اقتصاد۲۴- سال ۲۰۲۵ با بحران‌های گسترده زیست‌محیطی در ایالات متحده آغاز شد. باد‌های سهمگین موسوم به «سانتا آنا»، که سرعت آنها گاه به بیش از ۱۴۵ کیلومتر در ساعت می‌رسد، از کوه‌های اطراف لس‌آنجلس به قلب این شهر هجوم بردند و گستره‌ای وسیع از آن را به آتش کشیدند. این باد‌ها نه تنها سرعت آتش را به طرز بی‌سابقه‌ای افزایش دادند، بلکه شرایط را برای گسترش سریع آتش‌سوزی‌ها در مناطق شهری و کوهستانی مهیا ساختند. در منطقه جنوب کالیفرنیا، پس از تابستانی طولانی و خشک، وضعیت به‌ویژه برای وقوع آتش‌سوزی‌ها بسیار مستعد شده بود. تابستان ۲۰۲۴ یکی از گرم‌ترین تابستان‌های ثبت‌شده در تاریخ بود و بارش‌ها در این منطقه به شدت کاهش یافت. لس‌آنجلس و سن‌دیگو، به‌عنوان دو شهر مهم، در پاییز و زمستان امسال کمتر از ۰٫۶ سانتی‌متر بارش دریافت کردند. این کمبود بارش‌ها همراه با پوشش گیاهی خشک، شرایطی را ایجاد کرده که پوشش‌های گیاهی تبدیل به سوختی برای آتش‌سوزی‌ها شده‌اند.
عوامل انسانی نیز نقشی اساسی در تشدید این بحران‌ها ایفا کرده‌اند. گسترش جمعیت در مناطق نزدیک به طبیعت و ساخت‌وساز‌هایی که با مواد خشک صورت می‌گیرد، آتش‌سوزی‌ها را به سرعت در محله‌های شهری گسترش می‌دهد. علاوه بر این، توسعه شبکه‌های برق نیز به افزایش احتمال وقوع آتش‌سوزی کمک کرده است. در همین راستا، آتش‌سوزی‌های اخیر در کالیفرنیا خسارات جانی و مالی گسترده‌ای به بار آورده است؛ تاکنون دست‌کم ۱۰ نفر جان باخته‌اند و بیش از ۱۸۰ هزار نفر مجبور به ترک خانه‌هایشان شده‌اند. بزرگ‌ترین آتش‌سوزی‌ها همچنان در حال گسترش هستند.
آتش‌سوزی «پالیسیدز» بیش از ۶٬۴۰۰ هکتار را سوزانده و بیش از هزار سازه را نابود کرده است. خسارات اقتصادی این آتش‌سوزی‌ها به ۵۲ تا ۵۷ میلیارد دلار برآورد می‌شود که دو برابر بیشتر از خسارت آتش‌سوزی‌های کمپ کانتی در سال ۲۰۱۸ است. این خسارت‌ها تنها بخش کوچکی از تأثیرات جهانی تغییرات اقلیمی را نمایان می‌سازد.
این بحران‌ها نه تنها ایالات متحده را به چالش کشیده، بلکه رنگ خطری برای جهانیان به صدا در آورده که تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی همرمان، تمامی نقاط زمین را تهدید می‌کند. افزایش بی‌سابقه گاز‌های گلخانه‌ای، ذوب یخ‌های قطبی و خشکسالی‌های فزاینده، به‌ویژه در مناطق جنگلی و شهری، شرایطی را برای گسترش آتش‌سوزی‌ها فراهم کرده‌اند. سال ۲۰۲۴، به‌عنوان گرم‌ترین سال ثبت‌شده در تاریخ، شاهد افزایش ۱.۵ درجه سانتی‌گرادی دمای زمین بود. پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارند که ناپدید شدن ابر‌های کم‌ارتفاع یکی از عوامل کلیدی در این تغییرات است که نه تنها مناطق جنگلی بلکه مناطق شهری را نیز در معرض خطر امواج گرمایی شدید قرار می‌دهد. تغییرات آب‌وهوایی که تاکنون تأثیرات عمده‌ای در جنگل‌ها داشته است، حالا به مناطق شهری نیز سرایت کرده و به بحران‌هایی جدید دامن می‌زند.
در این میان، خاورمیانه با اقلیمی گرم و خشک، به یکی از آسیب‌پذیرترین مناطق جهان در برابر تغییرات اقلیمی تبدیل شده است. پیش‌بینی‌ها از آینده‌ای دردناک حکایت دارند؛ امارات متحده عربی تا سال ۲۰۵۰ انتظار دارد که سالانه ۱۳۳ تا ۱۴۴ روز با گرمای شدید روبه‌رو شود.
عربستان سعودی نیز با ۱۰۸ تا ۱۲۴ روز گرمای طاقت‌فرسا در سال مواجه خواهد شد. این افزایش دما همراه با کمبود منابع آبی و کاهش رطوبت، نه تنها شرایط زندگی را دشوارتر خواهد کرد، بلکه تهدید‌هایی جدی را برای گسترش آتش‌سوزی‌ها در این مناطق به همراه دارد. ایران، به‌عنوان یک کشور با جغرافیای شکننده و وابستگی اقتصادی به سوخت‌های فسیلی، در موقعیت بحرانی قرار دارد.
بحران‌های زیست‌محیطی در ایران به‌ویژه در زمینه خشکسالی، بیابان‌زایی، آلودگی و طوفان‌های گرد و غبار، شدیدتر از همیشه به نظر می‌رسند. در چنین شرایطی، مدیریت منابع آب، سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی و تقویت سیستم‌های هشدار زودهنگام برای مقابله با آتش‌سوزی‌ها به‌عنوان راه‌حل‌های فوری در دستور کار قرار دارند. همکاری‌های منطقه‌ای برای مدیریت منابع طبیعی و مقابله با چالش‌های اقلیمی، اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است. ایران و کشور‌های همسایه باید به این امر توجه کنند، زیرا اگر به موقع اقدام نکنند، آینده‌ای مشابه آنچه که در لس‌آنجلس و دیگر نقاط جهان دیده‌ایم، در انتظار همه ما خواهد بود. تأخیر در اقدامات اقلیمی می‌تواند عواقب غیرقابل‌جبرانی برای نسل‌های آینده به همراه داشته باشد.
منبع: امتداد