اقتصاد۲۴- دو خبر از دریای خزر رسید، خبر نخست از ۲۵۰ کیلومتری سواحل نکا و میدان نفتی سردار جنگل است. سال آینده تولید زودهنگام از این میدان شروع می‌شود و نفت آن از بستر خزر به خشکی می‌رسد. خبر دوم از فواصلی دور‌تر و غرب خزر است. توافقنامه توسعه مشترک میدان البرز در شرف اجراست. به‌طوری که ایران و آذربایجان به احتمال قوی از سال آتی توسعه مشترک این میدان را آغاز می‌کنند.
درباره تولید زودهنگام نفت از سردار جنگل، مدیرعامل شرکت نفت خزر به «ایران»، می‌گوید: «طرح تولید زودهنگام نفت از میدان سردار جنگل در شرکت نفت خزر در حال تدوین است و پس از تأیید این طرح توسط مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، پیش‌بینی می‌شود که از سال آینده برای نخستین بار برداشت روزانه نفت از بستر دریای خزر برای اولین بار در تاریخ نفت شمال کشور رقم بخورد.»
علی اصولی با اشاره به اینکه طرح تولید زودهنگام نفت خام از میدان سردار جنگل در مرحله کارشناسی قرار داد، در گفتگو با خبرنگار ما ادامه می‌دهد: «این طرح به درخواست هیأت مدیره شرکت ملی نفت ایران در حال تهیه است و تا این لحظه برداشت روزانه حداکثر ۵ هزار بشکه نفت را در طرح دیده‌ایم و چنانچه توسط مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی و هیأت مدیره شرکت ملی نفت به تصویب برسد، تولید نفت از سردار جنگل با ۵ هزار بشکه در روز آغاز خواهد شد.»
میدان نفتی سردار جنگل در سال ۱۳۸۰ و در عمق ۷۰۰ متری از سطح آب کشف شد. پس از پایان ساخت سکوی ایران امیرکبیر در بهمن‌ماه سال ۱۳۸۸، کار اکتشاف این میدان در بلوک۶.۲ خزر موفقیت‌آمیز بود و سال ۱۳۹۱ ایران در این میدان به نفت رسید. اما موضوع تولید در آب‌های عمیق با توجه به تجهیزات خاص مورد نیاز آن سال‌ها به وقفه افتاد و اکنون قرار است که برداشت زودهنگام نفت از این میدان آغاز شود. علی اصولی مدیر عامل شرکت نفت خزر می‌گوید: «سردار جنگل یکی از ۴۶ ساختار مطالعاتی شناسایی شده منابع هیدروکربوری حوضه خزر جنوبی است که از مرحله اکتشافی عبور کرده و در چند قدمی تولید آزمایشی قرار دارد. اکنون در طرح تولید زودهنگام سردار جنگل، برنامه‌ای برای آزمایش طولانی‌مدت این چاه در حال تدوین است.» گفته می‌شود سردار جنگل حدود ۲ میلیارد بشکه ذخایر نفت خام درجا دارد و ۵۰۰ میلیون بشکه از آن قابل برداشت است.
توسعه با تکیه بر توان داخلی
در سردار جنگل که سال‌ها کار به‌خاطر نبود تکنولوژی و سرمایه عقب مانده بود، اکنون با تکیه بر تکنولوژی‌های بومی قرار است تولید نفت رقم بخورد. در این رابطه اصولی می‌گوید: باوجود مشکلاتی همچون جنگ تحمیلی و سپس تحریم‌ها و عدم اجرای تعهدات شرکت‌های خارجی به‌دلیل تحریم، متخصصان و مهندسان داخلی تجربه و دانش کار در خزر مانند ساخت سکوی نیمه شناور را به‌دست آوردند و از سال ۱۳۹۳ بود که کشور‌ها فهمیدند ایران صاحب دانش و تکنولوژی در این زمینه شده است.» به‌گفته اصولی، این سکو تا به حال با انجام عملیات موفقیت‌آمیز حفاری دو حلقه چاه اکتشافی در میدان سردار جنگل، تابو حفاری در آب‌های عمیق دریای خزر را شکسته و با توجه به تجربیات ارزنده شرکت نفت خزر در حفاری و اکتشاف در آب‌های عمیق، ریسک عملیات حفاری جهت فعالیت‌های توسعه‌ای نسبت به گذشته بسیار کاهش یافته است.
البرز، پیوند دهنده ایران و همسایه شمالی
اهمیت میادین البرز و الوند از میدان سردار جنگل بیشتر نباشد، کمتر نیست. فعلاً برنامه‌ای برای توسعه الوند وجود ندارد، اما درباره البرز، قرار است این میدان میان ایران و آذربایجان به‌صورت مشترک توسعه یابد. برداشت ذخایر هیدروکربوری آن هم به نسبت ۵۰ -۵۰ بین دو کشور مشترک خواهد بود.
اصولی با اشاره به صحبت‌های رئیس جمهوری در خصوص توافق با آذربایجان برای بهره‌برداری از منابع مشترک نفتی با همکاری دو کشور بیان می‌کند: «در این زمینه نیز تلاش‌ها برای توسعه مشترک میدان البرز با آذربایجان توسط معاونت بین‌الملل وزارت نفت به‌عنوان مسئول حوزه خزر بین مقامات دو کشور ادامه دارد و طرح توسعه این میدان که میان ایران و آذربایجان مشترک است نیز در دستور کار قرار دارد تا ذخایر آن با همکاری دو کشور اکتشاف و استخراج شود.» البته ساختاری که ما در ایران آن را البرز می‌نامیم، در آذربایجان معروف به آراز، آلو و شرق است. نیمی از آن متعلق به ایران و نیمه دیگر آن برای آذربایجان است.
کار در خزر ادامه دارد
خزر دارای منابع غنی نفت و گاز است که البته به‌خاطر بسته بودن محدوده آن شرایط خاصی هم دارد؛ لذا محدودیت‌های جغرافیایی خزر در کندشدن روند توسعه بی‌تأثیر نیست. برای مثال هزینه اجاره سکوی امیرکبیر چهار برابر سکو‌های جک آپ خلیج فارس است. هر اشتباه کوچک هم در خزر از نظر زیست محیطی هزینه‌های سنگینی دربر خواهد داشت. اما با این حال کار‌ها در حال پیگیری است.
در این خصوص، مدیرعامل شرکت نفت خزر از ادامه فعالیت‌های اکتشافی در ساختار‌های اولویت‌دار حوضه جنوبی دریای خزر خبر می‌دهد. او با اشاره به ۴۶ ساختار هیدروکربوری شناسایی شده ارزشمند در حوضه جنوبی دریای خزر تصریح می‌کند: «مطالعات انجام شده به‌عنوان نقشه راهی برای توسعه اهداف صنعت نفت در دریای خزر مدنظر قرار دارند و با این مطالعات ارزشمند آینده روشنی برای صنعت نفت در شمال کشور متصور هستیم.»
آخرین آمار‌های حوزه خزر نشان می‌دهد، تولید تجمعی کشور‌های حاشیه دریای خزر از ذخایر نفت و گاز این دریا به ترتیب ۳۷۸۳ میلیون بشکه و ۱۴۲/۳ میلیارد مترمکعب بوده است که حدود ۸۶ درصد از تولید تجمعی نفت و ۹۷درصد از تولید تجمعی گاز توسط کشورجمهوری آذربایجان انجام شده است. نخستین کشور حاشیه خزر که موفق به کشف و تولید نفت در این دریا شده، کشور آذربایجان است. هرچند که شرایط آن‌ها متفاوت از ایران است و مانند ایران به منابع انرژی آسان تری دسترسی ندارند، اما منابع نفتی آن‌ها در عمق کمتری واقع شده و استحصال آن آسان‌تر است.
از صیانت از منافع ملی در خزر کوتاه نمی‌آییم
«در شرایط فعلی همکاری با پنج کشور همسایه دریای خزر در سایه صلح و دوستی و توافق‌های انجام‌شده بین رؤسای جمهور و وزیران نفت این کشور‌ها ادامه دارد.» این موضوع را مدیرعامل شرکت نفت خزر بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: مردم عزیز کشورمان آگاه باشند ذره‌ای از حفظ و صیانت از منافع ملی در خزر کوتاه نیامده و با وجود تمام محدودیت‌ها، مشکلات و تحریم‌ها با امید و تلاش و اتکا به توان متخصصان داخلی برای استفاده بهینه از منابع نفتی دریای خزر از هیچ کوششی فروگذار نخواهیم کرد. به‌گزارش شانا، اصولی بر اهمیت بیش از پیش اتحاد، وحدت و همدلی هرچه بیشتر در شرایط کنونی که کشور مورد هجمه همه‌جانبه دشمنان واقع شده است تأکید و تصریح می‌کند: راهکار برون‌رفت از چنین شرایطی اتکا به همبستگی ملی، به‌کارگیری توان داخلی و در یک کلمه اقتصاد مقاومتی است.
او می‌گوید که در شرایط کنونی، نیاز همه ما داشتن وحدت، همدلی، اتحاد و هوش رسانه‌ای برای تشخیص، تحلیل و تمیز هجمه‌های ناجوانمردانه دشمنان کشورمان در ایجاد اختلاف و تفرقه بین مردم و مسئولان و تقویت همبستگی ملی است. بدون شک دستاورد‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و امنیتی جز در سایه پشتکار و وحدت و همدلی هر چه بیشتر مردم و مسئولان حاصل نخواهد شد.
منبع: روزنامه ایران