اقتصاد ۲۴- بانک مرکزی دلار نیمایی را با هدف یکپارچه‌سازی بازار دلار در حوزه صادرات و واردات تخصیص داده است. شرکت‌های صادراتی بورس موظفند، ارزی که از طریق صادرات محصولات خود به دست می‌آورند را با نرخی که دولت مشخص می‌کند، در بازار نیمایی به‌فروش برسانند. شرکت‌های وارداتی هم ارز مورد نیاز خود را از همین بازار می‌خرند. به همین جهت رشد یا افت این نرخ بر صورت‌های مالی شرکت‌های وارداتی و صادراتی که بیشتر آن‌ها در بازار سرمایه هم حضور دارند، تاثیر بسزایی دارد.
قیمت دلار نیمایی در تاریخ یکم تیر ۱۴۰۳ در حوالی قیمت ۳۷ هزار و ۵۳۹ تومان مبادله می‌شد؛ این نرخ از ابتدای تابستان تاکنون رشد نسبتا خوبی را تجربه کرده است و در تاریخ ۹ آبان ۱۴۰۳ به عدد ۴۹ هزار و ۲۵۲ هزار تومان رسیده است. قیمت دلار نیمایی از نظر میزان افزایش، توانست طی این مدت بالغ بر ۳۱.۲ درصد رشد را ثبت کند. آیا رشد قیمت دلار نیمایی می‌تواند حال بازار سرمایه را بهتر کند؟ اهداف قیمتی نیما چه اعدادی است؟
قیمت‌گذاری دلار نیما با هدف کنترل تورم انجام می‌شود
سهیلا نقی‌پور، کارشناس بازار سرمایه، در گفتگو با تجارت‌نیوز به موضوع تاثیر رشد قیمت دلار نیمایی بر بازار سهام و شرکت‌های بورسی اشاره و اظهار کرد: «دلار نیما نرخی است که دولت برای برخی از معاملات ارزی تعیین می‌کند و معمولاً پایین‌تر از نرخ بازار آزاد است.»
وی ادامه داد: «این نرخ با هدف کنترل تورم مشخص می‌شود. در واقع نرخ نیمایی تلاش می‌کند نوسانات شدید ارز در بازار را کاهش دهد و جلوی شوک‌های قیمتی در بازار‌ها را بگیرد.»
تغییرات قیمت دلار نیمایی اثری مستقیم بر صنایع دارد
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: «چنانچه دولت ارز را با قیمت ارزان‌تر به تولید کنندگان دهد، آن‌ها می‌توانند مواد اولیه را با قیمت مناسب‌تری خریداری کرده و محصولات خود را با قیمت رقابتی در بازار عرضه کنند. این اقدام را می‌توان به‌عنوان یک حمایت از تولیدکننده داخلی تلقی کرد.»
وی ادامه داد: «در نتیجه می‌توان گفت دلار نیمایی تاثیر مستقیمی بر صنایع کشور دارد و سودآوری شرکت‌ها را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.»
بیشتر بخوانید: عکس/سبز پوشی بورس برای سومین روز متوالی
نرخ نیمایی بر قیمت تمام‌شده محصولات و سودآوری شرکت‌ها تاثیرگذار است
نقی پور گفت: «صنایع کشور به دو دسته صادراتی و وارداتی تقسیم می‌شوند. صنایع وارداتی نیازمند واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات هستند و از نرخ دلار نیما بهره‌مند می‌شوند. این نرخ به آن‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌های تولید خود را کاهش داده و در بازار رقابتی‌تر عمل کنند.»
وی افزود: «صنایع صادراتی هم معمولاً ارز حاصل از صادرات خود را با نرخ نیمایی به بانک مرکزی می‌فروشند. نوسانات و قیمت دلار نیمایی برای عملکرد مالی و سودآوری این شرکت‌ها بسیار اهمیت دارد.»
این کارشناس بازار سرمایه توضیح داد: «در این بین، صنایع وارداتی وابستگی بسیار بیشتری به نرخ دلار نیمایی دارند؛ از جمله خودروسازان و قطعه‌سازان. این دست از صنایع به شدت تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز قرار دارند. نرخ نیمایی می‌تواند بر قیمت تمام شده محصول و سودآوری شرکت‌ها به طور معناداری تاثیر گذارباشد.»
رانت نتیجه اختلاف بسیار میان نرخ دلار نیما و آزاد است
این کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: «نرخ نیمایی چالش‌ها و انتقاد‌هایی هم به همراه دارد؛ از جمله مهم‌ترین انتقاداتی که به نرخ نیمایی وارد می‌شود، اختلاف بسیار آن با بازار آزاد است که می‌تواند، رانت و فساد را در کشور گسترش دهد.»
وی ادامه داد: «از دیگر چالش‌های نرخ نیمایی عدم شفافیت در نحوه تخصیص ارز نیمایی است که باعث ایجاد ناعدالتی‌ها در توزیع آن میان صنایع شده است. این مساله می‌تواند آثار نامطلوب بر برخی صنایع کشور داشته باشد و عملکرد آن‌ها را با اختلال مواجه کند.»
نقی‌پور گفت: «در مجموع، نرخ دلار نیمایی ابزاری است که دولت برای مدیریت اقتصاد و حمایت از تولیدات داخلی به کار می‌برد. اما این ابزار مزایا و معایب خاصی را به همراه خواهد داشت و اجرای آن، نیازمند دقت و توجه به تمام جوانب است»
سقف قیمت دلار نیما تا پایان سال ۵۵ هزار تومان است
این کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: «پیش‌بینی می‌شود با توجه به اقدامات بانک مرکزی و رشد ملایم قیمت دلار نیمایی از ابتدای سال، این روند همچنان ادامه‌دار باشد. در این صورت می‌توان گفت دلار نیما تا پایان سال در محدوده قیمتی ۵۲ تا ۵۵ هزار تومان خواهد بود.»