اقتصاد۲۴- دو روز پس از انتشار خبر رد ویزای آمریکا برای مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال، ماجرایی که ابتدا شبیه یک مشکل اداری به نظر میرسید، به سرعت به تصمیمی راهبردی و جنجالی ختم شد؛ تصمیمی که حالا فوتبال ایران را به تنها غایب مهم مراسم قرعهکشی جام جهانی ۲۰۲۶ تبدیل میکند.
رد ویزا تاج چطور حیثیتی شد؟
نخستین گزارشها از رسانههای ورزشی داخلی حکایت داشت که ایالات متحده آمریکا برای مهدی تاج ویزا صادر نکرده است. اتفاقی که در آستانه مراسم رسمی قرعهکشی، حساس و غیرمنتظره تلقی میشد؛ چراکه معمولاً رؤسای فدراسیونها در چنین مراسمهایی حضور دارند و این حضور بخشی از دیپلماسی ورزشی کشورها محسوب میشود.
رد ویزای تاج بهسرعت تبدیل به موضوعی حیثیتی شد. گفته میشود آمریکا بدون ارائه توضیح رسمی، درخواست او را رد کرده، اما برای برخی دیگر از اعضای معرفیشده فدراسیون، ویزا صادر کرده است؛ امری که از همان ابتدا شائبه مواجهه گزینشی و حساسیت سیاسی را پررنگتر کرد.
فدراسیون پشت تاج درآمد؛ یا همه، یا هیچکس
سخنگوی فدراسیون فوتبال خیلی زود اعلام کرد اگر آمریکا برای «تمام نفرات معرفیشده» ویزا صادر نکند، تیم ایرانی در مراسم شرکت نخواهد کرد. این موضعگیری که از همان ابتدا نشانهای از بروز یک تصمیم غیرمعمول بود، بهنوعی توپ را به زمین واشینگتن انداخت و فدراسیون را در قامت نهادی که شأن خود را حفظ میکند، نمایش داد.
اما در عمل، از فهرست چهرههای معرفیشده، ویزای چند مقام کلیدی- از جمله امیر قلعهنویی، مهدی محمدنبی، امید جمالی و سیامک قلیچخانی- صادر شد. یعنی تیم ایران میتوانست با ترکیب قابلقبولی در واشنگتن حاضر باشد. با این حال، رد ویزای رئیس فدراسیون تمام ماجرا را تغییر داد و عملاً راه هر حضور رسمی را بست.
تصمیم نهایی؛ یک غیبت کاملاً سیاسی
صبح امروز ورزش سه گزارش داد هیأترئیسه فدراسیون فوتبال تصمیم گرفته هیچ فردی از ایران در مراسم حاضر نشود. تصمیمی که حتی شامل کسانی میشود که ویزا دریافت کردهاند.
این انتخاب، فارغ از ظاهر ورزشی، به وضوح رگههای سیاسی دارد. رسانههای نزدیک به ورزش هشدار دادهاند چنین غیبتی میتواند ایران را از برخی فرصتهای دیپلماسی ورزشی محروم کند؛ فرصتی که کشورهای دیگر معمولاً در حاشیه چنین رویدادهایی برای لابی، رایزنی و برنامهریزی مسابقات تدارکاتی از آن استفاده میکنند.
پیامدهای غیبت؛ از کاهش ارتباطات تا روایتسازی رقیبان
ایران حالا یکی از معدود کشورهایی است که در مراسم قرعهکشی حضور ندارد. این غیبت، اگرچه در روند انجام قرعهکشی تأثیر عملی ندارد، اما تبعات رسانهای و بینالمللی به همراه دارد.
در نبود نمایندگان فدراسیون، روایتسازی ماجرا در رسانههای خارجی توسط دیگران شکل میگیرد؛ روایتی که احتمالاً در آن، ایران طرفی منفعل یا واکنشمحور نشان داده خواهد شد. از سوی دیگر، این تصمیم میتواند نشانهای از گرفتار شدن فوتبال ایران در شکافی باشد که سیاست بین تهران و واشنگتن ایجاد کرده و بهجای حلوفصل، به انصراف و عقبنشینی ختم شده است.
فدراسیون در برابر پرسشهای بیپاسخ
در داخل نیز پرسشهای مهمی در حال شکلگیری است. مثلا اینکه آیا فدراسیون نمیتوانست حتی با سطح پایینتر، حضوری نمادین داشته باشد؟ آیا تصمیم هیأترئیسه در راستای حفظ شأن فوتبال بود یا پاسخی احساسی به اقدام آمریکا؟ و مهمتر از همه، آیا چنین مواجهاتی به نفع فوتبال ملی است یا باعث انزوای بیشتر در ساختار بینالمللی خواهد شد؟
آنچه مسلم است اینکه تصمیم امروز، تنها لغو یک سفر نبود؛ بلکه انتخاب مسیری است که فوتبال ایران را بار دیگر به میدان تعارضهای سیاسی کشانده و نشان داده حتی مهمترین رویداد ورزشی جهان نیز نمیتواند از سایه سیاست در امان بماند.