اقتصاد۲۴-پرونده تورم در دولت چهاردهم، با کاهش شاخص قیمت مصرف‌کننده در بازه یک ماهه به زیر ۲ درصد باز شد. روز گذشته مرکز آمار ایران داده‌های مربوط به تورم در شهریور ماه را منتشر کرد که نشان می‌داد نرخ تورم کل کشور هم به صورت ماهانه و هم به صورت نقطه‌ای و سالانه نسبت به مرداد ماه کاهش یافته تا حدی که نرخ ماهانه این شاخص به ۱.۷ درصد رسیده است.
به عبارت دیگر، قیمت یک سبد از کالا و خدمات مورد استفاده خانوار در شهریور امسال به‌طور متوسط ۱.۷ درصد نسبت به مرداد ماه گران‌تر شده است؛ اما، چون این سطح گرانی نسبت به مرداد ماه (۲ درصد) کمتر است، می‌توان گفت که در پایان تابستان، از سرعت افزایش قیمت‌ها کاسته شده است.
نکته مهم‌تر آنکه آمار‌ها نشان می‌دهد که تورم کالا‌های «خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» از ۱.۱ درصد در مرداد ماه امسال، به زیر یک درصد و به‌طور دقیق‌تر به ۰.۹ درصد کاهش یافته است. اتفاقی که منجر شده تورم سالانه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در شهریور ماه، به پایین‌ترین سطح خود طی ۳ سال اخیر برسد.
تورم نقطه به نقطه
نرخ تورم نقطه به نقطه، به شتاب افزایش قیمت‌ها در بازه شهریور ماه ۱۴۰۳ نسبت به شهریور ماه ۱۴۰۲ اشاره دارد. در واقع این شاخص نشان می‌دهد که خانوار‌ها به طور میانگین، چه میزان بیشتر از پارسال همین موقع برای خرید یک «مجموعه کالا و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.
این شاخص از آن نظر مهم است که بازه قیمتی یک‌ساله را درنظر می‌گیرد و کمک می‌کند تا بفهمیم چقدر نسبت به پارسال، قدرت خرید بیشتری نصیب خانوار‌ها شده است، به همین دلیل هم هست که برخی کارشناسان تورم نقطه به نقطه را معیار بهتری برای نشان دادن وضعیت قیمت‌ها در بازه بلندمدت می‌دانند.
مرکز آمار می‌گوید تورم نقطه به نقطه خانوار‌های کشور در شهریور ماه را ۳۱.۲ درصد اعلام کرده که نسبت به رقم ثبت شده میانه تابستان، ۴ دهم درصد کمتر است. به عبارتی خانوار‌های کشور به طور میانگین ۳۱.۲ درصد بیشتر از شهریور پارسال برای خرید یک مجموعه کالا و خدمات یکسان هزینه کرده‌اند.
تورم ۱۶ استان بالاتر از تورم عمومی
نرخ تورم سالانه مرداد ماه امسال در ۲۰ استان کشور بیشتر از نرخ تورم ماهانه کل کشور بود، اما در پایان تابستان تعداد استان‌هایی که تورمی بالاتر از نرخ عمومی تورم داشته‌اند؛ به ۱۶ استان کاهش یافت.
بالاترین نرخ تورم سالانه در شهریور ماه بین استان‌های کشور را اصفهان داشته است. این استان چندین ماه است که در صدر تورم‌های ماهانه و سالانه قرار دارد و تورم سالانه این استان در شهریور امسال نیز نزدیک به ۳۸ درصد بوده است. کمترین میزان تورم سالانه نیز متعلق به سیستان و بلوچستان با عدد ۳۴.۴ درصد است. نکته جالب اینکه با گذشت یک ماه، هیچ تغییری در این لیست به وجود نیامده و اصفهان همچنان رکوددار تورم سالانه است و سیستان و بلوچستان با همان عدد تیر ماه، پایین‌ترین تورم سالانه را داشته است.
رکورد کاهشی تورم سالانه
نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن است. در واقع تورم سالانه، میانگین تغییرات قیمتی کالا‌ها در یک‌سال نسبت به سال گذشته را اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص از ۳۶.۱ درصد در خرداد به ۳۵.۵ درصد در تیر ماه رسیده بوده و ۳۴.۸ درصد در مرداد ماه رسیده بود، اما در پایان تابستان شاخص تورم در بازه سالانه (یا همان میانگین) باز هم کاهشی بوده و به ۳۴.۲ درصد رسیده است.
بیشتر بخوانید:اعلام نرخ تورم شهریور ماه +۱۴۰۳ جزییات
تورم سالانه در مرداد ماه امسال در کمترین سطح خود از اسفند ۱۴۰۱ به بعد قرار گرفته و از این نظر یک رکورد را زده بود. حالا با آمار‌های تازه مشخص می‌شود که تورم سالانه در شهریور ماه نیز به روند کاهشی خود ادامه داده است.
تورم ماهانه
نرخ تورم ماهانه در مرداد ماه ۲ درصد بوده که نسبت به تیر ماه امسال ۲ دهم درصد کاهش یافته بود. براساس گزارش مرکز آمار نرخ تورم ماهانه در تیر ماه با ثبت عدد ۲.۲درصد برای سومین ماه متوالی افزایشی بود و تورم ماهانه برای چهارمین ماه متوالی در سال جدید بالاتر از ۲درصد به ثبت رسیده بود، اما حالا این روند ۵ ماهه شکسته شده و نرخ تورم ماهانه به کانال یک درصدی رسیده.
تورم اجاره اندکی پایین آمد
اما آمار‌ها نشان می‌دهد تورم نقطه به نقطه اجاره مسکن در شهریور ماه اندکی کاهش پیدا کرده است. تورم سالانه اجاره مسکن در مرداد ماه ۴۲.۱ درصد بوده که در پایان تابستان به ۴۱.۷ درصد رسیده است. به صورت ماهانه هم این شاخص ۲.۹ درصد رشد کرده که پایین‌تر از مرداد ماه (۳.۳ درصد) است. شاید بتوان تا حدودی گفت که التهاب بازار اجاره در پایان تابستان اندکی کاسته شده است.
بیشتر بخوانید:رشد ۲۳ برابری قیمت از دهه ۹۰ ؛ کدام گروه رکورددار است؟
پیش از این آمار‌ها نشان می‌داد تورم اجاره پاییز در دو سال نخست دوره ریاست‌جمهوری دولت سیزدهم بالاترین سطح را در ۱۲ سال گذشته داشته است. این درحالی است که از مهم‌ترین وعده‌های این دولت، مهار قیمت‌ها در این بازار بود.
داده‌های آماری نشان می‌دهد سهم شهر‌های کوچک از رشد اجاره در این بازه زمانی بیشتر بوده است. تورم ماهانه اجاره مسکن در اردیبهشت سال گذشته ۱.۷ درصد بود. در مهر ماه به بیش از ۴ درصد رسیده و در پایان سال ۲.۴ درصد شد. از ابتدای امسال نیز روند تورم اجاره مسکن به صورت ماهانه به کار خود ادامه داده و حتی در بخش نقطه به نقطه یعنی تیر ماه امسال نسبت به تیر ماه سال گذشته به سطح بالای ۴۳.۲ هم رسید و البته در شهریور ماه روی عدد ۴۲.۳ درصد ایستاد.
بررسی آمار‌های رسمی بیانگر آن است که فروردین ۱۳۹۶ متوسط قیمت مسکن نسبت به پایه حقوق، ماهانه ۴.۶ برابر برآورد می‌شده و فروردین امسال، این نسبت به ۱۱.۳ برابر رسیده است. این بدان معناست که افراد در سال جاری، باید نسبت به سال ۹۶ زمان بیشتری را برای خرید خانه در انتظار سپری کنند. تورم مسکن طی سال‌های اخیر سرعت بالایی داشته است. قیمت این کالای اساسی از دهه ۸۰ تاکنون بیش از دو هزار درصد رشد داشته و این درحالی است که میزان افزایش دستمزد‌ها کماکان نتوانسته خود را به آن برساند.
کاهش تورم خوراکی‌ها به کانال زیر ۳۰ درصد
اما همان‌گونه که گفته شد نکته امیدوارکننده داده‌های مرتبط با شاخص قیمت کالا و خدمات در شهریور ماه، عقب‌نشینی تورم سبد خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها به کانال زیر ۳۰ درصد است. تورم سالانه خوراکی‌ها در مرداد امسال ۳۰.۲ درصد بوده، اما در شهریور ماه به ۲۹.۱ درصد رسیده است. این رقم، کمترین تورم سالانه خوراکی‌ها از آذر ۱۳۹۹ به بعد است و یک رکورد ۳ سال و ۸ ماهه به شمار می‌رود. تورم نقطه به نقطه (شهریور امسال نسبت به شهریور سال گذشته) سبد خوراکی‌ها نیز به حدود ۲۴ درصد رسیده و این امیدواری وجود دارد که اثرات «جراحی اقتصادی» پر سر و صدای دولت سیزدهم که از سفره مردم آغاز شد در درازمدت خنثی شود، چراکه تورم ماهانه این سبد کالایی به زیر یک درصد رسیده است.