اقتصاد ۲۴- افزایش تنشهای بینالمللی نهتنها در منطقه بلکه در گستره جهانی، بازارهای اقتصادی مختلف را تحت تاثیر قرار داده است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند حتی بخشهای اقتصادی که فعلا از گزند تغییرات سیاسی در امان ماندهاند، چشم به این چالشها دوخته و ممکن است در اثر هر نوع تحولاتی، آنها هم فرازونشیبهایی را تجربه کنند. یکی از کمتغییرترین بازارها در پی تنشهای موجود در خاورمیانه، نفت و پرفرازونشیبترین آن، ارز و طلاست.
کشورهایی که به طور مستقیمتری با چالشهای سیاسی درگیرند، فضاهای اقتصادی متشنجتری را تجربه میکنند و ایران نیز به عنوان یکی از طرفین این دعوا، روزگار اقتصادی عجیبی را میگذراند. با نیم نگاه کلی به بازارها در ایران کافیست تا تغییرات مختلفی را ببینیم و نسبت به آینده آن نگران باشیم. به عنوان مثال، رد شدن قیمت دلار از مرز ۶۳ هزار تومان و شیب تند افزایش نرخ طلا و رسیدن به هر گرم ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان، نشان میدهد وضعیت ارزش پول ملی در منطقه خطر است.
تاثیرات دغدغههای روانی بر بازار ارز
خبرنگار اقتصاد ۲۴، برای بررسی وضعیت خرید و فروش ارز به بازار رفت و با فعالان این بخش به گفتگو پرداخت. یکی از صرافان حاضر، درباره شرایط بازار ارز گفت: زمانی که تنشهای سیاسی بالا گرفت، نرخ ارز در ایران رشد زیادی نکرد؛ قیمت دلار که در محدوده ۵۹ هزار تومان بود، به ۶۰ هزار تومان رسید و تا حدود چند روز در همین بازه باقی ماند. اما در چند روز اخیر با رشد جدی و چشمگیر قیمتها مواجهیم و روز یکشنبه نرخ دلار در بازار آزاد، ۶۳ هزار تومان را هم رد کرده است. دلیل این اتفاق را افزایش تقاضا برای خرید ارز و نگرانی مردم از آینده میتوان دانست.
بیشتر بخوانید: افزایش قیمت دلار مقطعی است؟
به گفته این فعال بازار ارز، مردم نگرانند مبادا با افزایش چالشهای دیپلماتیک و پررنگتر شدن سایه جنگ بر سر کشور، ارزش واحد پول ملی کاهش یافته و از سرمایههای آنها کاسته شود. برای همین ریالهای خرد خود را تبدیل به ارز کرده و کمبود دلار در بازار در کنار افزایش تقاضا، در نهایت منجر به افزایش قیمت دلار شد.
این فعال بازار ارز ادامه داد: بخش مهمی از تورم در کشور بهویژه افزایش قیمت در بازار ارز، روانیست. مولفههای اقتصادی به طور مستقیم بر ارزش واحد پول ملی یک کشور تاثیرگذار است، اما نمیتوان جوانب روانی برخی از اتفاقات را نادیده گرفت. وقایعی مانند احتمال جنگ و موارد اینچنینی، بیشتر از اقتصاد، بر جنبههای روانی مردم تاثیرگذار است. برای همین میتوان بخشی از دلیل رشد جدی نرخ ارز را روانی دانست. اگر دولت بتواند احتمالات مربوط به جنگ یا حتی بیثباتیهای اینچنینی را کاهش دهد، نرخ ارز ثابت خواهد ماند. در غیر این صورت با افزایش مستمر نگرانیها، قیمت ارز نیز به صورت تصاعدی بیشتر خواهد شد.
شرایط به ضرر مردم است
به گزارش اقتصاد ۲۴، بازار ارز در ایران بیشتر از هر بازار دیگری وابسته به اتفاقات روانیست و نمیتوان آن را انکار کرد. هر چند این مسئله تنها در ایران صادق نبوده و بقیه کشورها نیز از چنین بحرانی رنج میبرند؛ بهویژه کشورهای حاضر در خاورمیانه که روزانه با هزار و یک تهدید و تنش دستوپنجه نرم میکنند، با این نوسانات بیشتر از سایرین آشنا هستند.
اما در هر صورت بخشی از جنبههای روانی چنین مسائلی قابلیت کنترل شدن دارند. با روندی که قیمت ارز در پیش گرفته، حتی اگر جنگی هم رخ ندهد به نظر میرسد دلار به زودی مرز ۷۰ هزار تومان را هم رد کند. ایران با داشتن اقتصاد غیرپویا و بیثبات فعلی، چنین تنشهای روانی را نمیتواند به خوبی هدایت کند. چنین شرایطی در نهایت به ضرر مردم به عنوان دارندگان سرمایههای خرد تمام خواهد شد.