بلک فرایدی ۱۴۰۴ چه روزی است؟ + تاریخچه و فکت های جالب

اقتصاد۲۴ ـ با نزدیک شدن به روز‌های پایانی نوامبر، پرسش‌هایی مثل «بلک فرایدی چیست؟» یا «جمعه سیاه چه زمانی است؟» بیش از هر زمان دیگری مطرح می‌شود. بلک فرایدی در حقیقت بزرگ‌ترین رویداد خرید سال در بسیاری از کشور‌های جهان، به‌خصوص آمریکا است؛ روزی که تقریباً همه برند‌ها و فروشگاه‌ها محصولاتشان را با تخفیف‌های سنگین عرضه می‌کنند و مردم برای خرید به صف می‌ایستند. این روز یکی از رسوم قدیمی فرهنگ آمریکایی است؛ سنتی که پس از روز شکرگزاری برگزار می‌شود و عملاً آغاز فصل خرید کریسمس محسوب می‌شود.

در این روز، فروشگاه‌ها از نیمه‌های شب کارشان را شروع می‌کنند و تا ساعات پایانی شب با حجم عظیم جمعیت روبه‌رو هستند. ازدحام، صف‌های طولانی، خرید‌های هیجانی و تخفیف‌های بی‌سابقه، بلک فرایدی را به هیجان‌انگیزترین روز خرید سال تبدیل کرده است. با گسترش خرید آنلاین، این رویداد دیگر تنها محدود به فروشگاه‌های حضوری نیست و بسیاری از کاربران ترجیح می‌دهند از تخفیف‌های وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها استفاده کنند.

بلک فرایدی چه روزی است؟

بلک فرایدی همیشه یک روز بعد از جشن شکرگزاری برگزار می‌شود؛ جشنی که در آخرین پنج‌شنبه ماه نوامبر در آمریکا برگزار می‌شود. پس زمان بلک فرایدی هر سال نسبت به سال قبل متفاوت است.

در سال ۲۰۲۵، بلک فرایدی در تاریخ ۲۸ نوامبر برگزار می‌شود که در تقویم ایران برابر است با جمعه ۷ آذر ۱۴۰۴.

به همین دلیل، در ایران نیز فروشگاه‌های اینترنتی با عنوان جمعه سیاه ۱۴۰۴ کمپین‌های ویژه‌ای ارائه می‌کنند.

تاریخچه بلک فرایدی از کجا شروع شد؟

جالب است بدانید اصطلاح «جمعه سیاه» همیشه هم معنای مثبت نداشته است. اولین بار این عبارت در سال ۱۸۶۹ مطرح شد، زمانی که دو سرمایه‌گذار به نام جی گولد و جیم فیسک با دستکاری قیمت طلا باعث سقوط بازار شدند. در نتیجه، بازار سهام ۲۰ درصد افت کرد، تجارت خارجی مختل شد و ارزش محصولات کشاورزی شدیداً کاهش پیدا کرد. این واقعه با نام «جمعه سیاه» در تاریخ اقتصادی آمریکا ثبت شد.

بیشتر بخوانید: جمعه سیاه ایرانی؛ آینه‌ای از نااطمینانی اقتصادی/ نبرد برای بقا در اقتصاد تورمی

اما این عبارت در دهه ۱۹۸۰ معنای تازه‌ای پیدا کرد. حسابداران آن دوران برای ثبت ضرر از جوهر قرمز و برای ثبت سود از جوهر مشکی استفاده می‌کردند. خرده‌فروشان برای تبلیغات خرید پس از روز شکرگزاری از این مفهوم استفاده کردند و گفتند در این روز حساب‌هایشان از «قرمز» به «مشکی» می‌رسد؛ یعنی از ضرر به سود. همین روایت باعث شد «بلک فرایدی» به عنوان نماد سودآوری فروشگاه‌ها شناخته شود و آرام‌آرام به یک رسم تثبیت‌شده تبدیل گردد.

حراج جمعه سیاه و تعطیلات میلیون دلاری

در دنیا به فاصله میان روز شکرگزاری تا دوشنبه سایبری، لقب تعطیلات میلیون دلاری داده‌اند؛ زیرا در این چند روز رکورد‌های خرید و فروش شکسته می‌شود. افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی و رشد خرید اینترنتی باعث شده این آمار هر سال بزرگ‌تر شود.

بر اساس آمار منتشر شده در بلک فرایدی ۲۰۱۶ فروش اینترنتی حدود ۴.۳ میلیارد دلار بود. در ۲۰۱۷ این رقم به ۵ میلیارد دلار رسید و در ۲۰۱۸ فروش آنلاین به حدود ۵.۹ میلیارد دلار افزایش یافت.

این اعداد تنها حجم خرید اینترنتی را نشان می‌دهد. اگر فروش حضوری هم اضافه شود، رقم نهایی بسیار بزرگ‌تر خواهد بود.

بلک فرایدی در کشور‌های مختلف جهان چگونه برگزار می‌شود؟

اگرچه بلک فرایدی یک سنت آمریکایی است، اما امروز تبدیل به یک پدیده جهانی شده است. در سال ۲۰۱۸، به‌صورت رسمی ۱۲۹ کشور در این رویداد شرکت کردند. با احتساب کشور‌هایی که برخی فروشگاه‌هایشان به‌طور محدود مشارکت دارند (از جمله ایران)، این عدد به ۱۵۹ کشور می‌رسد.

با این حال، همه برند‌ها در این رویداد شرکت نمی‌کنند. برند‌های لوکس مانند گوچی و شنل معمولاً از تخفیف‌های سنگین بلک فرایدی دوری می‌کنند؛ زیرا سیاستشان حفظ پرستیژ، ارزش برند و مشتریان خاص است.

در مقابل، برند‌های پرمخاطب و عمومی، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سایت‌های بزرگ تجارت الکترونیک و حتی خدمات اشتراکی آنلاین، هر سال کمپین‌های بزرگ بلک فرایدی برگزار می‌کنند.

بلک فرایدی در ایران

در ایران نیز بلک فرایدی طی سال‌های اخیر به‌شدت مورد توجه قرار گرفته است. هرچند این فرهنگ اصالتاً آمریکایی است، اما با قدرت رسانه‌ها و بازار آنلاین، در آسیا و ایران کاملاً جا افتاده است.

در میان کشور‌های آسیایی، گروه علی‌بابا چین رکورددار بزرگ‌ترین فروش بلک فرایدی است و پس از آن فروشگاه‌های Amazon و Sales در رتبه‌های بعد قرار دارند. آمار‌ها نشان می‌دهد خرید اینترنتی در بلک فرایدی بیشتر از دوشنبه سایبری (Cyber Monday) است؛ زیرا این نام در سال‌های اخیر بیشتر تکرار شده و ذهن مردم بیشتر با بلک فرایدی ارتباط پیدا کرده است.

در ایران نیز هر سال بسیاری از فروشگاه‌های اینترنتی کمپین‌های بزرگ برگزار می‌کنند. از پوشاک و لوازم خانگی تا کالا‌های دیجیتال، آرایشی، لوازم ورزشی و حتی دوره‌های آموزشی، همه در این روز با تخفیف‌های ویژه عرضه می‌شوند. رفتار کاربران ایرانی هم به سمت خرید آنلاین در این روز حرکت کرده و بلک فرایدی را به یکی از پربازدیدترین دوره‌های خرید آنلاین سال تبدیل کرده است.

فکت‌های جالب درباره بلک فرایدی

بلک فرایدی فقط یک روز خرید نیست؛ یک رویداد فرهنگی و اقتصادی جذاب است که پر از نکات جالب و رکورد‌های عجیب است:

برخی خریداران در آمریکا از چند روز قبل مقابل فروشگاه‌ها چادر می‌زنند.

در چندین سال متوالی، بلک فرایدی باعث ایجاد ترافیک اینترنت جهانی در بالاترین سطح سال شده است.

اکثر فروشگاه‌های بزرگ، لیست تخفیف‌ها را چند ساعت زودتر لو می‌دهند تا کاربران را بیشتر ترغیب کنند.

نام «جمعه سیاه» در ابتدا یک اصطلاح منفور بود، اما امروز به یکی از محبوب‌ترین روز‌های دنیا تبدیل شده است.

سخن آخر

بلک فرایدی، روز پس از جشن شکرگزاری، بزرگ‌ترین رویداد خرید سال و فرصت طلایی برای خریداران و فروشندگان در سراسر دنیاست. این روز از سقوط بازار طلا در ۱۸۶۹ به یک جشن خرید جهانی تبدیل شده و اکنون بیش از ۱۵۰ کشور در آن مشارکت دارند. بلک فرایدی ۲۰۲۵ نیز در تاریخ ۲۸ نوامبر (۷ آذر ۱۴۰۴) برگزار می‌شود و خریداران ایرانی هم مثل بسیاری از کشور‌های جهان، منتظر تخفیف‌های بزرگ این روز خواهند بود.