اقتصاد۲۴- شاخص‌کل بورس تهران در واپسین روز معاملاتی هفته و پس از ریزش قابل‌توجه چند روز اخیر، با کاهشی محدود به سطح دو‌میلیون و ۶۵هزار واحد رسید. افت ۳هزار‌واحدی نماگر اصلی درحالی رقم خورد که سطح ارزش دلاری معاملات بورس در چند روز گذشته به ۲۱میلیون دلار نیز رسیده‌است. علاوه‌بر این، ارزش دلاری بورس تهران (بدون فرابورس و بازار پایه) به ۱۰۱میلیارد دلار رسیده که از ۲۱دی ماه ۱۳۹۸ بی‌سابقه است.
این وضعیت در حالی رقم خورده که کارخانه‌های بزرگی به مجموع سهام لیست‌شده در بورس تهران افزوده شده‌اند. علاوه‌بر آن نسبت P/E بورس تهران به زیر ۶واحد برگشت. برخلاف گذشته که حضور P/Eگذشته‌نگر بازار در کانال ۵واحد، بازار را به فاز‌رونق و رشد قیمت می‌کشاند، اکنون بازار تمایل دارد که P/E بازار در کف ۶واحد باقی‌مانده و حضور در کانال ۵واحد را هم برای چندمین‌بار تجربه کند. اگر فضای سیاستگذاری به سمت رونق تولید و فضای کسب‌وکار هدایت شود، بازار سهام در بهترین نقطه برای رشد شارپی قیمت است. بازار برای بهبود P/E در کوتاه‌مدت به کاهش نرخ سود (درصورت کاهش انتظارات تورمی)، کاهش تنش‌های سیاسی و نظامی و کاهش اختلاف دلار نیاز دارد.
نماگر‌ها متعادل شدند؟
شاخص‌کل بورس با افت بیش از ۳هزار واحد به ۲میلیون و ۶۵هزار واحد رسید. شاخص هموزن نیز با کاهش قابل‌توجهی به ۶۸۰هزار واحد رسید. به‌نظر می‌رسد، بازار تا حدودی متعادل شده‌است. به رغم آنکه رفتار غیرقابل پیش‌بینی شاخص‌کل بورس برای ساخت زیان در پرتفوی سهامداران، آرام‌تر شده‌است، شاخص هموزن کاهش ارتفاع زیادی را به‌ثبت رسانده‌است.
به‌نظر می‌رسد تا زمانی‌که فضای بورس، مبهم و غبارآلود باقی‌بماند، سهام کوچک به دلیل نقدشوندگی پایین، کاهش قیمت زیادی را تجربه کند، به‌طوری‌که نماگر اصلی بازار، می‌تواند با متوقف‌کردن شاخص سازان در کف ۲میلیون واحد تثبیت شود و در صورتی‌که تنش‌ها تشدید شود، احتمالا شاخص‌کل به‌طور موقت مهمان کانال۱.۹میلیون‌واحدی خواهد بود. با این تفاسیر سهام کوچک بنیادی متعددی در بازار یافت می‌شود که به لحاظ نسبت P/E و گزارش‌های خوبی که از صنایع کوچک منتشر می‌کنند، می‌توانند در دوران رونق بازار، رشد به‌مراتب تند و تیزتری را تجربه کنند. ارزش دلاری بورس به سبب تحولات اخیر و برخی از سیاستگذاری‌های اقتصادی به ۱۰۱میلیارد دلار رسیده‌است. رقمی که از دی ماه ۹۸بی سابقه بوده‌است. رویکرد‌هایی که اثر آن، در گزارش‌های مالی شرکت‌ها نیز مشاهده‌شده و حاشیه سود شرکت‌ها را به‌شدت کاهش داده‌است.
ارزش دلاری معاملات چند روزی است که زیر ۵۰میلیون دلار است، به‌طوری‌که در نیمه مهرماه، ارزش دادوستد‌های بورسی به ۱۲میلیون دلار نیز رسید‌که رقم عجیب و بی‌سابقه‌ای است، در صورتی‌که به‌طور نرمال ارزش معاملات دلاری باید از مرز ۱۰۰میلیون دلار عبور کند. از ابتدای سال‌نیز بیش از ۲۰هزار‌میلیارد‌تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده‌است که در صورت آشتی این سرمایه با بازار سهام، تحول مثبت و نسبی در بازار ایجاد خواهد شد. علاوه‌بر این، جذابیت صندوق‌های درآمد ثابت سبب شده‌است تا این صندوق‌ها میزبان خوبی برای بیش از ۲۳هزار‌میلیارد‌تومان پول حقیقی باشند.
بیشتر بخوانیدحسن محمدی مدیرعامل شرکت اطلاع‌رسانی و آموزش بورس
گزارش‌های مالی خبر می‌دهند
ارزش دلاری بازار سرمایه درحالی به‌شدت کاهش‌یافته‌است که همچنان سود دلاری بازار نسبت به فصول و سال‌قبل، روند کاهشی را تجربه می‌کند. سود بهار امسال شرکت‌های تولیدی بورس، نسبت به بهار سال‌قبل کاهش ۷درصدی را تجربه کرده و این درحالی است که قیمت دلار نیما روندی افزایشی را دنبال کرده‌است. گزارش‌های تابستانه خوبی در انتظار بازار نیست و احتمالا شاهد کاهش حاشیه سود‌ها خواهیم بود.
تا زمانی‌که با مدیریت تورم هزینه‌ها و رشد قیمت‌های جهانی سود دلاری بازار تقویت نشود، نمی‌توان از بورس انتظار داشت تا بازدهی دلاری را در بلندمدت برای سرمایه‌گذاران به ارمغان آورد، اما ارزش دلاری بازار آنقدر در سطوح پایین قرار گرفته‌است که با محرک اقتصادی و بنیادی قوی، رشد شارپی بورس آغاز خواهد شد. بازار در بلندمدت بدون‌توجه به P/E رشد سودآوری شرکت‌ها را رصد می‌کند، در صورتی‌که شرکت‌های بورسی پتانسیل رشد سودآوری خوبی را از خود نشان دهند، با کاهش نرخ سود بانکی و کاهش بازدهی موردانتظار بازار، P/E بازار نیز تقویت شده و افزایش قیمت سهام با اهرم P/E را نصیب سرمایه‌گذاران خواهد کرد.
متعادل‌شدن نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و تعدیل ضریب نرخ گاز سوخت و تعادل هزینه انرژی، در صنعت سیمان، فولاد و پتروشیمی‌ها اثر خود را خواهد گذاشت، ضمن آنکه کاهش ضریب حقوق دولتی و بهره مالکانه معدن در نهایت بر تمام زنجیره فولاد به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صنایع بورس اثرگذار است. با توجه به نزدیک شدن به فصل بودجه بندی به‌نظر می‌رسد تکرار اشتباه سنوات گذشته می‌تواند بورس را به ورطه نابودی بکشاند، اما بهبود فضای اقتصادی در گزارش‌های پاییز و زمستان نمود پیدا خواهد کرد که به موجب آن، ممکن است در آینده‌ای نزدیک تکانه‌هایی در بازار دیده شود.