اقتصاد۲۴- نتایج امتحانات نهایی خرداد ماه امسال، تصویری دقیق‌تر از کیفیت آموزشی مدارس کشور ارائه داد. وضعیت نامناسب معدل دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی و دولتی عادی و اختلاف معنادار نمرات این مدارس با مدارس دولتی خاص، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است.
بر اساس آمار رسمی، میانگین معدل دانش‌آموزان مدارس غیردولتی ۱۰.۳۷ بوده است؛ صرفاً ۱.۴۱ نمره بالاتر از میانگین معدل مدارس دولتی عادی که ۸.۹۶ است. میانگین معدل مدارس سمپاد ۱۶.۱۴، نمونه دولتی ۱۴.۱۷ و شاهد ۱۱.۰۹ ثبت شده است.
بخشی از دلایل عملکرد بهتر دانش‌آموزان مدارس خاص به دو عامل بازمی‌گردد:
انتخاب دانش‌آموزان مستعد: این مدارس عمدتاً دانش‌آموزانی با معدل بالا را جذب می‌کنند.
حمایت ویژه از مدارس خاص: این مدارس به دلیل حمایت‌های ویژه آموزش و پرورش از آنها همچون تخصیص بودجه و منابع بیشتر، ارائه زیرساخت‌های بهتر و حضور معلمان توانمندتر، عملکرد مطلوب‌تری دارند.
در واقع، مدارس خاص به نوعی ویترین عملکرد آموزش و پرورش محسوب می‌شوند، اما وضعیت واقعی نظام آموزشی را باید در عملکرد مدارس دولتی عادی دید؛ مدارسی که اکثریت دانش‌آموزان کشور را در خود جای داده‌اند و با چالش‌های متعددی از جمله کمبود امکانات و نیروی انسانی روبه‌رو هستند.
در همین راستا، گفت‌وگویی با محسن زارعی؛ رئیس مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش انجام دادیم؛ محور‌های اصلی این گفت‌و‌گو عبارتند از:
* دلایل معدل پایین دانش‌آموزان در مدارس دولتی عادی و غیردولتی.
* بررسی تأثیر مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی بر عدالت آموزشی.
بیشتر بخوانید: علت بی انگیزگی دانش آموزان برای درس خواندن چیست؟
* انتشار گزارشی رسمی مبنی بر اینکه مصوبه کنکوری بیشتر به نفع دانش‌آموزان مدارس خاص بوده و نتوانسته به عدالت آموزشی برای دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی دست یابد.
* دشوار شدن پشت کنکور ماندن دانش‌آموزان با مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی
به تازگی میانگین معدل مدارس مختلف کشور (سمپاد، نمونه دولتی، شاهد، غیردولتی و دولتی عادی) در امتحانات نهایی خرداد ۱۴۰۳ منتشر شده است. معدل مدارس دولتی ۸.۹۶ و غیردولتی ۱۰.۳۷ است و این نشان‌دهنده عملکرد ضعیف این مدارس است. دلایل این وضعیت چیست؟
نکته اول اینکه مدارس سمپاد، شاهد، نمونه دولتی هم جزو مدارس دولتی محسوب می‌شوند، اما باید در نظر داشت هر جا غربالگری انجام می‌شود و دانش‌آموزان براساس معدل تفکیک می‌شوند، بدیهی است عملکرد دانش‌آموزان آن مدارس می‌تواند بهتر باشد. به عنوان مثال، از دانش‌آموزانی که با شرط معدل در مدارس حضور دارند، انتظار می‌رود سطح عملکرد آنها مدرسه را ارتقا دهد. با این وجود بررسی‌ها نشان می‌دهد عموماً در مدارس خاص، فعالیت‌های آموزشی خارق‌العاده‌ای صورت نمی‌گیرد. زمانی که دانش‌آموزان مستعد به یک مدرسه سوق داده شوند، طبیعی است که عملکرد آن مدرسه می‌تواند بهتر باشد و عمده این موفقیت‌ها هم مربوط به عملکرد دانش‌آموزان است، نه صرفاً خود مدارس. مدارس غیردولتی خاص که با آزمون ورودی، شرط معدل و مصاحبه دانش‌آموزان با استعداد را انتخاب می‌کنند، این انتخاب‌ها باعث ایجاد رقابت بین دانش‌آموزان با شرایط ویژه می‌شود و بدیهی است که می‌تواند در عملکرد مدرسه موثر باشد. در عموم مدارس غیردولتی، یکی از دلایل قابل توجه پایین بودن معدل این است که عمدتاً در این مدارس تمرکز بیشتر بر برنامه‌ریزی مبتنی بر آمادگی برای کنکور است و نسبت به امتحانات نهایی حساسیت کم‌تری وجود دارد!