اقتصاد۲۴- بدون شک، مالیات پرداخت کردن برای بسیاری از افراد ناخوشایند است، اما در واقعیت، پرداخت مالیات نهتنها یک وظیفه اجتماعی بلکه الزامی قانونی برای همه افرادی است که دارای منبع درآمدی هستند. در گذشته، بخش عمدهای از بودجه دولت از درآمدهای نفتی تأمین میشد، اما با گسترش تحریمها و کاهش فروش نفت، دولت ناچار است برای اداره کشور به دریافت مالیات از شهروندان و شرکتها تکیه کند.
به همین دلیل است که دولت برای دریافت بهموقع مالیات، قوانین سختگیرانهای را اعمال کرده و با کسانی که از پرداخت آن سر باز میزنند، برخورد جدی میکند.
هدف از دریافت مالیات چیست؟
هدف اصلی دولت از دریافت مالیات، تأمین منابع مالی لازم برای ارائه خدمات عمومی به مردم و پیشبرد اهداف اقتصادی و سیاسی کشور است. در واقع، مالیات نقش ستون فقرات بودجه عمومی را دارد و دولت با استفاده از آن میتواند در حوزههای مختلف هزینه کند، از جمله:
- ایجاد زیرساختها مانند جاده، پل، شبکههای حملونقل و انرژی
- بهبود آموزش و پرورش و توسعه امکانات تحصیلی برای کودکان و جوانان
- ارتقای سلامت عمومی از طریق ساخت بیمارستانها و توسعه خدمات درمانی
- توسعه صنایع و ایجاد اشتغال برای جوانان
- پیشبرد طرحهای عمرانی و اجتماعی
از سوی دیگر، دریافت مالیات باعث میشود دولت نیاز کمتری به وامهای خارجی پیدا کند و استقلال مالی بیشتری داشته باشد. همچنین، وقتی همه افراد جامعه مالیات بپردازند، عدالت اقتصادی برقرارتر میشود و تفاوت درآمدی میان طبقات اجتماعی کاهش مییابد.
مالیات پرداختی صرف چه کارهایی میشود؟
پولی که از طریق مالیات جمعآوری میشود، برای تأمین هزینههای مختلف دولت و ارائه خدمات عمومی به مردم مصرف میگردد. مهمترین مصارف مالیات عبارتاند از:
- تأمین بودجه دولت: پرداخت حقوق کارمندان، پشتیبانی از نهادهای اقتصادی و اداره سازمانهای دولتی
- ارائه خدمات عمومی: شامل آب، برق، گاز، امنیت، آموزش، بهداشت، درمان و ساخت جاده و پلها
- حمایت از بخشهای اقتصادی: کمک به رشد کشاورزی، صنعت و بازرگانی
- تأمین امنیت ملی: هزینههای ارتش و نیروهای دفاعی نیز از محل مالیات پرداخت میشود
بهطور کلی، مالیات باعث میشود دولت بتواند خدمات عمومی بهتری ارائه دهد و نیازهای اساسی جامعه را پاسخ دهد.
بیشتر بخوانید: اظهارنامه مالیاتی چیست؟ /انواع اظهارنامه مالیاتی
چه کسانی مشمول پرداخت مالیات هستند؟
تمام افراد حقیقی و حقوقی که فعالیت اقتصادی دارند، موظف به پرداخت مالیاتاند. این مالیاتها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- مالیاتهای مستقیم: مستقیماً از درآمد و دارایی اشخاص کسر میشود (مثل مالیات بر حقوق یا بر درآمد شرکتها).
- مالیاتهای غیرمستقیم: به شکل غیرمستقیم و در هنگام خرید کالاها و خدمات پرداخت میشود، مانند مالیات بر ارزش افزوده.
بنابراین، در عمل، همه افراد جامعه به شکل مستقیم یا غیرمستقیم مالیات پرداخت میکنند.
البته طبق تصمیم دولت، برخی از نهادها و افراد از مالیات معاف هستند، مانند:
- سازمانها و نهادهای دولتی
- وزارتخانهها و مؤسسات وابسته به دولت
- شهرداریها
- مؤسسات خیریه
- مراکز نگهداری از معلولان
این معافیتها معمولاً برای نهادهایی در نظر گرفته میشود که خدمات اجتماعی یا عمومی ارائه میدهند.
عواقب عدم پرداخت مالیات چیست؟
عدم پرداخت مالیات نهتنها خلاف قانون است بلکه پیامدهای سنگینی برای جامعه و حتی خود افراد دارد. در صورت فرار مالیاتی، پیامدهای زیر اتفاق میافتد:
- افزایش فشار مالیاتی بر سایر شهروندان: وقتی برخی مالیات ندهند، دولت مجبور میشود میزان مالیات سایرین را افزایش دهد.
- کاهش توسعه اقتصادی: کاهش درآمد دولت باعث کاهش سرمایهگذاریها، رشد بیکاری و کاهش رونق اقتصادی میشود.افزایش بدهی دولت: اگر درآمد مالیاتی کافی نباشد، دولت ناچار است از بانکها و نهادهای خارجی وام بگیرد که باعث افزایش بدهی ملی میشود.
- جریمههای مالی سنگین: افرادی که از پرداخت مالیات سر باز میزنند، باید منتظر جریمههای سنگین مالی باشند.
- افت کیفیت خدمات عمومی: کاهش درآمد مالیاتی منجر به افت سطح آموزش، بهداشت، امنیت و خدمات عمومی میشود.
به این ترتیب، میتوان گفت پرداخت مالیات نه فقط وظیفه، بلکه نوعی سرمایهگذاری برای آینده کشور و رفاه عمومی است.
سخن پایانی
پرداخت مالیات بخشی از مشارکت شهروندی در اداره کشور است. این کار تضمین میکند که دولت بتواند به تعهدات خود در قبال مردم عمل کند و خدمات عمومی را باکیفیت ارائه دهد. هرچه فرهنگ مالیاتپردازی در جامعه تقویت شود، کشور از نظر اقتصادی پایدارتر و از نظر اجتماعی عادلانهتر خواهد بود.