اقتصاد۲۴-یکی از مباحثی که در این زمینه بسیار مورد توجه قرار گرفته، پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است. درحالی‌که برخی از کارشناسان معتقدند FATF می‌تواند کلید حل بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران باشد، عده‌ای دیگر بر این باورند که تنها پذیرش آن برای خروج از بحران اقتصادی کافی نیست.
نقش FATF در جذب سرمایه‌های خارجی
گروه ویژه اقدام مالی (FATF) سازمانی است که با هدف مبارزه با پول‌شویی و تامین مالی تروریسم، استاندارد‌هایی جهانی را تدوین کرده است. عدم پیوستن ایران به این نهاد، به‌طور مستقیم بر ارتباطات بانکی و مالی بین‌المللی تاثیر گذاشته و بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی را از ورود به بازار ایران باز داشته است. این موضوع، خطرات و ریسک‌های زیادی برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد و به دلیل نبود شفافیت در فعالیت‌های مالی، آن‌ها تمایلی به همکاری با ایران ندارند. با پذیرش FATF، قوانین شفاف‌تری در زمینه مبارزه با پول‌شویی و تامین مالی تروریسم در ایران اجرا می‌شود که می‌تواند زمینه‌ساز بهبود تعاملات مالی بین‌المللی باشد. بسیاری از کشور‌ها تنها در صورتی با ایران همکاری می‌کنند که این قوانین را رعایت کند؛ بنابراین FATF به‌عنوان یکی از ابزار‌های کلیدی برای جذب سرمایه‌های خارجی و بهبود وضعیت اقتصادی ایران مطرح شده است.
با وجود اهمیت FATF، چالش‌های داخلی اقتصاد ایران نیز مانعی برای جذب سرمایه‌های خارجی به شمار می‌آیند. یکی از این چالش‌ها، تورم بسیار بالاست که در سال‌های اخیر گریبان‌گیر اقتصاد کشور شده است. تورم بالا نه‌تن‌ها قدرت خرید مردم را کاهش داده، بلکه باعث بی‌ثباتی اقتصادی شده و این بی‌ثباتی یکی از عوامل اصلی است که سرمایه‌گذاران خارجی را از ورود به بازار ایران منصرف می‌کند. علاوه بر تورم، مشکلات حقوقی و بوروکراسی پیچیده نیز موانع دیگری در مسیر سرمایه‌گذاری خارجی هستند. فرآیند‌های اداری طولانی، قوانین مبهم و متغیر، و مشکلات مربوط به حقوق مالکیت، محیط کسب‌وکار ایران را برای سرمایه‌گذاران خارجی به‌طور قابل‌توجهی دشوار کرده‌اند. در واقع، بسیاری از سرمایه‌گذاران قبل از ورود به بازار ایران، به دلیل این عوامل ریسک‌های زیادی را متحمل می‌شوند و این مساله مانع اصلی برای ورود آنهاست. همچنین، نبود انگیزه‌های مالی و مشوق‌های اقتصادی یکی دیگر از عواملی است که باعث کاهش جذابیت ایران برای سرمایه‌گذاران خارجی شده است. در کشور‌های دیگر، برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی، دولت‌ها مشوق‌های مالی و مالیاتی متعددی ارائه می‌دهند، اما در ایران، این نوع مشوق‌ها به اندازه کافی تقویت نشده‌اند.
بیشتر بخوانید:ایران برای بازگشت به FATF چه مسیرسختی را باید طی کند؟
تاثیر تحریم‌ها بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی
یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که باید در بررسی وضعیت اقتصادی ایران در نظر گرفت، تحریم‌های بین‌المللی است. تحریم‌ها نه تنها مانع بزرگی در برابر رشد اقتصادی کشور بوده‌اند، بلکه به‌طور مستقیم بر جریان سرمایه‌گذاری خارجی تاثیر گذاشته‌اند. در شرایطی که ایران تحت تحریم‌های سختگیرانه قرار دارد، حتی پذیرش FATF نمی‌تواند به‌طور کامل مشکلات اقتصادی کشور را حل کند. بسیاری از بانک‌ها و نهاد‌های مالی بین‌المللی، حتی در صورت پذیرش FATF، به دلیل تحریم‌های اعمال‌شده، نمی‌توانند با ایران تعاملات مالی برقرار کنند. تحریم‌ها همچنین بر توانایی ایران در جذب سرمایه‌های خارجی برای پروژه‌های زیرساختی و صنعتی تاثیر گذاشته‌اند. بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی به دلیل ترس از جریمه‌های ناشی از نقض تحریم‌ها، از سرمایه‌گذاری در ایران خودداری می‌کنند. بنابراین، حتی اگر ایران به FATF بپیوندد، تا زمانی که تحریم‌ها برقرار هستند، جذب سرمایه‌گذاری خارجی به‌طور کامل میسر نخواهد بود.
تنها بخشی از راه‌حل
پذیرش FATF می‌تواند به بهبود تعاملات مالی بین‌المللی ایران کمک کند، اما نباید آن را به‌عنوان تنها راه‌حل در نظر گرفت. مشکلات داخلی اقتصاد ایران، از جمله تورم، بوروکراسی، و نبود زیرساخت‌های مناسب برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، همچنان به قوت خود باقی هستند. علاوه بر این، تحریم‌ها به‌عنوان یک مانع بزرگ در برابر جذب سرمایه‌گذاری خارجی عمل می‌کنند و تا زمانی که این تحریم‌ها لغو نشوند، پذیرش FATF به‌تن‌هایی نمی‌تواند تحولی جدی در اقتصاد ایران ایجاد کند. برای اینکه پذیرش FATF بتواند تاثیر مثبت بیشتری بر اقتصاد ایران داشته باشد، نیاز است که اصلاحات ساختاری در داخل کشور نیز صورت گیرد. این اصلاحات شامل کاهش تورم، بهبود زیرساخت‌های حقوقی و اقتصادی، ایجاد مشوق‌های مالی برای سرمایه‌گذاران، و کاهش بوروکراسی‌های زائد است. تنها با انجام این اصلاحات می‌توان انتظار داشت که ایران به یک مقصد جذاب برای سرمایه‌گذاران خارجی تبدیل شود.
نتیجه‌گیری
FATF به‌عنوان یکی از ابزار‌های مهم برای بهبود تعاملات مالی ایران با جهان مطرح شده است. اما مشکلات اقتصادی ایران تنها به عدم پذیرش FATF محدود نمی‌شود. برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، ایران نیازمند انجام اصلاحات عمیق داخلی است. پذیرش FATF می‌تواند یک گام مثبت در مسیر بهبود اقتصاد باشد، اما این گام باید با دیگر اصلاحات اقتصادی و تعاملات بین‌المللی همگام شود. بدون توجه به این عوامل، FATF به‌تن‌هایی نمی‌تواند ایران را از رکود اقتصادی خارج کند و کشور همچنان با چالش‌های داخلی و خارجی مواجه خواهد بود. در نهایت، راه نجات اقتصاد ایران در یک برنامه جامع و هماهنگ از اصلاحات داخلی و تعاملات خارجی نهفته است. پذیرش FATF یکی از کلید‌های حل مشکلات است، اما تنها با رفع سایر موانع داخلی و بین‌المللی، اقتصاد ایران می‌تواند به مسیر رشد و توسعه بازگردد.