اقتصاد۲۴- چندی پیش بود که مرتضی بانک مشاور رییس جمهوری و دبیر شورایعالی مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی خبر از تشکیل بورس بین الملل آن هم در جزیره کیش داد؛ این بورس همان طور که از اسمش پیداست با هدف جذب سرمایه گذاران خارجی قرار است راه اندازی شود تا مبادلات مالی از طریق ارزهای بین‌المللی صورت گیرد. با آنکه مدل های مختلفی از بورس تهران گرفته تا فرابورس، بورس انرژی، بورس کالا در بخش سهام، بورس اوراق بهادار و کالا در کشور در حال فعالیت هستند اما موفقیت و حضور سرمایه گذاران به خصوص سرمایه گذاران خارجی در بورس بین الملل آن هم در شرایطی که ایران روزهای سختی از لحاظ اقتصادی تجربه می کند و دسترسی ایران به سوئیفت قطع شده است در هاله ای از ابهام است.
حل چالش های موجود با تکیه بر بورس بین الملل
با این حال بهادر بیژنی مشاور رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در امور بین الملل درباره مبادلات بانکی این بورس معتقد است که این امکان وجود دارد که تدابیری اتخاذ شود تا شاهد اتصال نهاد متولی ایران (شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه) به شرکت های سپرده گذاری دیگر کشورها باشیم و اگرچه در بخش بانکی با توجه به تحریم ها با مشکلات بسیاری مواجه هستیم، اما همچنان بسیاری از بانک های ایرانی در کشورهای خارجی در حال فعالیت هستند.
بیژنی عقیده دارد که سرمایه گذاران خارجی می توانند نقدینگی خود را به سمت بورس هدایت کنند و این نکته امیدوار کننده ای برای حل چالش های موجود است. البته تشکیل چنین بورسی می تواند گام مهمی در بین المللی شدن بازار سرمایه ایران باشد. همچنین این موضوع می تواند یکسان سازی مقررات و استانداردها و پذیرش همزمان اوراق بهادار و کالا را به همراه داشته باشد.
در فروش نفت مشکل داریم چه برسد به بورس بین الملل!
اما علیرضا باغانی تحلیلگر بازار سرمایه نگاهی متفاوت از بهادر بیژنی دارد به طوری که در گفتگو با اقتصاد 24 درباره تشکیل این بورس در کیش گفت: ما در فروش نفت مشکل داریم چه برسد به بورس بین الملل! در چنین شرایطی حرف زدن از جذب سرمایه گذار خارجی حرف منطقی نیست و بیشتر شبیه یک آرزو می ماند.
باغانی ادامه داد: در بورس بین المللی خبری از سرمایه گذارهای داخلی نیست و اصولا وجود آنها در این بورس معنی پیدا نمی کند و تا جایی که به خاطر دارم این ایده از 15 سال قبل کلید خورد که تا سالهای قبل به نتیجه ای نرسید و حال هم معلوم نیست سازوکار آن دقیقا چه خواهد بود.
این تحلیلگر بازار سرمایه به مشکلات دلار و خط انتقال پولی اشاره کرد و گفت: در شرایطی که معاملات دلاری دچار مشکلات فراوانی است قرار است پول سرمایه‌گذاران چگونه وارد کشور شود و در حالی که خطوط انتقال مالی قطع است انگیزه کافی برای ورود سرمایه گذاران به بورس بین الملل باقی نمی ماند.
وی خاطرنشان کرد: ممکن است برخی ها از تشکیل این بورس به عنوان راه میانبر برای دور زدن تحریم ها یاد کنند اما از آنجایی که مسیر مالی بورس شفاف است بعید است که با مکانیسم شفاف بورس بتوان تحریم ها را دور زد.
اول سروسامان دادن به ارتباط مالی، بعد ایجاد بورس بین‌المللی
محمدیوسف امین داور، کارشناس دیگر بازار سرمایه نیز در گفتگو با اقتصاد24 گفت: اولین شرط ایجاد بورس بین الملل داشتن آزادی در نقل و انتقال پول است و چگونه در چنین شرایطی که ارتباط مالی ما با بانک های جهانی قطع است حرف از تشکیل بورس بین المللی می زنند؟
این کارشناس بیان کرد: اگر تصمیم دولت برای ارتباط مالی با دنیا جدی باشد بهتر است اول ارتباط مالی را سروسامان دهند و این ارتباطات را که الان قطع شده است را مجددا وصل کند و آن وقت است که می تواند ادعای آمدن سرمایه گذاران به بورس بین المللی را مطرح کند درغیر این صورت کارایی چنین بورسی زیرسوال است و حتی موجودیت آن نیز زیر سوال می رود.