اقتصاد ۲۴ - ۲۸ آبان ماه شورای اقتصاد افزایش نرخ عوارض پنج آزادراه کشور را تصویب کرد و براساس مصوبه شورای اقتصاد نرخ عوارض آزادراه کرج- قزوین به طول ۱۰۰کیلومتر ۱۵ هزار تومان، نرخ عوارض آزادراه تهران - قم به طول ۱۳۵ کیلومتر ۱۵ هزار تومان، آزادراه بندرعباس - شهید رجایی به طول ۳۵ کیلومتر ۸۹۰۰ تومان، آزادراه قزوین- زنجان به طول ۱۸۹ کیلومتر ۳۵ هزار تومان و عوارض آزادراه تهران - ساوه به طول ۱۱۵ کیلومتر ۲۰ هزار تومان تعیین شد.
افزایش نرخ عوارض آزادراه‌ها که در برخی موارد به ۱۱۵۰ درصد هم رسیده این سوال را ایجاد کرد که چرا قیمت پلکانی و در طول چند سال گذشته اعمال نشد؟ رضا اکبری، سرپرست سازمان راهداری در پاسخ به چرایی این افزایش قیمت به ایسنا گفت: نرخ عوارض این پنج آزادراه دولتی چهار، پنج سال تغییر نکرده بود ولی در این مدت هزینه پروژه‌های عمرانی و هزینه نگهداری به شدت افزایش یافته بود. در حقیقت همواره فرض بر این است که آزادراه‌ها هزینه‌های خود را خودشان درآورند و هر چه از عوارض گرفته می‌شود خرج خود آزادراه شود. سرپرست سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تصریح کرد: این پنج آزادراه برای نگهداری به حدود ۵۰۰۰ میلیارد تومان بودجه نیاز دارند. برخی روکش آسفالت سراسری و برخی نیز روکش آسفالت مقطعی نیاز دارند. همچنین ایمن‌سازی، تجهیزات، علایم ایمنی، روشنایی، خط‌کشی، حفاظ و... در این آزادراه‌ها هزینه‌های سرسام‌آوری دارد. در حقیقت این ۵۰۰۰ میلیارد تومان مبنای این بود که باید نرخ عوارض این آزادراه‌ها افزایش یابد. وی با با بیان اینکه نرخ‌هایی که اخیرا مصوب شده با نرخ‌های محاسبه شده فاصله بسیاری دارد، گفت: عدد و رقمی که بتواند هزینه نگهداری را پوشش دهد حداقل دوبرابر نرخ‌هایی است که مصوب شده و این نرخ تنها می‌تواند ۵۰ تا ۶۰ درصد هزینه‌ها را پوشش دهد. بنابراین می‌توان محاسبه کرد که چقدر نرخ عوارض در طول این سال‌ها پایین بوده است. اکبری عنوان کرد: وصولی سالانه عوارض آزادراه قم به تهران به نرخ ۱۲۰۰ تومانی، ۷۰میلیارد تومان بوده در حالی که هزینه‌های نگهداری بیش از ۷۰۰ میلیارد تومان است. ضمن اینکه این اتوبان‌ها کار‌های زیربنایی زیادی نیاز دارند که آنها هم نیازمند منابع مالی هستند. بنابراین نرخ‌ها به گونه‌ای است که خیلی بالا نباشد و نگرانی ایجاد نکند.
عوارض باید بر اساس طول پیمایش محاسبه شود
وی در ادامه گفت: در قیمت‌های قبلی با توجه به اینکه مبالغ خیلی قابل توجه نبود و چندین سال هم ثابت نگه داشته شد عدالت‌محوری؛ به معنای اینکه کسانی که بیشتر استفاده می‌کنند مبلغ متناسب با آن را بپردازند، رعایت نمی‌شد. مثلا اگر کسی۲۰ کیلومتر اتوبان را تردد داشت با کسی که کل ۱۲۰ کیلومتر را تردد داشت عدد مشابهی پرداخت می‌کرد. اما با نرخ‌های جدید اختلاف قیمت مبلغ بر اساس طول پیمایش معنا پیدا می‌کند و قابل توجه می‌شود.
بیشتر بخوانید: اعلام نرخ جدید عوارض آزادراه‌های کشور+ جدول
سرپرست سازمان راهداری با اشاره به اینکه نیاز است یک بسته اجرایی متناسب با طول پیمایش برای این پنج آزادراه تهیه و پرداخت‌ها عدالت‌محور شود، اضافه کرد: اجرای عدالت‌محوری متناسب با طول پیمایش نیازمند این است که تعدادی دوربین جدید در آزادراه نصب و خروجی‌ها و ورودی‌ها دقیق ثبت شود تا هر کس از هر ورودی و خروجی که وارد یا خارج آزادراه می‌شود متناسب با طول پیماش محاسبه عوارضی آن انجام شود. به گفته وی، دغدغه‌هایی نیز در خصوص سکونتگاه‌های پرجمعیت حاشیه‌ای آزادراه‌ها و مراکز صنعتی که در حاشیه آزادراه‌ها قرار دارند و پر رفت و آمد هستند هم مطرح شده که آنها نیز مدنظر قرار گرفته است.