اقتصاد۲۴-ارزش‌گذاری گمرکی خودروهای وارداتی، به‌ویژه برند‌های برجسته مانند تویوتا، این روز‌ها به یکی از مسائل بحث‌برانگیز تبدیل شده است. با توجه به اظهارات اخیر مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت مبنی بر کاهش قیمت نهایی برخی خودروها و همچنین غیاب مدل‌های تویوتا در مرحله اخیر عرضه در سامانه وزارت صمت، ضرورت شفاف‌سازی این روند بیش از پیش احساس می‌شود.
واردات خودرو و ابهامات گمرکی
تا کنون حدود ۳۰ هزار دستگاه خودرو خارجی از گمرکات کشور ترخیص شده است. با این حال، عدم عرضه خودروهای تویوتا در دوره اخیر سامانه عرضه خودرو وزارت صمت، سوالاتی در خصوص روند واردات این خودروها و قیمت‌گذاری آنها ایجاد کرده است. این غیاب تعجب متقاضیان و ناظران را برانگیخته و پرسش‌هایی را در خصوص احتمال تخلف یا ابهام در ارزش‌گذاری مطرح کرده است.
همچنین باید مشخص شود این ابهامات در مورد کدام شرکت واردکننده رخ داده است.
اظهارات وزارت صمت و اهمیت شفافیت
از سوی دیگر با اظهارات یک مقام دولتی ابهامات دراین حوزه به شدت افزایش یافته است.
مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت اعلام کرده است که شرکت‌های واردکننده‌ای که توانایی تأمین خودرو با قیمت ارزی پایین‌تر را دارند، در آینده مجاز به واردات خواهند بود. همچنین وی وعده داد که قیمت نهایی برخی خودروها، به‌ویژه برند تویوتا، با کاهش چشمگیری مواجه خواهد شد. این اظهارات نشان می‌دهد که شفافیت در روند ارزش‌گذاری گمرکی از اهمیت بسیاری برخوردار است.
قانون ارزش‌گذاری گمرکی و چالش‌ها
بر اساس ماده ۱۴ قانون امور گمرکی، ارزش گمرکی کالا‌های وارداتی باید بر اساس قیمت خرید در مبدا به اضافه هزینه‌های بیمه و حمل‌ونقل و سایر هزینه‌های مرتبط تعیین شود. با این حال، در برخی موارد ممکن است اسناد ارائه‌شده از سوی واردکننده یا نمایندگی رسمی شرکت‌های تولیدکننده، مبنای دقیق و منصفانه‌ای برای تعیین ارزش گمرکی نباشد.
بیشتر بخوانید:واردات خودرو با کارت ملی در ۱۴۰۴ آزاد شد
موارد کلیدی در تعیین ارزش گمرکی:
بهای خرید کالا در مبدا (FOB)
هزینه بیمه و حمل‌ونقل (CIF)
هزینه‌هایی مانند مالکیت معنوی و عواید فروش مجدد
چالش‌ها:
۱-احتمال ارزش‌گذاری غیرواقعی برای کسب سود بیشتر
۲-نبود شفافیت در اعلام قیمت‌های واقعی توسط نمایندگی‌های رسمی
نقش گمرک در جلوگیری از تخلفات
کارگروه ارزش گذاری خودرو که ظاهرا با حضور مسئولان وزارت صمت و گمرک ایران به موضوع ارزش گذاری وارداتی‌ها رسیدگی میکند باید با استفاده از ابزار‌های دقیق‌تر، از ارزش‌گذاری غیرشفاف جلوگیری کرده و روند تعیین ارزش کالاها، به‌ویژه خودروهای وارداتی را روشن‌تر کند. این شفافیت می‌تواند از بروز تخلفات احتمالی جلوگیری کرده و اعتماد عمومی را نسبت به فرآیند واردات جلب کند.
ضروری است که گمرک ایران و وزارت صمت، جزئیات روند ارزش‌گذاری خودروهای وارداتی را به‌ویژه برای برند‌هایی مانند تویوتا شفاف‌سازی کنند. شفافیت در این حوزه می‌تواند از ایجاد هرگونه شائبه تخلف یا انحراف در قیمت‌گذاری جلوگیری کرده و در عین حال، موجب کاهش هزینه‌های مصرف‌کنندگان نهایی شود. همچنین، اظهارات مدیر طرح واردات خودرو وزارت صمت باید با جزئیات بیشتری درباره چگونگی کاهش قیمت نهایی خودروها همراه باشد تا نگرانی‌های موجود رفع شود.