اقتصاد۲۴- سازمان جهانی بهداشت (WHO) برای نخستین بار در تاریخ داروهای کاهش وزن را به عنوان بخشی از درمان بلندمدت چاقی توصیه کرد؛ داروهایی که باید همراه با ورزش و رعایت رژیم غذایی مصرف شوند تا به کاهش وزن و بهبود سلامت متابولیک کمک کنند. این توصیه، نقطه عطفی در رویکرد جهانی به چاقی است؛ بیماریای که امروز بیش از ۸۹۰ میلیون بزرگسال را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار داده و سالانه میلیونها نفر را به سمت بیماریهای قلبی، دیابت و انواع سرطان سوق میدهد.
سازمان بهداشت جهانی در راهنمای تازه خود اعلام کرده داروهایی مانند آگونیستهای گیرنده GLP‑۱ از جمله semaglutide، tirzepatide و liraglutide میتوانند در درمان چاقی مورد استفاده قرار گیرند، اما نه به عنوان جایگزین رژیم و ورزش، بلکه همراه و مکمل آنها. این داروها در اصل برای درمان دیابت نوع ۲ توسعه یافته بودند، اما شواهد بالینی نشان داده که اثر قابلتوجهی در کاهش وزن و بهبود وضعیت متابولیک دارند.
رسانههای علمی و پزشکی به این تصمیم واکنش مثبت نشان دادهاند و آن را «نقطه عطفی در درمان جهانی چاقی» توصیف کردهاند. کارشناسان تأکید میکنند که دارو به تنهایی قادر به حل بحران چاقی نیست و باید همزمان با تغییر سبک زندگی و حمایتهای حرفهای مصرف شود. همچنین WHO به دسترسی عادلانه به این داروها و آمادهسازی نظامهای بهداشتی برای ارائه آنها تأکید کرده تا شکافهای سلامت افزایش نیابد.
سیر پیشرفت داروهای لاغری نشان میدهد که درمان چاقی طی دهههای گذشته محدود به رژیم غذایی، ورزش و جراحیهای باریاتریک بوده، اما نسل جدید داروهای ضدچاقی توانستهاند با کاهش اشتها، کند کردن تخلیه معده و بهبود متابولیسم، نقش مؤثری در کاهش وزن داشته باشند. برخی مطالعات بالینی نشان دادهاند که داروهایی مانند semaglutide و tirzepatide میتوانند تا ۲۰ تا ۳۰ درصد وزن بدن را در دورههای طولانی کاهش دهند، بدون آنکه نیاز به جراحی یا رژیمهای شدید باشد.
با این حال، کارشناسان هشدار میدهند که دادههای بلندمدت درباره ایمنی و تأثیر طولانیمدت این داروها محدود است و هزینه بالای آنها و خطر نسخههای تقلبی، از چالشهای پیشروی این راهکار درمانی محسوب میشوند. همچنین برخی عوارض گوارشی و نیاز به مدیریت پزشکی دقیق، مصرف این داروها را مستلزم نظارت حرفهای میکند.
کارشناسان پیشبینی میکنند که توصیه WHO میتواند نظامهای سلامت را وادار کند تا چاقی را به عنوان یک بیماری مزمن جدی شناسایی کرده و برای آن برنامههای بلندمدت طراحی کنند. این رویکرد میتواند زمینه پوشش بیمهای بهتر برای داروهای ضدچاقی و توسعه تحقیقات علمی برای نسلهای بعدی داروها را فراهم کند.
با اعلام این توصیه، چاقی دیگر فقط یک مشکل زیبایی یا انتخاب سبک زندگی نیست؛ بلکه یک بیماری مزمن است که نیازمند مراقبت جامع، داروهای علمی و حمایت بلندمدت است. تغییر نگاه جهانی به چاقی و ورود داروهای کاهش وزن به راهنمای درمان رسمی، نویدبخش تحولی بزرگ در سلامت عمومی است که میتواند میلیونها زندگی را بهبود بخشد.