اقتصاد۲۴- مدیر کل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر هشدار داد که سن آغاز مصرف مواد مخدر در کشور به ۱۴ تا ۱۵ سال کاهش یافته است و اوج مصرف همچنان بین ۲۰ تا ۲۵ سال باقی مانده است. این هشدار نشان میدهد که بیتوجهی به معضلات اصلی اجتماعی و تمرکز بر مسائل کم اهمیتتر و ایجاد محدودیتهای اجتماعی در حوزههای مختلف، جوانان کشور را در معرض خطر جدی قرار داده است.
یکی از اصلیترین نشانههای جدی و بحرانی بودن وضعیت نیز کاهش شدید سن بزهکاری است. مساله فقط فحشا، سرقت و خفتگیری و این حرفها نیست. مایه تاسف است، اما این روزها در هر کوچه و خیابانی بچه مدرسهایهای سیگار به دست را میبینیم. نگران کنندهتر اینکه فقط سیگار نیست و نوجوانان رسما در دام اعتیاد به انواع مواد مخدر افتادهاند.
به گفته مدیر کل درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر، این روند از ۱۴ سالگی آغاز شده و در دانشگاهها ادامه پیدا میکند. نکته هشداردهنده این است که دختران نیز اکنون به همان میزان پسران در معرض مصرف قرار گرفتهاند، روندی که در گذشته کمتر مشاهده میشد.
ایجاد محدودیتهای صرف و تمرکز بر کنترلهای امنیتی، بدون توجه به آموزش و پیشگیری، بخش بزرگی از مشکل را پنهان کرده است. در حالی که کشورهای پیشرفته با برنامههای آموزشی، مشاوره و دسترسی کنترلشده به خدمات درمانی، نرخ مصرف را در سنین پایین کاهش دادهاند، ایران همچنان بیشتر انرژی خود را صرف محدود کردن جوانان میکند تا حمایت از آنها.
بیشتر بخوانید:روایت تلخ آسیبدیدگان کمپ ترک اعتیاد گام اول رهایی؛ دوسال بلاتکلیفی پس از مرگ ۳۶ نفر/خانوادهها هنوز بدون حکم قضایی ماندهاند
در کشورهای منطقه مانند ترکیه و لبنان، طرحهای پیشگیری از مواد مخدر در مدارس و دانشگاهها و همچنین دسترسی به مشاورههای روانشناختی، توانسته است روند کاهش سن شروع مصرف را متوقف کند. در حالی که در ایران سن شروع مصرف هر سال پایینتر میآید. این موضوع زنگ خطری است که میتواند پیامدهای بلندمدت در سلامت جسمی و روانی نسل آینده داشته باشد.
با رسیدن اوج مصرف به سنین ۲۰ تا ۲۵ سال، فشار اجتماعی و اقتصادی ناشی از اعتیاد بر خانوادهها و جامعه افزایش مییابد. کارشناسان هشدار میدهند که اگر همین روند ادامه یابد، نسل جوان با مشکلاتی فراتر از سوء مصرف مواد، از جمله بیکاری، انزوا و آسیبهای روانی مواجه خواهد شد.
شیوع مواد مخدر در سنین نوجوانی یک هشدار جدی است که نمیتوان آن را تنها با حرف و توصیه مدیریت کرد. تجربه جهانی نشان میدهد راهکار موفق، ترکیبی از آموزش، پیشگیری، دسترسی به مشاوره و درمان و حمایت اجتماعی است. اگر سیاستگذاران توجه کافی نکنند، نسل آینده در معرض بحران بزرگتری قرار خواهد گرفت.
در حالی که سن شروع مصرف مواد مخدر به ۱۴ سال رسیده و نوجوانان در معرض تهدید جدی قرار دارند، بخش زیادی از انرژی مسئولان صرف موضوعات حاشیهای مانند حجاب، پلمب کافهها و برخورد با رویدادها و ایونتها میشود. نتیجه این بیتوجهی، وضعیتی است که امروز شاهد آن هستیم: نوجوانانی که در دام اعتیاد گرفتار شدهاند، مشکلات روانی و اجتماعی که هر روز گستردهتر میشود و نسلی که از حمایت واقعی اجتماعی و پیشگیری محروم مانده است. تمرکز صرف بر کنترلهای ظاهری بدون حل معضلات واقعی، نه تنها بحران را کاهش نمیدهد، بلکه آن را عمیقتر و گستردهتر میکند.