سیگنال‌های مثبت برای احیای بورس

اقتصاد۲۴- Ø±Ø´Ø¯ سریع Ùˆ همزمان دو نماگر اصلی بازار، درحالی‌که هر دو شاخص بیش از ۸روز متوالی مثبت را پشت سر گذاشتند، چهره‌ای متفاوت به معاملات دیروز داد Ùˆ بار دیگر این تصور را تقویت کرد Ú©Ù‡ دوره رکود سنگین ماه‌های گذشته، دست‌کم در مقطع فعلی، عقب رانده شده است. مهم‌ترین اتفاق، اما جهش تاریخی شاخص هموزن بود؛ شاخصی Ú©Ù‡ بالاخره مرز جدیدی را ثبت کرد Ùˆ در سطح بی‌سابقه یک‌میلیون واحد قرار گرفت. این رخداد نه‌تنها فضای ذهنی معامله‌گران را تغییر داد، بلکه به‌نوعی نقطه عطفی در جهت‌دهی به جریان نقدینگی نیز محسوب شد.

همزمان با ثبت این رکورد، شاخص کل نیز توانست حرکت رو به رشد خود را استمرار ببخشد و از نیمه کانال ۳.۵‌میلیون واحد عبور کند. جهشی که با افزایش حدود ۵۴هزار واحدی شکل گرفت و سطح سه‌میلیون و ۵۶۱هزار واحد را به‌عنوان مقصد روز چهارشنبه معرفی کرد. این همزمانی رشد شاخص‌ها سیگنال مثبتی به سهامداران ارسال کرد و زمینه تقویت جریان ورود نقدینگی به نماد‌های شاخص‌ساز را فراهم آورد.

معاملات دیروز از نظر حجم و قدرت نقدینگی نیز یک روز کم‌سابقه بود. ارزش معاملات خرد با نزدیک شدن به ۱۴هزار‌میلیارد تومان همچنان بالای سطح رونق باقی ماند و حضور دوباره سرمایه‌گذاران خرد در سمت خرید با ثبت ۱۲۷۸‌میلیارد تومان ورود پول حقیقی تایید شد. پهنای بازار نیز قابل‌توجه بود؛ بیش از ۸۶درصد نماد‌ها در محدوده مثبت روز را به پایان رساندند و بیش از ۱۳۰نماد از منفی به مثبت چرخیدند؛ نشانه‌ای روشن از غلبه جریان تقاضا بر عرضه.

حجم سفارش‌های خرید نیز با ثبت ۲،۲۴۵‌میلیارد تومان و اختلاف بیش از ۱.۸همت نسبت به سمت فروش نشان داد که بازار نه‌فقط در شاخص‌ها، بلکه در عمق معاملات نیز در وضعیت قدرتمندی قرار دارد.

رصد جریان ورود و خروج پول حقیقی نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران خرد به‌طور محسوسی تمرکز خود را متوجه صنایع بزرگ و لیدر کرده‌اند. صنایع شیمیایی با جذب ۴۶۴‌میلیارد تومان در صدر قرار گرفت و اختلاف قابل‌توجهی نسبت به سایر گروه‌ها ایجاد کرد. این روند نشان می‌دهد که با تقویت انتظارات ارزی، نگاه بازار دوباره به سمت صنایع دلاری متمایل شده است.

پس از آن، گروه بانکی با ورود ۲۱۴‌میلیارد تومان در رتبه دوم ایستاد؛ گروهی که همواره در دوره‌های تغییر انتظارات، از اولین مقاصد نقدینگی حقیقی بوده است. گروه‌های سیمان، مواد غذایی و نیروگاهی نیز هرکدام حدود ۸۵‌میلیارد تومان ورود پول ثبت کردند؛ نشانه‌ای از آنکه تقاضا تنها محدود به چند صنعت خاص نبوده و بخشی از نقدینگی میان صنایع مختلف توزیع شده است.

در نقطه مقابل، گروه رایانه بیشترین خروج پول حقیقی را تجربه کرد و با منفی ۳۳‌میلیارد تومان در صدر خروج ایستاد. همچنین گروه استخراج کانه‌های فلزی که طی هفته‌های اخیر از مهم‌ترین مقاصد ورود پول بود دیروز ۳۱‌میلیارد تومان خروج ثبت کرد و بخشی از مسیر صعودی خود را تعدیل کرد.

اهمیت ویژه رشد همزمان شاخص‌ها

بهنام علیخانی در توضیح وضعیت بازار سهام در هفته گذشته گفت: «بازار سهام در هفته‌ای که گذشت در فضای مثبتی حرکت کرد و مجموعه‌ای از عوامل بنیادی، رفتاری و جریان نقدینگی موجب شد شاخص‌ها روندی رو به رشد را تجربه کنند. رشد همزمان این دو شاخص اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا نشان می‌دهد نه‌تنها نماد‌های بزرگ و شاخص‌ساز در مسیر صعودی قرار گرفته‌اند، بلکه نماد‌های کوچک‌تر و متوسط نیز با افزایش تقاضا مواجهند و این همگرایی شاخص‌ها معمولا از پایداری و عمق پیدا کردن رونق بازار حکایت دارد. این وضعیت همزمان با ورود نقدینگی تازه و افزایش ارزش معاملات خرد، تصویری از بازاری فعال و آماده حرکت در مسیر صعودی را نشان می‌دهد.»

او ادامه داد: «جریان پول حقیقی نیز وارد فاز مثبتی شده و جذابیت بازار سهام برای سرمایه‌گذاران حقیقی افزایش یافته است. ورود پول به صندوق‌های سهامی و حتی صندوق‌های اهرمی نشانه‌ای است از تغییر تدریجی رفتار سرمایه‌گذاران از دارایی‌های کم‌ریسک به دارایی‌های ریسکی‌تر. این جابه‌جایی نقدینگی معمولا در دوره‌هایی اتفاق می‌افتد که انتظارات تورمی رو به افزایش است یا بازار تصور می‌کند سیاستگذار در آستانه تغییر مسیر قرار دارد. افزایش ارزش معاملات خرد و بالا رفتن تعداد نماد‌های مثبت نیز نشان می‌دهد نقدشوندگی که یکی از موتور‌های حیاتی حرکت بازار است، در حال تقویت است. در چنین فضایی، سرمایه‌گذاران با دقت بیشتری به عملکرد صنایع بنیادی نگاه می‌کنند و سعی دارند سهم‌های شاخص‌ساز و صنایع پیشرو را در پرتفو خود نگه دارند تا هم از رشد کوتاه‌مدت بهره‌مند شوند و هم از ثبات نسبی بازار در برابر نوسان‌های شدید محافظت کنند.»

بیشتر بخوانید:بورس تهران ۳۱ هزار واحد صعود کرد

علیخانی درباره نقش صنایع مختلف نیز توضیح داد: «از منظر صنایع، گروه‌های بانک و خودرو در این هفته نقش مهمی در هدایت جریان نقدینگی داشتند. این دو گروه به‌طور سنتی از جمله صنایعی هستند که نسبت به انتظارات تورمی و تحولات نرخ ارز واکنش بیشتری نشان می‌دهند. افزایش نرخ ارز معمولا موجب رشد ارزش دارایی‌ها و افزایش درآمد‌های عملیاتی بسیاری از شرکت‌ها می‌شود و از سوی دیگر می‌تواند زمینه را برای بهبود وضعیت ترازنامه و افزایش سودآوری در برخی بانک‌ها و خودروسازان فراهم کند. رشد تقاضا برای این نماد‌ها در هفته اخیر نه‌تنها از منظر رفتاری مهم بود، بلکه از نظر بنیادی نیز با انتظارات سرمایه‌گذاران نسبت به گزارش‌های فصلی و میان‌دوره‌ای آینده همخوانی داشت. در کنار آن، ورود پول حقیقی به نماد‌های کوچک و متوسط نیز ادامه یافت و این موضوع نشانه‌ای از افزایش اعتماد عمومی به بازار است.»

او درباره رویکرد سرمایه‌گذاران به صندوق‌های طلا نیز گفت: «در کنار بازار سهام، توجه به صندوق‌های طلا نیز افزایش یافته است. افزایش قیمت دلار و تقویت انتظارات تورمی موجب شده سرمایه‌گذاران بخشی از پرتفوی خود را به سمت دارایی‌های جایگزین با ماهیت پوشش ریسک هدایت کنند. صندوق‌های طلا در چنین دوره‌هایی کارکرد دوگانه دارند: هم به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه و هم به‌عنوان ابزار پوشش ریسک در مقابل نوسان‌های احتمالی بازار سهام. ترکیب مناسب سهام بنیادی با بخشی از دارایی‌های مبتنی بر طلا می‌تواند رویکردی متوازن برای مدیریت ریسک پرتفوی باشد؛ مخصوصا در مقاطعی که بازار سرمایه در حال شکل دادن به یک روند جدید و شاید شکننده است. سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولا توجه دارند که همزمان با رشد بازار سهام، تنوع سرمایه‌گذاری در دارایی‌های جایگزین می‌تواند سطح ریسک کلی پرتفوی را کاهش دهد و از افت ارزش در دوره‌های اصلاح محافظت کند.»

علیخانی درباره چشم‌انداز بازار نیز گفت: «فضای پیش‌رو برای بازار سهام بسیار تعیین‌کننده است. انتشار گزارش‌های آذر، گزارش‌های ۹ماهه شرکت‌ها و همچنین ارائه لایحه بودجه سال آینده می‌توانند جهت‌گیری بازار را در دو ماه آینده مشخص کنند. اگر سیاستگذار در حوزه نرخ ارز، نرخ بهره و سیاست‌های مالی سیگنال‌های باثبات و قابل پیش‌بینی ارائه دهد، و شرکت‌ها نیز در گزارش‌های خود رشد درآمد و سودآوری قابل اتکایی نشان دهند، احتمال شکل‌گیری یک رالی قدرتمند در بازار جدی است. این رالی اگر رخ دهد می‌تواند تا پایان زمستان ادامه یابد و بخشی از اصلاحاتی را که بازار طی ماه‌های گذشته تجربه کرده است، جبران کند. در مقابل، اگر گزارش‌ها ناامیدکننده باشند یا سیاست‌های بودجه‌ای فشار مضاعفی بر شرکت‌ها ایجاد کند، بازار ممکن است وارد یک فاز نوسانی و حتی اصلاحی شود.»

این تحلیلگر بازار سرمایه در بخش دیگری از صحبت‌هایش بیان کرد: «در طول هفته جاری، گروه‌های پیشرو همچنان با محوریت صنایع بانک و خودرو فعال بودند؛ درحالی‌که صنایع پالایشی و معدنی نیز به تدریج توجه سرمایه‌گذاران را جلب کردند. افزایش تقاضا در این گروه‌ها عمدتا ناشی از انتظار بهبود درآمد‌ها در پی افزایش نرخ ارز و اثر مثبت بر فروش صادراتی و حاشیه سود شرکت‌ها بوده است. چنین روندی نشان می‌دهد بازار در حال تحلیل درست از اثرات سیاست‌های اقتصادی و تغییرات نرخ ارز است و سرمایه‌گذاران در حال موقعیت‌یابی برای بهره‌برداری از این تحولات هستند.»

او همچنین تاکید کرد: «به‌طور همزمان، ورود نقدینگی به صندوق‌های طلا و دارایی‌های جایگزین ادامه داشت که نشانه‌ای از رویکرد متوازن سرمایه‌گذاران به مدیریت ریسک است. سرمایه‌گذاران با بخش‌بندی دارایی‌ها، ریسک ناشی از نوسانات بازار سهام را با دارایی‌های کم‌ریسک‌تر یا دارای اثر تورمی پوشش می‌دهند. این استراتژی ضمن افزایش انعطاف‌پذیری پرتفوی، امکان بهره‌برداری از رشد بازار سهام و صندوق‌های طلا را همزمان فراهم می‌آورد.»

علیخانی در جمع‌بندی گفت: «در نهایت، هفته جاری نقطه عطفی در بازگشت اعتماد به بازار سهام بود. جریان نقدینگی مثبت، همگرایی شاخص کل و هموزن، رشد صنایع شاخص‌ساز و توجه به صندوق‌های طلا همگی از بازاری فعال، آماده حرکت صعودی و با پتانسیل رالی کوتاه‌مدت حکایت دارند. با این حال، سرمایه‌گذاران باید همواره توجه داشته باشند که رشد پایدار نیازمند حمایت واقعی از سوی سودآوری شرکت‌ها و سیاست‌های اقتصادی هماهنگ است. بهترین رویکرد در شرایط فعلی، تمرکز بر سهم‌های بنیادی، ترکیب مناسب با دارایی‌های جایگزین، مدیریت ریسک و اتخاذ دیدگاه میان‌مدت است تا هم از فرصت‌های رشد بهره‌مند شد و هم در برابر نوسانات احتمالی محافظت داشت.»

بازار در مسیر رشد آرام

مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه با اشاره به روند کلی معاملات طی روز‌های گذشته افزود: «مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، نقش صندوق‌های متعدد بورسی از جمله صندوق‌های اهرمی، درآمد ثابت، بخشی سهامی و دارایی‌محور است. این صندوق‌ها اثر غیرقابل‌انکاری بر روند بورس دارند و به نظر می‌رسد ناظر بازار باید با دقت بیشتری نحوه مدیریت و فعالیت این صندوق‌ها را زیر نظر بگیرد؛ چرا که در صورت عدم کنترل، می‌توانند برای بازار ایجاد چالش کنند.»

محبی با اشاره به جایگاه فعلی بازار سرمایه تصریح کرد: «با وجود رشد‌های آرام و مستمر طی ماه‌های گذشته، ارزش کل بازار همچنان کمتر از ۱۰۰‌میلیارد دلار است. این موضوع نشان می‌دهد که بازار از تورم و کاهش ارزش ریال جا مانده و نتوانسته همراستا با تورم حرکت کند.»

وی درباره شرایط اقتصاد کلان ایران توضیح داد: «در ابتدای آذرماه شاهد رخداد‌های کلان مهمی از جمله افزایش بی‌سابقه پایه پولی، رشد شدید تورم، کاهش ارزش پول ملی، افزایش قیمت دلار و رکوردزنی طلا بودیم. هر یک از این موارد به‌طور مستقیم بر روند حرکتی بازار سهام اثر می‌گذارند.»

او همچنین به تاثیر متغیر‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: «امشب نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا اعلام می‌شود و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که احتمال کاهش نرخ بهره وجود دارد. چنین اتفاقی می‌تواند باعث رشد قیمت کامودیتی‌ها شود و از آنجا که بازار ایران کامودیتی‌محور است، می‌تواند از این روند منتفع شود و شرایط بهتری را از روز شنبه تجربه کند.»

محبی افزود: «افزایش تورم و رشد قیمت دلار هرچند در ظاهر به رشد قیمت نماد‌های بورسی کمک می‌کند، اما از سوی دیگر به دلیل ارتباط نرخ تورم با بازدهی بازار‌های بدون ریسک، بر نسبت P/E بازار اثرگذار است و می‌تواند جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس را افزایش دهد. با این حال، رشد قیمت در بازار‌های موازی مانند طلا، ارز و نقره ممکن است موجب خروج سرمایه از بازار سهام شود.»

این تحلیلگر بازار سرمایه تاکید کرد: «در شرایطی که ابزار‌های مالی عمدتا سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت را ترغیب می‌کنند، خرید و فروش مستمر سهام بیشتر مناسب افرادی است که شناخت کافی از بازار، تحلیل و بنیاد شرکت‌ها دارند. برای سهامداران کم‌تجربه، بازار همچنان می‌تواند پرریسک باشد.»

او درباره استراتژی‌های سرمایه‌گذاری گفت: «در افق بلندمدت، با توجه به تداوم ریسک‌های سیاسی در اقتصاد ایران، شناسایی سهم‌های دارایی‌محور به‌ویژه در گروه‌های فلزی -اعم از فلزات اساسی و فلزات گرانبها- می‌تواند گزینه مطلوب‌تری باشد؛ زیرا این شرکت‌ها هم نقدشوندگی بالایی دارند و هم پتانسیل سودآوری مناسب.»

محبی درباره تحولات کوتاه‌مدت نیز اظهار کرد: «با توجه به افزایش سرمایه شرکت‌های دارویی و استقبال سهامداران از این گروه، سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت در نماد‌های دارویی-در صورت مطالعه دقیق و انتخاب سهم‌های مناسب- می‌تواند بازده قابل‌قبولی به همراه داشته باشد.»

او در جمع‌بندی گفت: «بازار سرمایه همچنان بازاری ریسکی است و ریسک‌های سیستماتیک و سیاسی بر آن سایه انداخته‌اند. با این حال، روند رشد تدریجی و استقبال سهامداران نشان می‌دهد که بازار در بلندمدت می‌تواند مسیر صعودی خود را حفظ کند. البته انتظار می‌رود هیجان مثبت دیروز در روز‌های آینده کاهش یابد و بازار به رشد آرام بازگردد؛ مگر آنکه رخداد سیاسی منفی جدیدی مسیر بازار را تغییر دهد.»