خطر مرگ بیماران خاص با مهر تأیید دولت؛ حذف ارز ترجیحی و کاهش ذخایر دارویی خشم عمومی را برانگیخت

اقتصاد۲۴- Ù…قامات سازمان غذا Ùˆ دارو از کاهش ذخایر کشور به زیر یک ماه خبر می‌دهند Ùˆ هم‌زمان نیز دولت در تصمیمی ارز ترجیحی دارو‌های وارداتی بیماران خاص را قطع کرده است. به‌گفته مدیرعامل انجمن بیماران تالاسمی، این تصمیم دولت «مهر تأیید بر مرگ بیماران» است. هم‌زمان سایر بیماران نیز با اشاره به افزایش قیمت برخی اقلام دارویی Ùˆ کمبود آنها در بازار نسبت به این وضعیت اعتراض دارند.

افزایش قیمت دارو و کمبود اقلام دارویی هم‌زمان با رشد نرخ ارز در کشور بار دیگر فشار بر بیماران و به‌ویژه بیماران خاص و صعب‌العلاج را افزایش داده است. روز دوشنبه انجمن تالاسمی در بیانیه‌ای از حذف ارز دارو‌های وارداتی بیماران تالاسمی خبر داد.

حذف ارز دارو‌های وارداتی بیماران خاص

این انجمن در بیانیه خود آورده است: «از دولتی که رئیس‌جمهور آن یک پزشک است و برخی معاونین و مشاورین ایشان از جامعه پزشکی کشور هستند، انتظار می‌رفت با عبرت از تجربیات تلخ دولت‌های قبلی در زمینه حذف ارز دولتی دارو و معیشت مردم، همچنان سیاست حمایتی خود را ادامه دهد. اما به یکباره و بدون هیچ توضیحی برای مردم و به‌خصوص بیماران خاص و صعب‌العلاج، دستور حذف ارز ترجیحی دارو، تجهیزات پزشکی و معیشت مردم را صادر کرده است.»

این انجمن همچنین با اشاره به افزایش فشار‌ها به ۲۰ هزار خانواده دارای فرزند تالاسمی در کشور هشدار می‌دهد تداوم این سیاست ارزی جدید دولت عملاً مهر تأییدی بر مرگ این بیماران در سراسر کشور است.

پیشنهاد فروش قرنیه چشم و کلیه برای تأمین دارو

«یونس عرب»، مدیرعامل انجمن بیماران تالاسمی، با انتقاد از تصمیم دولت به «پیام‌ما» می‌گوید: «تغییر شیوه تأمین ارز دارو بدون در نظر گرفتن وضعیت اجتماعی و مالی بیماران، به‌ویژه بیماران تالاسمی، جان هزاران نفر را در معرض خطر جدی قرار داده است. اگرچه هدف دولت برای کنترل تورم و کاهش فساد ارزی هدف درستی است، اما روش اجرای آن غلط و غیرکارشناسی است و باعث می‌شود بیماران و خانواده‌هایشان بار اصلی این تصمیمات را تحمل کنند.»

به‌گفته او، بیماران تالاسمی برای ادامه زندگی به مجموعه‌ای گسترده از دارو‌ها و خدمات نیازمندند: «این دارو‌ها پیش‌تر باید تحت پوشش کامل بیمه قرار می‌گرفتند، اما سال‌هاست بخشی از هزینه آنها برخلاف قانون حمایت از بیماران خاص کشور از جیب بیماران پرداخت می‌شود. با افزایش نرخ ارز دارو، سهم پرداختی بیماران به‌طور مستقیم افزایش یافته است. خانواده‌هایی که پیش‌تر خانه و دارایی خود را برای تأمین دارو فروخته‌اند، دیگر توان پرداخت این هزینه‌ها را ندارند.»

بیشتر بخوانید:خطر فقر شدید غذایی با حذف ارز ترجیحی/ موج جدید گرانی در راه است؟

عرب با بیان اینکه دولت از مدیریت هزینه‌های درمانی بیماران خاص عملاً شانه خالی کرده است، می‌گوید: «بسیاری از خانواده‌ها در شرایط بحرانی، برای حفظ جان فرزندان مبتلا به تالاسمی به اقدامات تلخی روی می‌آورند.»

او یادآور می‌شود: «خانواده‌هایی به ما مراجعه می‌کنند که درخواست دارند برای تأمین هزینه داروی فرزندشان، اعضای بدنشان مانند کلیه یا حتی قرنیه چشمشان فروخته شود. این وضعیت برای نظام سلامت کشور بسیار تأسف‌بار و نگران‌کننده است.»

عرب با اشاره به تغییر سطح‌بندی ارزی دارو‌ها و انتقال برخی اقلام دارویی از «تالار یک» به «تالار دو» توضیح می‌دهد: «حذف ارز ترجیحی دارو‌های وارداتی نیاز به سه تا چهار برابر نقدینگی بیشتر برای واردات دارو ایجاد کرده است که شرکت‌های واردکننده و داروخانه‌ها توان تأمین آن را ندارند. درعین‌حال، سازمان‌های بیمه‌گر نیز با بدهی‌های سنگین روبه‌رو هستند و قادر به پرداخت سریع مطالبات داروخانه‌ها نیستند. این موضوع چرخه تأمین دارو را با اختلال بیشتری مواجه می‌کند.»

مدیرعامل انجمن بیماران تالاسمی ایران همچنین نسبت به تشدید قاچاق معکوس دارو درنتیجه افزایش نرخ ریالی ارز هشدار می‌دهد: «برخلاف تصور دولت، مشکل قاچاق معکوس ناشی از تفاوت قیمت ریالی دارو در داخل کشور نیست؛ بلکه ناشی از اختلاف نرخ ارزی دارو میان ایران و کشور‌های منطقه است. برخی شرکت‌های چندملیتی به‌دلیل شرایط تحریم، دارو را با قیمت ارزی پایین‌تری به ایران عرضه می‌کنند و همین اختلاف قیمت، انگیزه قاچاق معکوس را افزایش می‌دهد.»

به‌گفته او، اعمال نرخ‌های جدید ارزی بر دارو به این معناست که بیماری که امروز برای تهیه یک قلم داروی ۷۰۰ هزار تومانی مشکل دارد، با قیمت‌های چند میلیون تومانی مواجه می‌شود: «چگونه یک خانواده کارگری با حقوق ۱۰ یا ۱۱ میلیون تومان می‌تواند چنین هزینه‌هایی را برای یک عضو بیمار خانواده تأمین کند؟ این موضوع بیماران را به‌سمت خرید داروی گران و فروش آن برای کسب درآمد و درنهایت محروم‌شدن از درمان سوق می‌دهد.»

عرب یادآور می‌شود: «افزایش نرخ ریالی دارو بدون کنترل تورم، تنها «رنج بیماران را بیشتر و خطر مرگ را به آنها نزدیک‌تر می‌کند.» او تأکید کرد: «تکرار این سیاست‌ها بدون اصلاحات ساختاری، بحران دسترسی بیماران خاص به دارو را تشدید می‌کند.»

تجمع دوباره بیماران سیستینوزیس

هم‌زمان با نگرانی انجمن بیماران تالاسمی، جمعی از بیماران مبتلا بیماری نادر «سیستینوزیس» در اعتراض به گران‌شدن داروی «سیستاگون» در مقابل وزارت بهداشت تجمع کردند. این بیماران در مهرماه نیز تجمع دیگری را انجام داده بودند.

سرگردانی بیماران خود ایمنی

«فروغ» یک بیمار مبتلا به نوعی بیماری خودایمنی است و در گفت‌و‌گو با «پیام ما» از نایاب شدن چند داروی حیاتی از جمله «متوترکسات» مورد استفاده در درمان بیماری‌های روماتولوژیک و التهاب‌های استروئیدی خبر می‌دهد و می‌گوید: «بیش از دو ماه است که این دارو‌ها در بسیاری از داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود و مسئولان داروخانه‌ها دلیل آن را نرسیدن مواد اولیه یا توقف تولید عنوان می‌کنند.»

به‌گفته این بیمار، دارو‌هایی که طی ۲۵ سال با قیمت پایین و تحت پوشش بیمه تهیه می‌شد، اکنون یا کاملاً نایاب شده یا تنها نمونه خارجی آن با قیمت بسیار بالا عرضه می‌شود.

فروغ با تأکید بر اینکه مصرف استروئید‌ها و متوترکسات برای بیماران قابل‌قطع نیست، می‌گوید: «جایگزین مطمئنی برای این دارو‌ها وجود ندارد و حتی یک روز قطع مصرف می‌تواند توان فعالیت‌های روزمره را برای آنها مختل کند.»

بیشتر بخوانید:هشدار درباره افزایش فقر در جامعه با حذف ارز ترجیحی/ کارگران اولین قربانیان سیاست ارزی جدید

او می‌افزاید: «برای یافتن دارو ناچار شده به داروخانه‌های متعدد، سامانه‌های دارویی و حتی شهر‌های دیگر مراجعه کند و گاهی تنها نسخه‌های خارجی با تاریخ انقضا نزدیک یا قیمت‌های چند برابر پیشنهاد می‌شود.»

کاهش شدید ذخایر دارویی

گفته‌های این بیماران درحالی‌است که «اکبر عبداللهی اصل»، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو، از کاهش موجودی شرکت‌های پخش دارو خبر می‌دهد و می‌گوید: «اکنون موجودی کارخانه‌ها به زیر یک ماه رسیده است. موجودی پخش نیز به‌شدت کاهش یافته است. ذخیره برای شرایط صلح و ثبات تعریف شده، نه برای وضعیت فعلی که کشور در بدترین حالت ممکن از نظر تأمین ارز قرار دارد.»

به‌گفته عبداللهی، در حوزه دارو‌های بیمارستانی ۲۱ قلم دارو دچار کمبود است: «البته ۵۴۰ قلم داروی ضروری و حیاتی در حوزه دارو‌های غیر بیمارستانی هم وجود دارد که ۵۶ قلم آن دچار کمبود است. ذخایر ۱۹۵ قلم دارو نیز زیر یک ماه، ۳۶۰ قلم دارو زیر دو ماه و ۲۷۰ قلم موجودی زیر سه ماه است.»

او همچنین یادآور می‌شود: «حدود سه هزار قلم دارو در فهرست دارویی کشور داریم که در بسیاری از کشور‌ها همه این دارو‌ها ضروری محسوب می‌شوند، اما ما این دارو‌ها را طبقه‌بندی کردیم و از این سه هزار قلم، حدود ۱۳۰ قلم دارو‌های حیاتی و حدود ۴۰۰ قلم دارو‌های ضروری محسوب می‌شوند که ارزان‌ترین و هزینه-اثربخش‌ترین دارو‌ها هستند. این ۵۴۰ قلم دارو اولویت اول سازمان غذا و دارو برای تأمین هستند و تا این دارو‌ها تأمین نشوند، سراغ بقیه دارو‌ها نمی‌رویم. فاصله ۵۴۰ تا سه هزار قلم دارو‌هایی هستند که ممکن است هر زمان دچار کمبود شوند.»

افزایش مطالبات شرکت‌های دارویی

از سوی دیگر و هم‌زمان با مشکلات ارزی دارو، «سید ابراهیم هاشمی»، رئیس انجمن پخش دارو و مکمل ایران، نیز افزایش مطالبات این شرکت‌ها از دولت خبر می‌دهد و می‌گوید: «مجموع مطالبات معوق از داروخانه‌ها، بیمارستان‌های خصوصی، دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و سایر دستگاه‌های دولتی تا پایان آبان‌ماه ۱۴۰۴ به حدود ۱۵۷ هزار میلیارد تومان رسیده است. تنها دانشگاه‌های علوم‌پزشکی حدود ۳۱.۵ هزار میلیارد تومان بدهی دارند و مجموع بدهی بخش دولتی به ۴۷ هزار میلیارد تومان می‌رسد.»

به‌گزارش فارس، او می‌افزاید: «بخش قابل‌توجهی از این مطالبات مربوط به دوره‌هایی بیش از هشت ماه و حتی بالاتر از یک سال است. نمی‌دانم امروز در کشور چه کالایی وجود دارد که بیش از یک سال پول آن پرداخت نشود؛ اما دارو تنها بخشی است که چنین فشاری را تحمل می‌کند.»

گفته‌های مدیرکل امور دارو و رئیس انجمن شرکت‌های پخش دارو به‌معنی افزایش میزان کمبود‌های دارویی در هفته‌ها و ماه‌های آینده است و این، یعنی ممکن است بیماران بیشتری برای تهیه داروی خود دچار مشکل شوند و دور از انتظار نیست که برخی صنایع دارویی نیز به‌دلیل کمبود نقدینگی و مشکلات تأمین ارز برای تهیه مواد اولیه خود خطوط تولید را متوقف کنند.