اقتصاد۲۴- شیوا سپهری: تغییرات اقلیمی یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی است که تأثیرات وسیعی بر تمام جنبه‌های زندگی بشر دارد. این تغییرات نه تنها به محیط زیست و منابع طبیعی آسیب می‌زنند بلکه به طور مستقیم بر اقتصاد جهانی تأثیر می‌گذارند. از کاهش تولیدات کشاورزی و افزایش هزینه‌های انرژی گرفته تا آسیب به زیرساخت‌ها و تغییرات در بازارهای کار، اثرات اقتصادی تغییرات اقلیمی به وضوح در حال مشاهده است. این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این تأثیرات و چالش‌هایی که جوامع بشری با آن مواجه خواهند بود، می‌پردازد.
تأثیر تغییرات اقلیمی بر اقتصاد
تغییرات اقلیمی همچنان تأثیر زیادی بر اقتصاد ما خواهد داشت. این تأثیر از طریق کاهش بهره‌وری و افزایش هزینه‌های زیرساخت‌ها و خدمات خود را نشان خواهد داد. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۶۱، هر سال بین ۷۰۰ هزار تا ۲.۷ میلیون روز کاریِ بیشتر از دست برود، چرا که تغییرات اقلیمی باعث افزایش فراوانی و شدت امواج گرما خواهد شد.
مدل‌ها نشان می‌دهند که بخش‌های املاک و کشاورزی در استرالیا از جمله بخش‌هایی خواهند بود که بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی خواهند دید.
۱. تأثیرات مستقیم بر کشاورزی و منابع طبیعی
یکی از بخش‌هایی که بیشترین آسیب را از تغییرات اقلیمی می‌بیند، اقتصاد کشاورزی است. تغییرات دما، بارش‌های غیرمعمول، خشکسالی‌ها و سیلاب‌ها می‌توانند تولیدات کشاورزی را تحت تأثیر قرار دهند و باعث کاهش کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی شوند. این کاهش تولید به ویژه در کشورهای در حال توسعه که به کشاورزی وابسته هستند، می‌تواند به بحران غذایی منجر شود.
بیشتر بخوانید: عدالت اجتماعی در سیاست های اقتصادی چه نقشی دارد؟
همچنین، تغییرات اقلیمی می‌توانند به تخریب منابع آب شیرین، کاهش تنوع زیستی و آسیب به اکوسیستم‌ها و جنگل‌ها منجر شوند که بر صنعت جنگلداری و شیلات تأثیرات منفی دارد.
۲. افزایش هزینه‌های انرژی و منابع
تغییرات اقلیمی نه تنها باعث تغییر الگوهای دمایی می‌شود بلکه بر تقاضای انرژی نیز تأثیر می‌گذارد. برای مثال، در مناطق گرم‌تر، تقاضا برای انرژی‌های خنک‌کننده مانند کولرها و تهویه مطبوع افزایش می‌یابد که این امر به افزایش مصرف برق و هزینه‌های انرژی منجر می‌شود. در همین حال، تغییرات اقلیمی می‌تواند باعث آسیب به زیرساخت‌های انرژی مانند نیروگاه‌ها و خطوط انتقال برق به دلیل حوادث طبیعی شدیدتر شود. این مشکلات نه تنها باعث افزایش هزینه‌های عملیاتی می‌شوند بلکه موجب کاهش بهره‌وری و رشد اقتصادی در بخش انرژی می‌شوند.
۳. آسیب به زیرساخت‌ها و تأثیرات بر اقتصاد شهری
آسیب به زیرساخت‌ها یکی دیگر از مشکلات جدی است که به واسطه تغییرات اقلیمی ایجاد می‌شود. سیلاب‌ها، طوفان‌ها، خشکسالی‌ها و سایر پدیده‌های اقلیمی می‌توانند به آسیب‌های گسترده‌ای در زیرساخت‌های حیاتی مانند جاده‌ها، پل‌ها، ساختمان‌ها و شبکه‌های حمل‌ونقل منجر شوند. تعمیر و بازسازی این زیرساخت‌ها نیازمند هزینه‌های هنگفتی است که منابع مالی زیادی را از کشورهای آسیب‌دیده می‌گیرد و می‌تواند باعث کاهش رشد اقتصادی در کوتاه‌مدت و بلندمدت شود. به علاوه، تغییرات اقلیمی می‌توانند به کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در مناطق آسیب‌پذیر منجر شوند زیرا سرمایه‌گذاران تمایل دارند از مناطق پرخطر دوری کنند.
۴. تأثیر بر بازارهای کار و اشتغال
تغییرات اقلیمی ممکن است بر بازارهای کار تأثیرات زیادی بگذارد. با کاهش تولید در بخش کشاورزی و آسیب به صنایع وابسته به منابع طبیعی، بسیاری از شغل‌ها از بین می‌روند. همچنین، با توجه به اینکه برخی از صنایع مانند کشاورزی، ساخت‌وساز و شیلات مستقیماً تحت تأثیر شرایط اقلیمی قرار دارند، نیاز به بازسازی و تطبیق این صنایع با شرایط جدید به ایجاد فرصت‌های شغلی جدید منجر می‌شود. اما به طور کلی، تغییرات اقلیمی می‌تواند به بیکاری در بخش‌های خاصی از اقتصاد و نیاز به آموزش‌های جدید برای نیروی کار منجر شود.
۵. تاثیرات بر بخش سلامت و افزایش هزینه‌های درمانی
تغییرات اقلیمی همچنین تأثیرات منفی بر بخش سلامت دارند. افزایش دما و تغییرات الگوهای بیماری‌ها می‌تواند به شیوع بیماری‌های جدید و عوارض بهداشتی منجر شود. برای مثال، بیماری‌هایی مانند مالاریا، تب دنگی و بیماری‌های مرتبط با آب در مناطق گرمسیر در نتیجه تغییرات اقلیمی گسترش می‌یابند. این مشکلات به سیستم‌های بهداشتی فشار وارد می‌کنند و هزینه‌های درمانی را افزایش می‌دهند. در نتیجه، دولت‌ها مجبور به تخصیص منابع بیشتر به بخش بهداشت می‌شوند که ممکن است منجر به کاهش منابع مالی برای سایر بخش‌ها شود.
۶. تأثیرات بر تجارت جهانی و قیمت‌ها
تغییرات اقلیمی می‌توانند به اختلال در زنجیره‌های تأمین و تجارت جهانی منجر شوند. به عنوان مثال، بلایای طبیعی مانند طوفان‌ها و سیلاب‌ها می‌توانند مسیرهای حمل‌ونقل را مسدود کنند و از این رو تأثیرات منفی بر تجارت بین‌المللی بگذارند. این مشکلات همچنین می‌توانند باعث افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل و کاهش دسترسی به کالاها و خدمات شوند. به علاوه، تغییرات اقلیمی می‌توانند موجب افزایش قیمت مواد خام و محصولات کشاورزی شوند که بر بازارهای جهانی تأثیر می‌گذارد و موجب افزایش تورم می‌شود.
۷. چالش‌های مالی و سرمایه‌گذاری
تغییرات اقلیمی چالش‌های بزرگی برای بخش مالی و سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند. این تغییرات می‌توانند بر ارزش دارایی‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها تأثیر بگذارند و به افزایش ریسک‌ها در بازارهای مالی منجر شوند. بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات مالی مجبور می‌شوند که در مدل‌های سرمایه‌گذاری پایدارتر و مقاوم‌تر در برابر تغییرات اقلیمی سرمایه‌گذاری کنند. این روند ممکن است باعث افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری شود، اما در عین حال به ایجاد فرصت‌های جدید برای صنایع سبز و تکنولوژی‌های نوآورانه منجر شود.
اقتصادها چگونه با تغییرات اقلیمی سازگار می‌شوند؟
برای کاهش تأثیرات منفی تغییرات اقلیمی بر اقتصاد، کشورها باید سیاست‌های مقابله‌ای و سازگاری با اقلیم را در اولویت قرار دهند. این سیاست‌ها می‌توانند شامل تقویت زیرساخت‌های مقاوم در برابر حوادث اقلیمی، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه فناوری‌های پاک و تقویت بخش کشاورزی مقاوم باشند. همچنین، ایجاد سیستم‌های بیمه برای مقابله با خسارات ناشی از بلایای طبیعی و حمایت از جوامع آسیب‌دیده می‌تواند به کاهش اثرات منفی تغییرات اقلیمی کمک کند.
در سراسر جهان، آگاهی نسبت به نیاز به تغییر جهت اقتصادها به سمت مدیریت تأثیرات غیرقابل اجتناب تغییرات اقلیمی و کاهش خطرات تغییرات اقلیمی آینده در حال افزایش است. بسیاری از کشورها همچنین در حال بررسی روش‌هایی برای بهره‌برداری از فرصت‌هایی هستند که این تغییرات فراهم می‌کنند. اقتصاد استرالیا و ایالت نیو ساوت ولز به شدت به سایر کشورها، به ویژه شرکای تجاری، وابسته است.
در سال‌های اخیر «سیاست‌های مالی پایدار» به عنوان روشی برای کمک به سازگاری اقتصادها با تغییرات اقلیمی در حال گسترش است. این سیاست‌ها به فعالیت‌های مالی اطلاق می‌شود که هدف آن‌ها دستیابی به نتایج بهتر زیست‌محیطی است. این رویکرد دربرگیرنده در نظر گرفتن عوامل زیست‌محیطی، اجتماعی و حکمرانی در هنگام اتخاذ تصمیمات مالی است.
سخن آخر
تغییرات اقلیمی تأثیرات گسترده‌ای بر اقتصاد جهانی دارد و این اثرات می‌توانند در کوتاه‌مدت و بلندمدت به مشکلات جدی برای کشورهای مختلف تبدیل شوند. از آسیب به منابع طبیعی و کشاورزی گرفته تا افزایش هزینه‌های انرژی، آسیب به زیرساخت‌ها و بازارهای کار، تغییرات اقلیمی بر همه بخش‌های اقتصاد تأثیر می‌گذارند. برای مقابله با این چالش‌ها، نیاز است که کشورها همکاری کنند و سیاست‌های مناسبی برای کاهش اثرات تغییرات اقلیمی و سازگاری با آن‌ها اتخاذ کنند.