشی داشته و این در حالی است که دلار نیما به افزایش پله پله خود ادامه می‌دهد و طی روز‌های گذشته به ۴۶ هزار تومان رسیده است. ظاهرا کاهش فاصله نرخ ارز بازار آزاد و سامانه نیما که وزیر اقتصاد بر آن تاکید داشت، کلید خورده است.
هر چند که سرعت این رشد فعلا در حدی نیست که بتواند رضایت فعالان اقتصادی را جلب کند، اما در نهایت اتفاق خواهد افتاد، موضوعی که به گفته «کامران ندری» اقتصاددان اثرات تورمی آن غیرقابل انکار است. اما آیا این تورم به اندازه‌ای خواهد بود که به رشد دلار در نیمه دوم دامن بزند؟ در ادامه به بررسی این سوال پرداختیم.
ثبات نفت آلود ارز
کامران ندری، کارشناس اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ به بررسی وضعیت بازار ارز پرداخته و عنوان می‌کند: تقریبا چند ماهی است که منطقه در وضعیتی است که دیگر تأثیر روانی خاصی بر قیمت ارز ندارد. مسئله مهم دیگر اینکه هنوز با تحریمی که بخواهد درآمد‌های نفتی ما را تحت الشعاع قرار بدهد مواجه نشدیم. به نظر می‌رسد که دولت می‌تواند نفت بفروشد و در واقع تراز تجاری ما با احتساب فروش نفت مثبت است.
به گفته او یعنی ما بیشتر از آن چیزی که نیاز داریم، آورده ارزی در کشورمان وجود دارد، لذا دولت و بانک مرکزی می‌تواند در بازار ارز مداخله کند و می‌تواند نرخ را فعلا نگه دارد. حالا این که در آینده چه اتفاقی می‌افتد، نمی‌شود خیلی در موردش با قطعیت صحبت کرد. ولی به نظر می‌رسد با این وضعیتی که الان وجود دارد با توجه به تعادلی که در این چند ماه اخیر شکل گرفته، یک تعادل نسبتا با ثباتی داشته باشیم.
افزایش قیمت دلار نیما مثل افزایش قیمت ارز ۴۲۰۰ تومانی نیست
این اقتصاددان در پاسخ به این که آیا کاهش فاصله دلار نیما و بازار آزاد اثرات تورمی دارد یا خیر توضیح می‌دهد: آثار تورمی دارد، ولی یادمان باشد که به اندازه تورم ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نخواهد بود به دلیل این که در آن زمان اولا دلار ۴۲۰۰ تبدیل شد به ۲۳ هزار تومان؛ یعنی تقریبا نزدیک ۵ برابر بیشتر شد. ثانیا کالا‌های مشمول ارز ۴۲۰۰ کالا‌های پایه‌ای و کالا‌های اساسی بودند. در رابطه با ارز نیما این دو نکته‌ای که گفتم وجود ندارد.
او می‌افزاید: ارز نیما اگر بخواهد به قیمت بازار آزاد نزدیک شود، یک چیزی نزدیک ۵۰ درصد رشد می‌کند نه اینکه بخواهد پنج برابر بشود. دوم اینکه کالا‌هایی که با ارز نیما وارد می‌شوند کالا‌های پایه‌ای و اساسی نیستند؛ لذا نزدیک شدن ارز نیما به نرخ بازار آزاد آثار و تبعات تورمی دارد، اما به شدت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: نگرانی فعالان اقتصادی از آینده نزدیک قیمت دلار/ ارز تا پایان سال گران می‌شود؟
بازار توافقی ارز جلوی رانت دلار نیما را می‌گیرد
بازار توافقی ارز بستری است که گفته شده ارز حاصل از صادرات در آن عرضه و با قیمتی توافقی فروخته عرضه خواهد شد. این سامانه در واقع بستری است برای افزایش نرخ دلار نیمایی. بستری که کامران ندری باور دارد می‌شود آن را تجربه و تست کرد تا ببینیم آثار و تبعات آن چه خواهد بود.
او در این باره می‌گوید: به نظر می‌رسد که تمایل عرضه کنندگان ارز برای عرضه آن هم به صورت رسمی بیشتر شود. در این صورت دیگر لازم نیست که مثلا زیر میزی این کار را انجام دهند. این خودش نکته مثبت این کار است. ثانیا وقتی که نرخ ارز به نرخ بازار آزاد نزدیک می‌شود رانتی دیگر به وجود نمی‌آید؛ بنابراین تقاضا‌هایی که برای استفاده از رانت تفاوت قیمت وجود دارد، محدود خواهد شد. به نظر می‌آید که اگر این اصلاح انجام شود، قاعدتا اگر هم آثار تبعات تورمی داشته باشد، تبعات تورمی اش اولا محدود است؛ ثانیا اگر بانک مرکزی بتواند سیاست‌های پیشگیرانه درستی را اتخاذ کند، آن تبعات تورمی محدود را نیز می‌توان مدیریت کرد.
او در ادامه تصریح می‌کند: به نظرم این سیاستی است که امکان پیاده سازی در شرایط فعلی را دارد. البته با همراهی بانک مرکزی و اقدامات پیشگیرانه و تکمیلی این نهاد. این را هم باید یادآور شد که نباید انتظار داشته باشیم که این سیاست چالش‌ها و مشکلاتی که ما در اقتصادمان با آن دست به گریبان هستیم را حل کند، ولی به هر حال به اندازه خودش می‌تواند تاثیر گذار باشد.
پیش بینی قیمت دلار
این کارشناس اقتصادی در پایان با پیش بینی قیمت دلار تا پایان سال خاطرنشان می‌کند: اگر شرایط فعلی تداوم پیدا کند یعنی وضعیت منطقه همین که هست باشد، درگیری‌ها و تحریم‌ها تشدید نشود و انتخابات آمریکا نیزبه گونه‌ای باشد که در وضعیت ایران خیلی تاثیر نگذارد؛ من بعید می‌دانم تا آخر سال قیمت دلار نهایتا از ۴ یا ۵ هزار تومان بیشتر افزایش پیدا کند. نا اطمینانی‌های اقتصاد ما خیلی زیاد است، مخصوصا با وجود اتفاقات سیاسی که ممکن است رخ دهد، نمی‌توان با قطعیت گفت که تا آخر سال چه رخ خواهد داد، ولی من با فرض این که شرایط فعلی ادامه پیدا کند، پیش بینی می‌کنم دلار نهایتا تا ۶۵ هزار تومان خواهد رفت.