اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: سعید کنگرانی از بازیگران معروف و محبوب سینما و تلویزیون ایران در دهه ۱۳۵۰ بود. او به دلیل چهره جذاب و بازیهای طبیعیاش در آن دوران به سرعت شهرت پیدا کرد، اما پس از انقلاب ۱۳۵۷، به دلیل تغییرات اجتماعی و فرهنگی و محدودیتهای جدید برای سینما، فعالیت او به شدت کاهش یافت.
بیوگرافی سعید کنگرانی
سعید کنگرانی در ۱۴ مرداد ۱۳۳۳ در تهران به دنیا آمده بود. وی از همان کودکی شیفتهی بازیگری شد و برای تحقق رویای خود برای تبدیل شدن به یک ستاره بازیگری، خیلی زود و از سنین کودکی به بازی در نمایشهای تئاتر مشغول شد. چنین اتفاقی باعث شد تا از همان سن کم با دنیای بازیگری و جادوی هنرهای نمایشی آشنایی پیدا کند. اما در برابر قاب دوربین بود که سعید کنگرانی با بازی در نقش سعید در سریال بزرگ «داییجان ناپلئون» اثر ناصر تقوایی توانست به یکی از مشهورترین چهرههای هنر بازیگری در ایران تبدیل شود. سعید کنگرانی با نازنین شهیدی ازدواج کرد و یک پسر دارد.
آغاز فعالیت هنری سعید کنگرانی
سعید کنگرانی از کودکی در صحنههای اجرای تئاتر حضور داشت. بعدها نیز در تئاتر شهر قصه نقش آفرینی کرد. این بازیگر در تیر سال ۱۳۹۷ برای بازی در نمایش نیرنگ اورنگ در صحنه تئاتر سنگلج حضور یافت.
سعید کنگرانی اولین بار با فیلم رضا موتوری در پرده سینما حاضر شد. بعد از آن نیز با بازیگران مشهوری مانند داریوش مهرجویی در فیلم دایره مینا همکاری داشت. این فیلم سه سال توقیف بود. او در نقش جدیش در فیلم سرایدار بازی متفاوتی داشت و توانست به چهره آشنایی تبدیل شود.
سعید کنگرانی بعد از چندین اثر در نهایت به دعوت ناصر تقوایی برای بازی در نقش سعید در دایی جان ناپلئون جلوی دوربین رفت. او با این بازی که نقش کلیدی سریال را بر عهده داشت، به شهرت رسید. اما اوج شهرت او با فیلم جنجالی در امتداد شب رقم خورد و این فیلم درآمد خوبی نیز برای او داشت. پس از این سریال بود که خانهاش را از خیابان پیروزی به کامرانیه منتقل کرد و به سوپراستار سینمای ایران تبدیل شد. از دیگر آثار آقای کنگرانی که در آنها نقش کوتاهی داشت میتوان به فیلم صحرای تاتارها در کنار ویتوریو گاسمن، ماکس فون سیدو، جولیانو جما، فیلیپ نواره، فرناندو ری و ژان- لویی ترنتینیان همکاری داشت.
سعید کنگرانی پس از انقلاب
سعید کنگرانی فراهانی پس از انقلاب نیز به بازیگری ادامه داد و در فیلمهایی، چون پرواز در قفس ساخته سال ۱۳۵۹، فصل خون ساخته ۱۳۶۰ به کارگردانی حبیب کاووش نقش آفرینی کرد. آخرین اثر او فیلم گرداب سال ۱۳۶۱ است که به تهیه کنندگی بنیاد مستعضعفان ساخته و توقیف شد.
سعید کنگرانی ایران را ترک کرد
سعید کنگرانی بعدها پیشنهادی دیگری نیز داشت، مثلاً علی حاتمی او را برای بازی در فیلم مادر در نقش فرزند عارف مسلک خانواده که بعدها امین تارخ آن را بازی کرد، در نظر گرفته بود، اما کنگرانی به طور کاملاً نامعلوم در سال ۱۳۶۴ ممنوع چهره شد و نتوانست به فعالیتش ادامه دهد و با وجود تلاشهای زیاد او نتوانست حکمش را تعدیل کند، به همین دلیل در سال ۱۳۶۷ ایران را ترک کرد و به کالیفرنیا در آمریکا رفت. او ۱۶ سال از بازیگری و نقش آفرینی دور ماند تا در نهایت دوباره به ایران آمد و در سال ۱۳۸۳ در فیلم سینمایی ازدواج به سبک ایرانی حضور یافت. پس از آن نیز قرار بود در فیلم فرزند صبح بازی کند. او همچنین قرار بود در شهریور ۱۳۹۷ بعد از ۱۴ سال دوری از سینما و تلویزیون یکی از بازیگران سریال رقص روی شیشه باشد، اما چند روز قبل از فیلم برداری سریال، بر اثر ایست قلبی درگذشت.
افشاگریهای سعید کنگرانی
سعید کنگرانی گفتگوهای جنجالی علیه شخصیتهایی، چون گوگوش و شهره آغداشلو و اشرف پهلوی و… کرده بود و اظهار داشت که بسیاری از فاحشههای شهر نو توسط تهیه کنندههای سینمای قبل از انقلاب برای ایفای نقشهای دختران رقاصه به استخدام در میآمدند. بخشی از گفتههای او در مصاحبه جنجالیاش اینچنین است:
«سلسله مراتبی که امثال این خانمها را کشف میکرد، در جامعه هنری ما توسط -با عرض معذرت- یک «پا انداز» انجام میشد. این یک شغل بود و طرف فکر نمیکرد که دارد کار بدی میکند. وقتی سینما نیاز به سیاهی لشکر داشت دو نفر بودند به نام خانم بهرامی و آقای حسن دکتر و هر تیپ دختری را که میخواستید اینها برایتان پیدا میکردند.»
با وجود این جنجالها، سعید کنگرانی نتوانست آنطور که باید به سینما بازگردد و بسیاری از منتقدین داخل و خارج به اظهارات او تاختند و برخی معتقدند این مصاحبه به خاطر این صورت گرفته که او میخواسته در سینمای کشور دوباره نقشی پر رنگ داشته باشد و طریقه مصاحبه نشان میدهد که بسیاری از حرفهای رد و بدل شده، صحبتهای حقیقی و باور اصلی خود او نیستند.
درگذشت سعید کنگرانی
در نهایت آقای کنگرانی در تاریخ ۲۳ شهریور سال ۱۳۹۷ و در سن ۶۴ سالگی بر اثر ایست قلبی، در بیمارستان «فیروزگر» شهر «تهران» درگذشت. پیکر او را صبح دوشنبه ۲۶ شهریور با حضور خانوادهاش در بهشت زهرا به خاک سپردند.
آثار هنری سعید کنگرانی
فیلمهای سینمایی سعید کنگرانی
• ۱۳۸۳ – ازدواج به سبک ایرانی (حسن فتحی)
• ۱۳۶۰ – گرداب (حسین دوانی)
• ۱۳۵۹ – فصل خون (حبیب کاووش)
• ۱۳۵۷ – پرواز در قفس (حبیب کاووش)
• ۱۳۵۶ – در امتداد شب (پرویز صیاد)
• ۱۳۵۵ – سرایدار (خسرو هریتاش)
• ۱۳۵۳ – دایره مینا (داریوش مهرجویی)
• ۱۳۴۹ – رضا موتوری (مسعود کیمیایی)
اثر تلویزیونی سعید کنگرانی
۱۳۵۵ – دائیجان ناپلئون
بهترین کتاب سعید کنگرانی
کتاب رباعیهای خیام یکی از بزرگترین شاعران ادبیات کهن ایران است. با وجود آنکه رباعیهای خیام پرتعداد نیستند، اما چنان از ارزش ادبی والایی برخوردار هستند که خواندن هرکدام از آنها میتواند برای هر علاقهمندی به شعر و ادبیات هیجانانگیز باشد. کتاب رباعیهای خیام گزیدهای دلربا از رباعیهای این حکیم بزرگ ایرانیست که راوی آن سعید کنگرانی است. گفتنی است که نسخهی صوتی این اثر در وبسایت کتابراه موجود است.