اقتصاد۲۴-جشن کریسمس و مراسم سال نو میلادی از مهم‌ترین جشن‌ها در جهان به شمار می‌روند و برای مسیحیان جهان و کشور‌هایی بسیار با اهمیت هستند که تقویم میلادی دارند. روز کریسمس و روز آغاز سال نو میلادی دو روز مجزا هستند و ریشه‌های متفاوتی دارند.
جشن کریسمس به مناسبت تولد حضرت عیسی و با توجه به مفاهیم مذهبی و دینی برگزار می‌شود و ریشه در فرهنگ و سنت مسیحیان جهان دارد؛ اما جشن سال نو میلادی در بسیاری کشور‌ها زمان آغاز سال جدید است که با روز هفتم کریسمس هم‌زمان است. مطابق تقویم میلادی، جشن کریسمس در روز ۲۵ دسامبر و آغاز سال نو در اول ژانویه هر سال برگزار می‌شود. بسیاری از مردم جهان به‌دلیل نزدیکی تاریخ این دو جشن، به اشتباه این دو مراسم را یکی می‌دانند؛ از همین رو، در این مقاله قصد داریم به تفاوت کریسمس و سال نوی میلادی بپردازیم.
کریسمس جشنواره‌ای است که در ۲۴ دسامبر به مناسبت گرامیداشت تولد عیسی مسیح، جشن گرفته می‌شود. اگرچه، دانشمندان ادعا می‌کنند که قاب زمانی تولد وی ممکن است در ۲۵ دسامبر نباشد.
تفاوت کریسمس و سال نوی میلادی چیست؟
برای مسیحیان، جشن کریسمس، مراسمی مذهبی و در عین حال، فرهنگی به شمار می‌رود. اهمیت بالای جشن کریسمس تا اندازه‌ای است که بسیاری از مسیحیان آن را برابر با جشن سال نو مسیحی می‌دانند و دیگر مردم جهان نیز، گاهی این دو را یکی می‌پندارند.
در میان شاخه‌های مختلف مسیحیان، برگزاری این جشن در روز ۲۵ دسامبر یا شب قبل آن، ۲۴ دسامبر مرسوم است؛ اما در بعضی نقاط جهان این جشن را در تاریخ ششم و هفتم ژانویه برگزار می‌کنند. این تاریخ برابر با زمان مرگ حضرت عیسی است. برگزاری مراسم کریسمس در این تاریخ‌ها، از باوری قدیمی مبنی بر یکی بودن روز تولد و مرگ پیامبران برمی‌آید که البته ثابت شده نیست.
تاریخچه کریسمس
گرچه نام‌گذاری روزی به نام «کریسمس» به نسبت جدید است، شواهدی وجود دارد که نشان از قدمت برگزاری جشن‌های کریسمس در زمان‌های بسیار دور و در امپراتوری رومیان دارد.
در زمان امپراتوری رومیان جشن‌هایی در میانه ماه دسامبر برگزار می‌کردند که ریشه در باور‌های دینی آنها داشت. درستی این فرضیه که جشن‌های کریسمس ادامه همان مراسم هستند، بر کسی مشخص نیست؛ اما به‌دلیل تقارن زمانی این جشن‌ها و مفاهیم و نشانه‌های مشترک بین آنها، بعضی مورخان ریشه جشن کریسمس را در دوره روم باستان می‌دانند.
تصمیم به برگزاری جشن میلاد مسیح در تاریخ ۲۵ دسامبر به قرن چهارم میلادی بازمی‌گردد. در سال ۳۵۰ میلادی، پاپ ژولیوس اول، این تاریخ را به‌عنوان سالروز تولد عیسی مسیح تعیین کرد. انتخاب این تاریخ که با جشن‌های باستانی مرتبط با انقلاب زمستانی هم‌زمان بود، نشان از تلاش کلیسا برای همسان‌سازی باور‌های مسیحی با سنت‌های رایج در آن زمان دارد.
در این باور، افزایش تدریجی نور خورشید پس از ۲۵ دسامبر، نمادی از رشد معنوی مسیح و پیروزی نور بر تاریکی تلقی می‌شد. در پی پذیرش عمومی ۲۵ دسامبر به‌عنوان میلاد مسیح، نویسندگان مسیحی اغلب به تطبیق فرهنگی این تاریخ با جشن‌های باستانی خورشید پرداختند.
محاسبه تاریخ ۲۵ دسامبر به‌عنوان تاریخ تولد حضرت عیسی، از محاسبه مدت بارداری حضرت مریم در روایت‌های موجود به دست آمده است. برخی این تاریخ را مربوط به زمان غسل تعمید حضرت مسیح می‌دانند که با حضور سه منجم ایرانی انجام شده است؛ به همین دلیل از تندیس سه مرد نیز در تزیین درخت کاج کریسمس استفاده می‌کنند.
ساکنان قدیمی اسکاندیناوی جشن‌های کریسمس را به نام جشن «یول» یا دوره زمستان برگزار می‌کردند که با سوزاندن درخت‌های بریده شده و چوب‌های جمع شده از جنگل انجام می‌شد. در کشور‌های دیگر نیز اسامی دیگری برای جشن کریسمس استفاده می‌کنند که از میان آنها می‌توان به نام «نوئل» اشاره کرد که میان فرانسوی‌ها مرسوم است. هرکدام از کشور‌های اروپایی نیز، نامی متفاوت در زبان خود برای این جشن دارند؛ اما کریسمس نامی شناخته شده در جهان است.
گرچه در طول سالیان دراز به‌دلیل کشمکش‌های مختلف سیاسی و درگیری بین دولت‌های مختلف، برگزاری مراسم کریسمس با حاشیه‌های زیادی همراه و در بازه‌هایی از زمان در ایالت‌هایی از آمریکا نیز ممنوع بوده است، امروزه جشن کریسمس از مهم‌ترین مراسم در میان همه مسیحیان جهان به شمار می‌رود. برگزاری این مراسم در زمان‌های خاص، تاثیر قابل‌ملاحظه بر روابط کشور‌ها گذاشته است؛ اما مسیحیان همواره تلاش کرده‌اند ماهیت دینی کریسمس را حفظ کنند.
آداب و رسوم کریسمس
از اسامی دیگری برای جشن کریسمس در کشور‌های دیگر استفاده می‌کنند. فرانسوی‌ها این جشن را به نام «نوئل» می‌شناسند. مراسم کریسمس در شب قبل از روز کریسمس، یعنی بیست و چهارم دسامبر هم زمان با غروب خورشید و با به صدا در آوردن ناقوس کلیساها آغاز می‌شود. بین پیروان شاخه‌های مختلف مسیحیت، اختلاف‌هایی در زمان نواختن ناقوس کلیساها، مراسم دعا، غذای شب کریسمس و میزان تجمل در برگزاری این جشن وجود دارد. اعضای خانواده در شب کریسمس دور هم جمع شده و در کنار یکدیگر پس از اجرای مراسم شکرگزاری شام کریسمس را که بوقلمون کبابی درسته است، می‌خورند.
بیشتر بخوانید:بازار داغ تخفیفات دروغ بلک فرایدی در ایران؛ فریب نخورید
از مهم‌ترین رسوم شب کریسمس می‌توان به جمع شدن اعضای خانواده در کنار یکدیگر و صرف غذای مخصوص این شب، پس از اجرای مراسم شکرگزاری اشاره کرد. قسمت اصلی شام کریسمس را، بوقلمون کبابی درسته تشکیل می‌دهد. از دیگر نشانه‌های معروف کریسمس در جهان، بابانوئل است که با لباس مخمل قرمز و ریش بلند سفید، برای کودکان هدیه می‌آورد. نخستین بابانوئل‌ها، اسقف‌های کلیسا بودند؛ اما به مرور زمان افراد مختلف با پوشیدن لباس‌های مخصوص، به‌شکل بابانوئل درآمدند.
جالب‌توجه‌ترین بخش آمادگی برای جشن شب کریسمس، بر پا کردن درخت کریسمس با تزیینات خاص و ویژه است. درخت کریسمس بخشی جدا نشدنی از رسوم برگزاری این جشن به شمار می‌رود و بین مسیحیان قدمت بسیار دارد؛ گرچه روایت‌های موجود در ریشه استفاده از درخت کاج در جشن کریسمس متفاوت هستند و در درستی هرکدام از آنها می‌توان تردید کرد؛ اما همه آنها نشان‌دهنده اهمیت نقش درخت کاج در مراسم شب کریسمس هستند. درخت کاج به‌عنوان درخت همیشه سبز، نماد کریسمس در جهان شناخته می‌شود.
در تزیین درخت کریسمس بیشتر از رنگ‌های سبز، قرمز و سفید استفاده می‌کنند و در آخر درخت را با ریسه‌های نورانی می‌پوشانند. رنگ سبز نشاه سرسبزی و شکوفایی، قرمز نماد خون، مرگ و زندگی و رنگ سفید نماد پاکی است. از رنگ طلایی نیز برای زینت بیشتر و درخشان کردن درخت کریسمس، استفاده می‌شود.
جشن سال نو میلادی چیست؟
سال نو روزی است که پایان سال و آغاز سال جدید را جشن می‌گیرد. تاریخی که در آن سال جدید جشن گرفته می‌شود، برای هر فرهنگ و مذهبی متفاوت است، زیرا همه آنها از تقویم‌های خاص خود پیروی می‌کنند. به عنوان مثال، سال نو چینی در مارس جشن گرفته می‌شود؛ در حالی که سال نو هندو در اکتبر و ... جشن می‌گیرد.
سال نو که امروزه در اول ژانویه با استقبال گسترده مردم برگزار می‌شود، کریسمس با یک مهمانی جشن گرفته می‌شود و اعضای خانواده به یکدیگر هدیه می‌دهند، در حالی که سال نو را بیشتر با آتش بازی و شمارش زمان تا سال نو جشن می‌گیرند.
اغلب تفاوت کریسمس و سال نوی میلادی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد؛ اما قصد داریم چند مورد از شباهت‌های کریسمس و جشن سال نوی میلادی را نیز ذکر کنیم:
ریشه‌های تاریخی: هر دو رویداد کریسمس و سال نوی میلادی قدمتی طولانی دارند.
اهداف و تصمیمات جدید: معمولا ایام خاص و مهم سال اهمیتی ویژه‌ای در شروع مسیر‌های جدید و عزم ما برای رسیدن به اهداف مدنظرمان دارند. در ایام کریسمس و سال نوی میلادی بسیاری از افراد تصمیمات جدیدی برای زندگی خود می‌گیرند. این تصمیم جدید می‌تواند پیروی کردن از یک رژیم غذایی خاص، توسعه فردی، بهبود کسب‌وکار و... باشد.
نحوه برگزاری جشن‌ها: در هر دو جشن کریسمس و سال نو میلادی، سنت گرد هم آمدن خانواده‌ها و دوستان بر سر سفره‌ای مفصل از غذا‌های لذیذ و نوشیدنی‌های گوناگون، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
هدیه دادن و هدیه گرفتن: کریسمس و جشن سال نوی میلادی فرصت خیلی خوبی برای نشان دادن عشق و علاقه به عزیزان است. در این ایام افراد با دادن هدایای مختلف از جمله گل، کارت‌پستال، اسباب‌بازی، زیورآلات و... شادی را با یکدیگر سهیم می‌شوند.
زمان برگزاری: هر دو جشن محبوب کریسمس و سال نوی میلادی در نیمه‌شب برگزار می‌شوند؛ چون باور عموم مردم بر این است که حضرت عیسی در نیمه‌شب متولد شد.
تعطیلی رسمی: در اغلب کشور‌های برگزارکننده جشن‌های کریسمس و سال نو میلادی، هر دو تاریخ ۲۵ دسامبر و اول ژانویه به‌عنوان تعطیلات رسمی تعیین شده است.
کریسمس در نقاط مختلف جهان
از مهم‌ترین بخش جشن‌های بین‌المللی کریسمس می‌توان به چراغانی‌های زیبای کشور‌های مختلف اشاره کرد. بسیاری از کشور‌ها رسوم خاصی برای اجرای جشن کریسمس دارند؛ اما می‌توان گفت، چراغانی معابر و خیابان‌ها در همه نقاط مختلف جهان انجام می‌شود.
بسیاری از شهر‌های معروف دنیا مانند لاس وگاس، توکیو، سیدنی، پاریس، آمستردام، پراگ و لندن که از قدیمی‌ترین شهر‌های محل برگزاری جشن کریسمس به شمار می‌روند، در روز‌های کریسمس مملو از گردشگران می‌شوند و شلوغ‌ترین روزها را سپری می‌کنند. سواحل گوا در کشور هند، با وجودی که مسیحیان کمی در آن زندگی می‌کنند، در سال‌های اخیر از پر طرفدارترین مراکز تفریحی در روز‌های کریسمس بوده است و از سراسر دنیا برای گذراندن تعطیلات کریسمس به این منطقه سفر می‌کنند.
کریسمس در ایران
در ایران نیز از گذشته‌های دور تاکنون مسیحیان با ملیت‌های گوناگون در نقاط مختلف زندگی می‌کنند. بیشترین مسیحیان داخل ایران را ارامنه تشکیل می‌دهند که سابقه سکونت آنها در این سرزمین به سالیان دراز می‌رسد. کلیسا‌های مختلف در سراسر ایران جشن روز کریسمس را با حضور مسیحیان داخل ایران برگزار می‌کنند.
در تهران محله‌های مجیدیه، میرزای شیرازی و سنایی بیشترین هم‌وطنان مسیحی را در خود جای داده‌اند. محله جلفای اصفهان نیز، سالیان طولانی محل زندگی ارامنه بوده است. ارامنه اصفهان در زمان پادشاهی صفویان به ایران مهاجرت کردند و کلیسا‌هایی در منطقه جلفا ساختند. کلیسا‌های منطقه جلفا در اصفهان از پررونق‌ترین مکان‌ها در ایران در زمان برگزاری جشن کریسمس هستند. در زمان برگزاری جشن‌های کریسمس، خیابان‌های این مناطق تزیین می‌شوند و ظاهری بسیار زیبا می‌گیرند. قدم زدن در خیابان جلفا در شب کریسمس می‌تواند برای گردشگران با خاطرات زیبایی همراه باشد.
کلیسای وانک در محله جلفا، از مهم‌ترین مراکز تجمع مسیحیان داخل ایران در زمان کریسمس به شمار می‌رود. در دیگر کلیسا‌های این منطقه نیز مراسم مخصوص کریسمس برگزار می‌شوند که با همراهی ساکنان این منطقه همراه است. اگر به آشنایی با آداب و رسوم مسیحیان علاقه دارید می‌توانید برای لذت بردن از جشن‌های‌شان در این روزها، به این خیابان‌ها سری بزنید و با بابانوئل عکس یادگاری بگیرید. علاوه بر مناطق مخصوص ارامنه، در بسیاری از فروشگاه‌ها و مراکز تجاری و تفریحی دیگر نیز، برای احترام به مسیحیان کشورمان، درخت‌های کریسمس و تزیین‌های مخصوص این مراسم را در روز‌های نزدیک به کریسمس برپا می‌کنند.