روس وارد تبریز می‌شوند، با لشکری گسترده. آنها انگار نه در مخالفت با استخدام یک مستشار آمریکایی بلکه برای انتقامی بزرگ از مشروطه‌خواهان آمده‌اند؛ با توپ و تفنگ و بمب. اواخر پاییز است و مردم تبریز باید آماده جان‌سپردن در راه آزادی شوند. روس‌ها بی‌امان تیراندازی می‌کنند و مجاهدان تبریز مقاومت، اما لشکر تزاری به قدری انبوه است که چاره‌ای نیست مگر ایستادن به وقت جان دادن و همین است که تبریزِ مشروطه‌خواه چند روزِ سرخ را به خود می‌بیند؛ از اشغال این شهر به دست روس‌ها در سال ۱۲۹۰ سخن می‌گوییم.