اقتصاد۲۴- جشنواره‌ای که منتقدانش بر این باورند از همین حالا می‌توان نتایج پایانی‌اش را با درصد اندکی خطا تخمین زد و جوایز را بین چند فیلم تقسیم کرد.
امسال جشنواره از نسل متقدم سینماگران مسعود کیمیایی را دارد، از نسل سینماگران بعد از انقلاب ابراهیم حاتمی‌کیا و مجید مجیدی را دارد، از نسل جدید محمدحسین مهدویان و بهروز شعیبی و سعید ملکان را دارد.
از نسل فیلم‌سازان موسوم به جشنواره‌ای نیکی کریمی، سامان سالور و مجید برزگر را دارد، از طیف تجاری سینما سینماگرانی، چون پیمان قاسم‌خانی و برزو نیک‌نژاد را دارد، از سنخ فیلم‌سازان متفاوت بهنام بهزادی و کیوان علی‌محمدی را دارد .
و البته شماری فیلم‌ساز تازه‌وارد کنجکاوی‌برانگیز، چون محمد کارت و برادران ارک این یعنی فستیوالی برای هر سلیقه و فکری؛ به‌خصوص که شنیده‌ها و گفته‌ها و زمزمه‌های پیش از جشنواره حکایت از این دارند که هر کدام از این فیلم‌سازان با آثار قابل تأملی به جشنواره آمده‌اند.
درباره هر دوره از جشنواره فیلم فجر، هم چنان‌که درباره هر فیلم، یا هر کتاب یا هر اثر هنری، گفته می‌شود که مثل هندوانه دربسته است و تا روز‌های آخر معلوم نمی‌شود چه در چنته دارد.
با این همه، اما مثل هر دوره دیگری از هم‌اکنون می‌توان حدس زد که کدام فیلم‌ها بیش از دیگر فیلم‌ها سروصدا ایجاد خواهند کرد، جنجالی خواهند شد و البته همان‌گونه که عده‌ای به طعنه و کنایه بار‌ها و بار‌ها گفته‌اند، اغلب جوایز را به دست خواهند آورد.
وقتی در یک دوره سه تن از محبوب‌ترین فیلم‌سازان جشنواره حضور داشته باشند، بیراه نیست اگر توقع داشته باشیم رقابت اصلی در روز فینال بین این سه تن خواهد بود.
ابراهیم حاتمی‌کیا، مجید مجیدی و محمدحسین مهدویان، به علاوه بهروز شعیبی البته، جزو کارگردانانی هستند که هر گاه پا به جشنواره گذاشته‌اند، دست پر از آن بیرون آمده‌اند. هیچ بعید نیست اگر این اتفاق امسال هم رخ دهد؛ به‌خصوص که گفته می‌شود این سه فیلم‌ساز کار‌های خوبی به جشنواره آورده‌اند.
ابراهیم حاتمی‌کیا که تاکنون با فیلم‌های «مهاجر»، «از کرخه تا راین»، «آژانس شیشه‌ای»، «به رنگ ارغوان» و «به نام پدر» سیمرغ بهترین فیلم را به دست آورده، امسال در جشنواره «خروج» را دارد. سومین همکاری پشت سر هم کارگردان با سازمان اوج؛ که این‌بار به سیاق دو فیلم قبلی‌اش به‌طور مستقیم به موضو‌عات استراتژیک نپرداخته است.
حاتمی‌کیا در خروج ظاهرا روایت داستانش درباره کشاورزانی که برای رساندن حرف خود به گوش مدیران دولتی عازم سفر به تهران برای دیدار با هیأت دولت می‌شوند، قرار داده است.
موضوعی که هم می‌تواند بهترین و مسئولانه‌ترین کار کارنامه حاتمی‌کیا را موجب شود و هم اثری در مایه‌های گزارش‌های تلویزیونی درباره دولت مستقر و کمبودهایش!
محمدحسین مهدویان نیز با سپردن نقش اصلی فیلمش به پیمان معادی و مهران مدیری خیلی‌ها را شگفت‌زده کرد.
در آن روز‌ها شایع شده بود که مهدویان فیلمی تند و تیز ساخته، فیلمی که شایعات موجود حاکی از این بودند که مهدویان با این فیلم قصد دارد تمام شائبه‌های موجود درباره وابستگی‌اش را به ارگان‌ها و نهاد‌هایی خاص از بین ببرد؛ اما در ادامه اخبار تعدیل شدند و حالا در آستانه جشنواره درخت گردو به ادعای آن‌هایی که فیلم را دیده یا سناریوش را خوانده‌اند، چندان هم دور از فضای ذهنی مهدویان نیست و این‌بار فیلمی درباره بمباران شیمیایی سردشت و اتفاقات پیرامونی آن و تحلیل و نگاه او را درباره رخداد‌های تاریخ چهل سال اخیر شاهد هستیم.
مجید مجیدی فیلم‌سازی که با چهار سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی، برای فیلم‌های «بچه‌های آسمان»، «باران»، «بید مجنون» و «آواز گنجشک‌ها» پرافتخارترین سینماگر ایرانی در این رشته است، امسال با فیلم خورشید پای به جشنواره می‌گذارد.
درامی اجتماعی درباره کودکان کار که گفته می‌شود با این انگیزه ساخته شده تا او را دوباره به همان جایگاهی برساند که بعد از ساخت آواز گنجشک‌ها در آن به سر می‌برد! مورد مهم دیگر در این فیلم همکاری مجیدی با بازیگرانی، چون جواد عزتی و علی نصیریان است و البته همکاری با فیلم‌نامه‌نویسی، چون نیما جاویدی کارگردان سرخپوست که عزم جزم مجیدی را برای بازگشت به روز‌های اوجش نشان می‌دهد.
گفته می‌شود آتابای نیکی کریمی با فیلم‌نامه هادی حجازی‌فر و بازی حجازی‌فر و جواد عزتی بهترین فیلم کارگردانش است که آخرین‌بار در سال ٩٣ با فیلم «شیفت شب» به جشنواره فجر آمده بود. درباره سامان سالور و فیلم سه کام حبس نیز همین چیز‌ها را می‌شود شنید.
فیلمی که گفته می‌شود یکی از درام‌های اجتماعی احتمالا جدی امسال خواهد بود با بازی محسن تنابنده و پریناز ایزدیار که انتظار می‌رود شکست فیلم آخر سالور، تمشک را جبران کرده و دوباره او را به جایگاه سابقش در روزگار فیلم‌هایی، چون چند کیلو خرما برای مراسم تدفین و ترانه تنهایی تهران برساند.
درباره سهیل بیرقی و «عامه‌پسند» او نیز گفته می‌شود که فیلم گامی بلند برای کارگردانی است که پیش‌تر در «من» و «عرق سرد» فیلم‌ساز قابل تأملی در زمینه مضامین زنان نشان داده بود و حالا این‌بار با بازی فاطمه معتمدآریا به زنان دهه چهل پرداخته است.
«مغز استخوان» حمیدرضا قربانی با بازیگرانی، چون بابک حمیدیان، جواد عزتی، بهروز شعیبی و پریناز ایزدیار؛ «بی‌صدا حلزون» درباره معضلات و مشکلات ناشنوایان با بازی هانیه توسلی، مهران احمدی، محسن کیایی و بهنوش بختیاری؛ «ابر بارانش گرفته» مجید برزگر با بازیگرانی مانند نازنین احمدی و مزدک میرعابدینی؛ «روز بلوا»ی بهروز شعیبی با بازی بابک حمیدیان، لیلا زارع و داریوش ارجمند و «مردن در آب مطهر» برادران محمودی دیگر فیلم‌هایی هستند که گفته می‌شود فاصله‌ای معنادار با فیلم‌های سابق کارگردانان‌شان دارند.
خون شد مسعود کیمیایی، پوست برادران ارک و شنای پروانه محمد کارت، اما اتفاقات مهم جشنواره امسال خواهند بود؛ به‌خصوص خون شد که گفته می‌شود بهترین فیلم ١٠- ١٥ سال اخیر مسعود کیمیایی است با بازیگری سعید آقاخانی و هومن برق‌نورد و سیامک انصاری (که شباهتی به تیم‌های بازیگری فیلم‌های کیمیایی ندارند)، داستانی معترضانه با همان فرم و حس و حال مخصوص این کارگردان که این‌بار درست و باحوصله روایت شده، تا همکاری مسعود کیمیایی با صادق رنجکشان به دستاوردی قابل تأمل رسیده باشد.
شنای پروانه محمدکارت به تهیه‌کنندگی رسول صدرعاملی و با بازی بازیگرانی، چون جواد عزتی، طناز طباطبایی، امیر آقایی، پانته‌آ بهرام و علی شادمان نیز در جشنواره خواهد بود.
درواقع فیلم اگر درصدی از خون و جان مستند‌های محمد کارت، فیلم‌هایی، چون «خون‌مردگی»، «بختک»، «معلق» «آوانتاژ» و «بچه‌خور» را داشته باشد، می‌توان امیدوار بود روند موفقیت فیلم‌هایی با داستان آدم‌ها و روابط پایین شهری را در دوره‌های اخیر جشنواره استمرار خواهد بخشید؛ و درنهایت پوست برادران ارک؛ فیلمی که از تیزرش هم مشخص است نگاهی دارد به جادو و خرافه در زندگی مردمان طبقه پایین فرهنگی؛ فیلمی با پتانسیل عظیمی برای تأثیرگذاری.
در سینمای ایران با موضوعی چنین، فیلم شب بیست‌ونهم زنده‌یاد حمید رخشانی را به یاد داریم که به باور بسیاری از منتقدان تنها فیلم ایرانی است که واقعا مخاطب را میترساند و حالا شاید برادران ارک در اولین فیلم‌شان از آن نیز فراتر رفته باشند.