اقتصاد۲۴-موضوع پایین بودن کیفیت بنزین تولیدی بار‌ها به میان آمده است. آنچه شهروندان از مصرف بالای سوخت خودرو‌های خود و نبود بنزین سوپر در جایگاه‌ها بیان می‌کنند، گمانه‌زنی‌ها درباره کاهش تولید بنزین باکیفیت را تشدید کرد. حال می‌توان با قاطعیت گفت علت عرضه نشدن بنزین سوپر در جایگاه‌ها مشخص شده است.
ناصر عاشوری، دبیر انجمن صنفی کارفرمایی پالایش نفت، روز یکشنبه اول مهرماه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی اعلام کرد به منظور تولید بنزین بیشتر و تامین نیاز‌های کشور، دولت درخواست کرده بنزین یورو۴ و یورو۵ کمتری تولید شود.
به گفته او، تولید روزانه بنزین به طور میانگین به ۱۱۲ میلیون لیتر رسیده است، اما مصرف روزانه بنزین حدود هفت میلیون تا هشت میلیون لیتر بیشتر از تولید است.
به رغم این اظهارات، امروز فریدون یاسمی، مدیر شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی منطقه تهران، اظهار کرد: عرضه بنزین سوپر در تعدادی از جایگاه‌های عرضه سوخت تهران از دو روز پیش آغاز شده است و حداقل تا سه چهار روز آینده ادامه دارد
البته باید به این نکته توجه کرد که این عرضه محدود به تهران آن هم فقط در چند جایگاه خاص است.
وعده تولید بنزین یورو۵
صخبت‌های عاشوری در حالی بیان شد که تاکنون بار‌ها درباره تولید بنزین یورو ۵ در ایران اظهارات متفاوتی بیان شده بود. جواد اوجی، وزیر نفت دولت سیزدهم، در امضای قرارداد طرح توسعه میادین چنگوله و بندکرخه در تیرماه سال جاری گفته بود در تمامی شهر‌ها از سوخت یورو۴ و یورو۵ استفاده می‌شود و تمام پالایشگاه‌ها یا در حال توسعه یا پیگیری تولید این سوخت هستند.
او همچنین وعده داد بود تا دو سال آینده تمامی فرآورده‌های پالایشگاه‌ها یورو ۵ خواهد شد.
حال، اما دبیر انجمن صنفی کارفرمایی پالایش نفت از دستور دولت مبنی بر کاهش کیفیت بنزین تولیدی به منظور افزایش تولید پرده برداشته است.
این اولین باری نیست که مسئولان در مواجهه با بحران کمبود بنزین، دستور کاهش کیفیت بنزین را می‌دهند. در دولت محمود احمدی‌نژاد در پی مواجهه با کمبود بنزین طرح افزایش ضربتی تولید نفت به راه افتاد که پتروشیمی‌ها را موظف به تولید بنزین می‌کرد.
طرح تولید بنزین پتروشیمی که در زمان احمدی‌نژاد اجرا شده بود، بار دیگر در دولت رئیسی نیز اجرا شد تا بحران بنزین را به تعویق بیندازد.
در دولت سیزدهم پس از زمزمه‌های بازگشت بنزین پتروشیمی، بار‌ها درباره تفاوت این بنزین با بنزین تولیدشده در پتروشیمی‌ها در دولت‌های نهم و دهم سخن به میان آمد؛ اما کارشناسان متعددی راجع به تفاوت تولید بنزین در پالایشگاه و پتروشیمی و استاندارد‌های آن اظهارنظر کردند. روی آوردن به تولید بنزین از متانول، هرچند نسبت به بنزین تولیدشده به وسیله هیدروکربن‌های آروماتیک مثل بنزن و تلوئین آلایندگی کمتری دارد، اما اساساً طرحی به منظور تعویق بحران بوده است.
مرتضی شاه‌میرزایی، مدیرعامل شرکت صنایع ملی پتروشیمی ایران، در مرداد سال جاری در یک نشست علناً اعلام کرده بود پیرو بحران پیش‌آمده در زمینه سوخت، پتروشیمی‌ها به تولید بنزین روی آورده‌اند.
بیشتر بخوانید:واردات بنزین در شهریورماه به روزی ۳۰ میلیون لیتر رسید
همچنین آن‌طور که خبرگزاری مهر گزارش داده، بابک افقهی، مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری نفت، گاز و پتروشیمی، ۲۵ شهریورماه اعلام کرد شرکت نفت ستاره خلیج فارس توانایی تولید بنزین با اکتان بالا و بنزین سوپر را دارد، اما به دلیل ناترازی مجبور به تولید بنزین با اکتان ۸۷ و قیمت ارزان شده‌اند.
باید گفت طبق اظهارات افقهی و آشوری، عملاً موضوع کاهش اجباری کیفیت بنزین به منظور تولید بیشتر تایید شده است؛ اما سوال اساسی این است که آیا چنین راهکاری موثر است؟
افزایش مصرف بنزین به دنبال کاهش کیفیت آن
پس از اجرای طرح ضربتی افزایش تولید بنزین در دولت احمدی‌نژاد، مشکلات آلودگی هوا و بیماری‌های متعدد، به دلیل بالا بودن درصد بنزن که ماده‌ای خطرناک است، دوچندان شده بود. از سوی دیگر به دلیل کیفیت نامناسب بنزین تولیدی در آن دوره، در روند سوخت‌رسانی و استهلاک خودرو‌ها مشکلات متعددی به وجود آمده بود.
به دنبال پایین بودن کیفیت بنزین تولیدی، خودرو‌ها به سوخت‌رسانی بیشتری احتیاج پیدا می‌کنند. به دنبال عرضه نشدن بنزین سوپر در جایگاه‌ها، بسیاری از شهروندان از افزایش مصرف خود به دلیل اتمام زودهنگام بنزین خبر دادند. چنین روندی علناً مصرف بنزین را تشدید کرده است.
مسئولان گمان می‌کردند با کاهش کیفیت بنزین تولیدی، می‌توانند بنزین بیشتری تولید کنند تا جلوی کمبود آن را بگیرند؛ غافل از اینکه به دلیل کیفیت پایین آن، مصرف بنزین خودرو‌ها بالا رفته است.
این بدان معناست که مسئولان نه‌تن‌ها با چنین راهکاری نتوانستند کمبود بنزین را جبران کنند بلکه به بحران کمبود بنزین دامن زدند و اوضاع را بحرانی‌تر از پیش کردند. این وضعیت اگر به همین منوال ادامه پیدا کند، مصرف خودرو‌های داخلی که همین اکنون نیز دو برابر خودرو‌های خارجی است، بسیار بالاتر می‌رود و بیش از پیش به بحران بنزین افزوده می‌شود. کیفیت پایین بنزین تولیدی، خود یکی از عوامل افزایش مصرف بنزین و تشدید بحران است، اما مسئولان از آن به عنوان راهکاری برای جبران کمبود استفاده کرده‌اند تا بار دیگر بی‌کفایتی خود را نشان دهند.