اقتصاد۲۴ – در مقدمه توجیهی لایحه ماده واحده الحاق بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری به محدوده منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی چابهار که در جلسه ۳۱ تیرماه شهریورماه سال گذشته که به تصویب هیئت وزیران رسید و از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی ارائه شد ، آمده بود؛ به منظور جذب سرمایه گذاری، تحریک تولید و صادرات کالا به بازارهای جهانی و همچنین با توجه به اینکه مناطق آزاد دنیا متصل و وابسته به یک بندر در محدوده خود هستند و نیز برای بهره مندی متقابل منطقه آزاد چابهار و بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری از مزایا و امکانات یکدیگر و افزایش سهم حمل و نقل دریایی در منطقه و جهان به عنوان حلقه ای از زنجیره تأمین و توزیع، استفاده حداکثری از ظرفیت جغرافیایی این دو بندر در جذب خطوط کشتیرانی و ایجاد تسهیلات برای جذب کالاهای ترانزیتی آسیای میانه و افغانستان و همچنین کمک به اشتغالزایی منطقه و محور شرق کشور، لایحه ماده واحده الحاق بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری به منطقه آزاد چابهار برای طی مراحل قانونی خود به مجلس ارائه می شود.
بنابر این گزارش، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی عصر روز یکشنبه، اول دی ماه با کلیات لایحه الحاق بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری به محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار با ۱۴۳ رأی موافق، ۱۴ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۰۲ نماینده حاضر در جلسه موافقت کردند.
در ابتدا ، سیدحسن حسینی شاهرودی، سخنگوی کمیسون اقتصادی مجلس، گزارش این کمیسیون درباره لایحه الحاق بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری به محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار را قرائت کرد .
در ادامه حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس در مخالفت با الحاق بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری به منطقه آزاد تجاری چابهار، گفت: کشورهایی مثل هند و چین دارای مناطق آزاد تعریف شده مشخص در کشور خودشان هستند و مناطق آزادشان تعریف شده است.
وی ادامه داد: در کشور ما مناطق آزاد و ویژه اقتصادی زیادی وجود دارد اما کار کارشناسی دقیقی بر روی آن انجام نگرفته است، منطقه آزاد چابهار و ده‌ها منطقه آزاد تجاری دیگر موفق نبوده‌اند و به سود ممکلت کاری نکرده‌اند و فقط مالیات عادی می‌دهند، در این مناطق استفاده رانتی به وجود می آید در صورتی که باید مناطق آزاد و تجاری به وزارت اقتصاد کمک کنند.
همچنین سیدکاظم دلخوش اباتری، نماینده مردم صومعه سرا در مجلس در موافقت با الحاق بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری به محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار، گفت: در دنیا وقتی مناطق آزاد و تجاری ایجاد می‌شود از تمام ظرفیت‌های آن استفاده می کنند و برای تحرک در تولید و صادرات کالا به سمت مناطق آزاد می روند.
وی ادامه داد: بازارهای جهانی و مسائل رقابتی اقتصادی در ایجاد مناطق آزاد مطرح است و با استفاده از مناطق آزاد می‌توانیم تحریم‌ها را دور بزنیم و استفاده از بنادر در مناطق آزاد می‌تواند به کشور کمک اقتصادی کند و باعث رشد اقتصادی می‌شود.
علیرضا محجوب، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در مخالفت با الحاق این دو بندر به منطقه آزاد تجاری چابهار، گفت: اگر این بنادر دالان شرق و غرب هستند و آسیای میانه و پاکستان و افغانستان را به ما وصل می‌کنند پس چرا هنوز باعث رونق تولید نشده‌اند.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس افزود: با الحاق این بنادر به چابهار ممکن است محدودیت‌هایی ایجاد شود، باید از ظرفیت‌های خود چابهار استفاده شود، ظرفیت‌های بندری کشور ما زیاد نیست، آنچه رهبری بیان کردند این بود که باید به سمت شرق بنادر را ببریم نه غرب، این دالان شرق نیست، بدون اضافه کردن بنادر هم می‌توان به چابهار رونق داد و رهبری از توسعه مکران حمایت کردند اما این جابه‌جایی باعث توسعه مکران نمی‌شود.
مصطفی کواکبیان، رئیس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس نیز به عنوان نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در موافقت با لایحه الحاق بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری به محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی‌چابهار، اظهار کرد: مخالفین این الحاق هیچ استدلالی ندارند و می‌گویند خود منطقه آزاد چه گلی به سر ما زده که بنادر به آن اضافه شود.
وی ادامه داد: من از بعد اقتصاد سیاسی می‌گویم که این مناطق می‌توانند منطقه چابهار را تقویت کنند، در منطقه خاورمیانه یک رقابت جدی وجود دارد و در صورت گسترش، چابهار می‌تواند برای اقتصاد کشور مفید باشد.
علیرضا سلیمی، نماینده محلات، دلیجان نیز در مخالفت با این لایحه، با بیان اینکه هدف از تشکیل بنادر آزاد جذب سرمایه‌گذار است اما در توسعه مناطق آزاد به این مهم نرسیدیم، گفت: مناطق آزاد تاکنون موجب ایجاد ۵ میلیارد دلار واردات و فقط دو میلیارد دلار صادرات شده اند، با اضافه کردن این بنادر بحث مدیریت دوگانه و تضادهای منطقه‌ای به وجود می‌آید که چاره‌ای برای آن ها پیدا نکردیم.
وی در ادامه اشکال سوم این الحاق در منطقه چابهار را این گونه مطرح کرد: سازمان بنادر یک سازمان درآمد هزینه‌ای است و با منفک کردن این بنادر مشکل کاهش هزینه پیدا می‌کند و مشکل اساسی ایجاد می‌شود.
علاوه بر این مجتبی ذوالنوری، نماینده قم در موافقت با کلیات لایحه الحاق بنادر شهیدبهشتی و شهیدکلانتری به محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار، گفت: این دو منطقه و بنادر متفاوت از مناطق آزاد دیگر است، در اطراف همه شهرهای ثروتمند دنیا بندری وجود دارد که باعث توسعه اقتصادی شده است، ما می‌خواهیم در این منطقه راهبردی تغییراتی را ایجاد کنیم.
وی ادامه داد: اگر چابهار را با اقتصاد این دو بندر توسعه ندهیم، بندر گوادر پاکستان نقش اصلی را برعهده گرفته و ما فرصت را از دست می‌دهیم، الحاق این دو بندر به منطقه آزاد چابهار می‌تواند ترانزیت کالاها را به بهترین شکل در این منطقه انجام دهد و تحریم‌ها را دور زده و باعث توسعه اقتصادی شود.
در پایان نیز علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی متذکر شد: این طرح را دو شوری می‌کنیم و به کمیسیون ارجاع می‌دهیم تا محدوده و جزئیات بهتر مشخص شود و مجلس فقط به کلیات آن رأی داده است. آقای حضرتی؛ رئیس کمیسیون اقتصادی باید جزئیات را سریع تر در کمیسیون بررسی کرده و ارائه دهد.
منبع: وزارت راه و شهرسازی