اقتصاد۲۴- تورم مزمن و افزایش مداوم نرخ ارز در ایران باعث شده تا مردم برای حفظ ارزش پول خود به دنبال گزینههای امن و سودآور باشند. دو بازاری که بیش از دیگران توجه سرمایهگذاران خرد را جلب کردهاند، بازار خودرو و بازار طلاست. هر دو دارایی در نگاه اول میتوانند پناهگاهی در برابر تورم باشند، اما ویژگیها، ریسکها و بازدهی متفاوتی دارند.
سرمایهگذاری در خودرو؛ کالای مصرفی با کارکرد سرمایهای
در حالی که خودرو در بسیاری از کشورهای دنیا تنها یک کالای مصرفی است، در ایران تبدیل به یک ابزار سرمایهگذاری شده است. دلیل این موضوع مشخص است: افزایش نرخ ارز و تورم بالا که باعث رشد مداوم قیمت خودروها میشود. بسیاری از مردم با خرید خودروی صفر یا حتی کارکرده، به امید فروش آن در آینده با قیمت بالاتر، تلاش میکنند ارزش دارایی خود را حفظ کنند.
اما سرمایهگذاری در خودرو محدود به سود نیست. استهلاک، هزینههای جانبی و افت مدل خودرو باعث میشود این بازار ریسکهایی هم به همراه داشته باشد. بررسیها نشان میدهد که با افزایش نرخ ارز، قیمت خودرو معمولاً رشد میکند، اما در دورههایی که سیاستهای کنترلی دولت اعمال میشود یا بازار به رکود میرسد، این رشد متوقف یا حتی معکوس میشود.
مزایا و محدودیتهای سرمایهگذاری در خودرو
افزایش قیمت خودرو در هماهنگی با تورم، یکی از مهمترین مزیتهای این نوع سرمایهگذاری است. علاوه بر آن، خودرو برخلاف طلا یک دارایی مصرفی هم هست و میتوان از آن برای رفتوآمدهای روزمره استفاده کرد. در برخی دورهها، حتی خرید خودروهای کارکرده نیز به سود قابلتوجهی منجر شده است.
بیشتر بخوانید: سرمایه گذاری در طلا بهتر است یا ارز دیجیتال؟
اما این بازار نقاط ضعف زیادی دارد. ارزش خودرو با گذر زمان کاهش مییابد و افت مدل، استهلاک فنی و آسیبهای احتمالی ناشی از تصادف یا کارکرد بالا، باعث کاهش قیمت آن میشود. علاوه بر این، خودرو هزینههای نگهداری بالایی دارد: بیمه، تعمیرات، تعویض قطعات و سرویسهای دورهای که بخش قابلتوجهی از سود احتمالی را میبلعند.
از سوی دیگر، نقدشوندگی خودرو پایین است. فروش آن ممکن است هفتهها یا حتی ماهها زمان ببرد، و در شرایط رکود بازار خودرو، یافتن خریدار دشوار میشود. همچنین خطر سرقت، آسیب و از بین رفتن خودرو از جمله ریسکهایی است که سرمایهگذاران این بازار باید بپذیرند.
سرمایهگذاری در طلا؛ پناهگاه سنتی در برابر تورم
در مقابل، طلا از دیرباز یکی از مطمئنترین ابزارهای سرمایهگذاری بوده است. فلزی که از دوران باستان تا امروز نماد ثروت و پشتوانه اقتصادی به شمار میرود. در شرایط بیثبات اقتصادی، مردم بهطور غریزی به سمت طلا میروند، زیرا تجربه نشان داده که این فلز ارزش خود را در برابر تورم و کاهش ارزش پول ملی حفظ میکند.
در بازار مدرن امروز، سرمایهگذاری در طلا تنها به خرید فیزیکی محدود نمیشود. خرید طلای آبشده یا سرمایهگذاری آنلاین از طریق پلتفرمهایی مانند طلاسی، این امکان را فراهم کرده که افراد حتی با مبالغ اندک وارد بازار طلا شوند. بهاینترتیب طلا نهتنها برای سرمایهگذاران بزرگ، بلکه برای خانوارهای متوسط نیز به گزینهای در دسترس و امن تبدیل شده است.
مزایا و معایب سرمایهگذاری در طلا
از مهمترین مزایای خرید طلا میتوان به حفظ ارزش در برابر تورم، رشد بلندمدت قیمت و نقدشوندگی بسیار بالا اشاره کرد. برخلاف خودرو، طلا در هر نقطهای از دنیا ارزش یکسانی دارد و میتوان آن را بهسرعت به پول نقد تبدیل کرد.
سرمایهگذاری در طلا همچنین با مبالغ اندک ممکن است. پلتفرمهایی مانند طلاسی به کاربران اجازه میدهند تنها با ۱۰۰ هزار تومان خرید خود را آغاز کنند. این ویژگی در شرایطی که خرید خودرو نیاز به صدها میلیون تومان سرمایه دارد، برتری بزرگی محسوب میشود.
البته طلا نیز معایب خود را دارد. طلای فیزیکی ممکن است سرقت شود و یا در زمان خرید، طلای تقلبی با عیار پایین به فرد فروخته شود. همچنین برخی اقلام مانند طلای زینتی هزینه اجرت ساخت و مالیات دارند که باعث کاهش سود نهایی میشود. با این حال، امکان خرید آنلاین طلای آبشده، ریسک تقلب و سرقت را تا حد زیادی کاهش داده است.
مقایسه سرمایه گذاری در طلا و خودرو
وقتی از زاویه اقتصادی به دو بازار نگاه کنیم، تفاوتها آشکار میشود. خودرو داراییای است که به مرور زمان مستهلک میشود و نگهداری از آن پرهزینه است، اما طلا برخلاف خودرو با گذشت زمان ارزش خود را حفظ میکند.
از نظر نقدشوندگی، طلا برتری مطلق دارد. میتوان آن را در چند دقیقه فروخت، در حالیکه فروش خودرو ممکن است هفتهها طول بکشد. در حوزه ریسک نیز طلا امنتر است؛ احتمال کاهش قیمت طلا در بلندمدت کمتر از خودروست و هیچ استهلاکی متوجه آن نمیشود.
در مورد میزان بازدهی، بسته به شرایط اقتصادی کشور ممکن است هر دو بازار در دورههایی رشد کنند، اما در سال ۱۴۰۳ طلا بازدهی بسیار بالاتری از خودرو داشته است. همچنین سرمایه اولیه مورد نیاز برای ورود به بازار طلا بسیار کمتر است؛ با مبلغی ناچیز میتوان شروع کرد، در حالیکه حتی ارزانترین خودروها به سرمایه چندصد میلیون تومانی نیاز دارند.